در چند مقاله قبل که از جاهای دیدنی بندرعباس گفتم، بد ندیدم از جایگاه گیل مردان و شمال ایران و از و جاهای دیدنی گیلان هم بگویم که تا دلتان بخواهد سوغاتی و امکان تاریخی و فرهنگی دارد. حالا شاید فومن را به خاطر پارک مجسمهها و روستای پلکانی ماسوله و کلوچه فومنی آن بشناسید. اما جاهای دیدنی فومن پر است از مکانهای تاریخی مثل قلعه رودخان و جاهای طبیعی مثل قلعه شاه معلم و جاهای فرهنگی مانند موزه حیاتوحش و موزه مردمشناسی که در مقاله امروز از مجله گردشگری راستین گشت میخواهم از این شهر بنویسم.
بهترین زمان برای سفر به فومن چه موقعی است؟
قلعه رودخان و موزه مردمشناسی فومن فومن کجاست؟
آب و هوای فومن چطور است؟
مشخصات جغرافیایی فومن
فومن با ۲ بخش سردار جنگل و بخش مرکزی و ۶ دهستان، آلیان، سردار جنگل، گشت، گورابپس، لولمان و رودپیش از شهرستانهای استان گیلان محسوب میشود.
مرکز این بخش فومن است و از شرق ۲۷ کیلومتر تا مرکز استان یعنی رشت، تا شمال به شهرستانهای ماسال و صومعهسرا، تا جنوب به شهرستانهای طارم و شفت و تا غرب به شهرستان خلخال استاناردبیل همسایه است.
آدرس: ایران، استان گیلان، ۲۷ کیلومتری رشت، شهرستان فومن.
فومن روی گوگل مپ
معروفترین روستاها و شهرستانهای فومن
در این بخش از مقاله میخواهم شما را با جاذبه های گردشگری فومن به خصوص جاهای طبیعی آن آشنا کنم. البته فومن تا دلتان بخواهد جای دیدنی کم ندارد، اما نمیخواهم سرتان را درد بیاورم، تنها به چند مورد اشاره میکنم.
– روستای ماسوله؛ روستای پلکانی مه زده
ماسوله از جاهای دیدنی فومن را که همه میشناسند. یعنی اگر گیلانی هم نباشید، هر ازگاهی اسمش به گوشتان خورده است و احتمالا میدانید ماسوله یکی از جاهای دیدنی فومن است که چه از نظر تاریخی، چه از نظر گردشگری و چه از نظر طبیعی نگاهتان را به خودش جذب میکند و فقط باید بروید و خودتان را به آنجاها بسپارید.
روستای ماسوله با قدمت ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ ساله به روستای پلکانی معروف است که سقف خانه پایینی در آنجا، میشود حیاط خانه بالایی و همینطور تا بالای روستا ادامه دارد. البته تا دیروز فکر میکردم که فقط ماسوله همچین خانههایی دارد که دیدم نه، در روستای پلکانی دولاب کامیاران هم معماری پلکانی دیده میشود.
از معماری خانههای روستای ماسوله که بگذرم، دلم میخواهد شما را با یکی از جاهای دیدنی فومن در ماسوله یعنی بازارچه سنتی آن آشنا کنم که صنایعدستی، عروسکهای محلی، روسریهای رنگی و… در آنجا فروخته میشود که همچین گرانقیمت هم نیستند.
این را هم بگویم که آنقدر زیباییهای روستای پلکانی ماسوله از جاهای دیدنی فومن حیرتانگیز است که به خاطر میراث فرهنگی و طبیعی بودنش قدر آن را دانستند و نامش را در فهرست آقار ملی ایران به ثبت رساندند.
آدرس: ایران، استان گیلان، شهرستان فومن، ۳۲ کیلومتری غرب شهر فومن، ماسوله.
ماسوله روی گوگل مپ
– ییلاق ماسال از جاهای دیدنی فومن
ماسال یکی از جاهای دیدنی فومن محسوب میشود که جنگلها و طبیعت جذاب و ییلاقهایش چشم همه را به خودش خیره نگه داشته است. اینجا با کلبههای چوبی که در آن ییلاقها وجود دارد، تعریفی شده است و میخواهد خودی نشان دهد.
آدرس: ایران، استان گیلان، ماسال.
ماسال روی گوگل مپ
– روستای فوشه سرسبز
شاید نام این روستا از جاهای دیدنی فومن را خیلی نشنیده باشید؛ روستایی که در فاصله ۲۲ کیلومتری جنوب غرب فومن قرار گرفته و اگر به آنجا بروید، میتوانید از کوهها و جنگلهای اطراف این روستا و غاری با عمر چند هزار ساله حظ ببرید. پوشش گیاهی و درختانش هم کم نیست؛ از توسکا و افار و راش بگیرید تا لرگ.
آدرس: ایران، استان گیلان، فومن، نزدیک قلعه رودخان.
معروفترین بقعهها و مساجد فومن
از روستاهای فومن که بگذرم، در ادامه میخواهم از بقعهها و مسجدهای شهرستان فومن بگویم که کنار سفر سیاحتی، یک سفر زیارتی هم داشته باشید.
– بقعه سبزقبا
یکی از جاهای دیدنی فومن و البته زیارتی، بقعه سبزقبا است که در روستای شنبه بازار قرار گرفته و همینطور زائر و گردشگر است که برای طلب حاجت به بقعه سبزقبا میروند و حاجتشان را میخواهند. دور و اطراف این بقعه، بقعه شهید سید جواد موسوی و شهدای دفاع مقدس هم دیده میشود.
البته این بقعه از دیدنی های فومن یک نکته جالب در خودش دارد و آن هم این است که یک درخت به نام درخت آقادار یا درخت مزار با قدمت طولانی در آنجا دیده میشود. نمیدانم چه قدر، اما آنقدر مقدس است که برای گرفتن حاجت به آن جا میروند و پارچههای سبزی را به شاخ و برگش گره میزنند تا بلکه به خواستهشان برسند.
آدرس: ایران، استان گیلان، فومن، غرب شهر فومن، بین شهر صومعهسرا-فومن، لولمان، روستای شنبه بازار.
بقعه سبزقبا روی گوگل مپ
– امام زاده ماسوله
با اینکه خیلی از اصل و نسب امام زاده ماسوله یا بقعه عون بن علی ماسوله که مردم محلی آن را به چله خانه و قلندرخانه میشناسند، چیزی نمیدانم، یک محل زیارتی در ماسوله و از جاهای دیدنی فومن است. اگر بخواهم از معماری این امامزاده از جاهای دیدنی فومن بگویم به قرن دوم و سوم هجری قمری و قبرش هم به سال ۹۶۹ هجری قمری برمیگردد.
آدرس: ایران، استان گیلان، فومن، شهر ماسوله، جنب امامزاده عون بن علی، بنای نگارسرای، موزه امامزاده عون ماسوله.
امام زاده ماسوله روی گوگل مپ
مناطق تاریخی معروف فومن
در این بخش میخواهم شما را ببرم و آشنا کنم با جاذبه های گردشگری فومن و مناطق تاریخی معروف که یکی از آن مناطق، قلعه رودخان است.
– قلعه رودخان؛ قلعه هزار پله
یکی از جاهای دیدنی فومن همین قلعه رودخان با قدمت تاریخی ساسانی است. البته تاریخ دقیق این قلعه خیلی هم مشخص نیست؛ اما تنها چیزی که میدانم این است که در زمانهای مختلف حاکمان با خانوادهشان در ارگ آن زندگی میکردند.
البته این قلعه جدا از ارگ، بخش دیگر هم دارد که آن را به قورخانه میشناسند و سربازان قلعه برای اینکه بعد از نگهبانی یک استراحتی کنند، به آنجا میرفتند. حتی این قورخانه محل تعمیر و نگهداری ابزارهای جنگی هم بوده است.
البته قلعه بزرگ رودخان از جاهای دیدنی فومن برج دفاعی و دیدبانی، زندان، چاپ آب، آب انبار، سقفهای سنگی، اتاقکهای نگهبانی و سردخانه هم دارد. خلاصهاش را بگویم، قلعه رودخان یک قلعه نظامی و امینیتی بوده برای خودش.
در آن زمانها قعله رودخان را به دژ رودگان و بعدها به دژ دورخان، دژ رودخانه، دژ روگان و قلعه حسامی، رخون و هزار پله میشناختند و این نامگذاریها هم به خاطر این بوده که نزدیک رودخانه قرار گرفته بود.
البته تا همین ۲۰۰ یا ۳۰۰ سال گذشته کسی از این دژ از جاهای دیدنی فومن خبری نداشت تا اینکه ایرانشناسی از آن طرف اروپا بلند میشود و میآید این قلعه را از زیر خاک کشف میکند و از آنجا قدمتش را به دوران ساسانی برمیگردانند. البته میگویند در زمان سلجوقی بازسازی شد و زمان اسماعلیان هم به یکی از پایگاهاهای آن دوره تبدیل شده بود. سرآخر بگویم که این قلعه در فهرست آثار ملی ایران به یادگار به ثبت رسیده است.
آدرس: ایران، استان گیلان، شهر فومن، ۲۰ کیلومتری جنوب غربی فومن، روستای رودخان، قلعه رودخان.
قلعه رودخان روی گوگل مپ
موزههای دیدنی فومن
با اینکه اغلب مردم فومن را به طبیعت آن میشناسند، اما این شهر شمالی موزههای دیدنی هم دارد. حالا که از جاهای تاریخی فومن گفتم، اینجا میخواهم درباره یکی دیگر از دیدنی های فومن یعنی موزه های فومن بگویم.
– موزه مردمشناسی ماسوله
موزه مردم شناسی فومن که آن را به موزه جامعه شناسی ماسوله هم می شناسند، یکی جاهای دیدنی فومن محسوب میشود که با معماری سنتی و گلی در سال ۱۳۸۱ خورشیدی در ورودی ماسوله شناخته شده و از همان زمان پذیرای نگاه علاقهمندان به سبک و سیاق زندگی مردم ماسوله از سال های دور تا به امروز بوده است.
در این موزه که از جاهای دیدنی فومن به حساب میآید، میتوانید سه بخش از اشیای فرهنگی مردم ماسوله را تماشا کنید؛ از ابزارهای جنگی، ابزارهای ساخته شده با دست مانند ابزارهای فنی، وسایل شکار، وسایل کشتوکار، کفشهای سنتی، سفال قدیمی، اشیاء غنیمتی، جامها، کوزهها و سکههای قدیمی گرفته تا اسناد قدیمی، چینیهای گلی، کتیبه، گهواره، وسایل کوبیدن برنج، ترازو، قرآن قدیمی و هاون.
آدرس: ایران، گیلان، فومن، ماسوله، موزه مردم شناسی ماسوله.
– موزه حیات وحش ماسوله
دومین موزه از جاهای دیدنی فومن که میخواهم از آن بنویسم، موزه حیات وحش ماسوله است که در منزل شخصی ساخته شده و بعضی از وسایل و ابزارهایی که در اینور و آنورش قرار گرفته، شما را به حدود ۲۰۰ سال گذشته میبرد.
از طرفی هم حیوانات تاکسیدرمی را میتوانید در آنجا ببینید؛ از خزنده آفتاب پرست، پرنده شاهین، عقاب، پلیکان، طاووس، قرقاول، قو، کبک و خرگوش بگیرید تا درندههایی مثل خرس قهوهای، گورکن، گربه وحشی و کفتار ماسوله.
البته بد برداشت نشود. به گفته مدیر این موزه که به صورت شخصی آن را مدیریت میکند، حیوانات را شکار نکرده است. میگویند جنازه این حیوانات حالا به هر دلیلی هم که شده مانند تصادف، روی زمین رها شده بودند که صاحب موزه حیات وحش ماسوله از این جنازههای حیوانات برای تاکسیدرمی استفاده کرده است.
آدرس: ایران، گیلان، فومن، ماسوله، موزه حیات وحش ماسوله.
موزه حیات وحش ماسوله روی گوگل مپ
– موزه میراث فرهنگی ماسوله
میراث فرهنگی ماسوله یکی از جاهای دیدنی فومن محسوب میشود که در خانه تاریخی درزی با قدمت قاجاری قرار گرفته و اسناد و مدارک نهضت جنگل و سازههای تاریخی و میراث یک فرهنگ را نشانتان میدهد.
آدرس: ایران، استان گیلان، فومن، ماسوله، محله کشه سر.
ییلاقات خوشآبوهوای فومن
در این بخش از مقاله میخواهم از به یکی دیگر از جاهای دیدنی فومن یعتی ییلاقات خوش آبوهوای فومن اشاره کنم.
– ییلاق کوربار از جاهای دیدنی فومن
اولین ییلاق فومن که از آن مینویسم، ییلاق کوربار از جاهای دیدنی فومن است که مناطق ییلاقی جذاب با آبوهوای خنک را پیش پایتان قرار میدهد.
آدرس: آدرس، استان گیلان، ماسوله، ییلاق کوربار.
– ییلاق آندره
دومین ییلاق جذاب که آن را به عنوان یکی از جاهای دیدنی فومن میشناسند، ییلاق آندره در مسیر جاده ماسوله به خلخال است که تا دلتان بخواهد با شگفتی و زیباییهایش شما را انگشتبهدهان میگذارد.
آدرس: ایران، استان گیلان، ۵ کیلومتری ماسوله، مرز بین گیلان و زنجان، در مسیر جاده ماسوله به خلخال، ییلاق آندره.
– ییلاق زودل سر از دیدنی های فومن
یکی دیگر از ییلاق های فومن، ییلاق زودل سر است که در مسیر قلعه تراشوم و روستای زودل قرار گرفته است. جالب است بدانید از آنجایی که «سر» به معنای «بالا» است، به خاطر بالاتر بودن این ییلاق در روستای زودل، به ییلاق زودل سر از جاهای دیدنی فومن شناخته شده است.
آدرس: ایران، استان گیلان، فومن، در مسیر فلعه تراشوم، نزدیکی روستای خانوانه، ییلاق آندره.
آبشارها، چشمهها و رودخانههای فومن
در این بخش از مقاله میخواهم شما را با آبشارها، چشمهها و رودخانههای فومن آشنا کنم که از جاهای دیدنی فومن در نظر گرفته میشوند.
– آبشار دودوزن
اولین آبشار مقاله امروز، آبشار دودوزن است که از جذابیت های طبیعی محسوب میشود. آبشار دودوزن از جاهای دیدنی فومن در ۲۴ کیلومتری شهرستان شفت و منطقه کوهستانی و البته در ییلاق سیاه زگی قرار گرفته و میتوانم آن را از جاهای دیدنی گیلان هم قرار دهم.
آدرس: ایران، استان گیلان، ۲۴ کیلومتری شهرستان شفت.
آبشار دودوزن روی گوگل مپ
– آبشار لار چشمه
دومین جاذبه طبیعی از جاهای دیدنی فومن که میخواهم از آن بنویسم، آبشاری با ارتفاع ۶ متری در مسیر فومن به ماسوله به نام آبشار لارچشمه است که در منطقه جنگی قرار دارد. پایین آبشار میتوانید حوضچه کوچکی را هم ببینید.
اگر هم هوس خوردن غذا و نوشیدن چای به سرتان زد، میتوانید به رستوران و قهوهخانه و استراحتگاه اطراف آبشار لارچشمه یک سری بزنید.
آدرس: ایران، استان گیلان، جاده فومن-ماسوله، نرسیده به ماسوله، آبشار لارچشمه.
– چشمه آب معدنی علی زاخونی (چشمه زمزمه)
یکی از جاهای دیدنی فومن چشمه آب معدنی علی زاخونی یا چشمه زمزمه است که در طبیعت فومن دیده میشود و میگویند خاصیت درمانی هم دارد.
یعنی هستند افرادی که برای جا آمدن حال گوارش خود از آب این چشمه میخورد و تلخیش را هم به جان میخرند. گفتم تلخ، آب این چشمه تلخ است و محلیهایی که میخواهند آن را میل کنند، باید با شکری یا چیزی مخلوط کنند تا متوجه تلخی آب نشوند.
آدرس: ایران، استان گیلان، فومن، ماسوله، چشمه آب معدنی علی زاخونی، چشمه زمزمه.
پارکها از جاهای دیدنی فومن
در این بخش از مقاله میخوام از پارکهای فومن به عنوان یکی از دیدنی های فومن بنویسم؛ از پارک جنگلی ماسوله گرفته تا پارک مجسمه های فومن.
– پارک جنگلی ماسوله
پارک جنگلی ماسوله که از نامش پیداست، یک پارک آن هم یک پارک کوهستانی است که جنگل و کوهستان و درخت و خار و خاشاک را در دل خودش جای داده است. در این پارک جنگلی بزرگ میتوانید از تماشای گونههای مختلف درخت مانند فندق، راش، ممرز، درخت آزاد و توسکا و گیاهان دارویی و از غذاهای رستورانهای محلی و قهوهخانه سنتی اطرافش لذت ببرید.
اگر هم هوس زیارت کردید، یک مسجد اطراف پارک جنگلی ماسوله از جاهای دیدنی فومن وجود دارد. البته پارکینگ، امکانات کمپ و چادر زدن، زمین بازی کودکان و سرویس بهداشتی هم دارد.
آدرس: ایران، استان گیلان، ۳۶ کیلومتری فومن، شهر ماسوله، پارک جنگلی ماسوله.
– پارک مجسمه های فومن
پارک فومن از جاهای دیدنی فومن را فقط و فقط به خاطر مجسمههای رنگیش میشناسند. اصلا پارک که چیزی نیست، کل خیابانها، میدانها و پارک های دیگر فومن هم مجسمههایی دارند که باعث شدند فومن به شهر مجمسهها شناخته شود.
اگر بخواهم شکل و شمایل این محسمه ها را برایتان شرح دهم، میتوانید مجسمههای زنان گیلانی را ببینید که لباس های سنتی به تن دارند. مجسمه هایی مانند مجسمه های چهار دختران و مجسمه آناهیتا.
آدرس: ایران، استان گیلان، فومن، ۳ کیلومتری مرکز فومن، پارک مجسمه های فومن.
پارک مجسمه روی گوگل مپ
– غار خون فوشه
حالا که از قلعه و روستاهای معروف فومن گفتم، بد نیست از غارش هم بگویم که از معروفترین جاهای دیدنی فومن محسوب میشود. آن هم غاری نیست جز غار خون فوشه. میگویند این غار با ارتفاع ۹۳۰ متری از زمین، قدمت ۳ هزار ساله دارد و حتی ابزارهای باستانی را در دل خودش جایی داده است.
آدرس: ایران، استان گیلان، فومن، ۲۲ کیلومتری جنوب غربی شهرستان فومن، غار خون فوشه.
جنگلها و دشتهای سرسبز فومن
در این بخش از مقاله میخواهم از جاذبه های گردشگری فومن یعنی از جنگلها و دشتهای سرسبز فومن بگویم.
– قلعه شاه معلم
قلعه شاه معلم قلعه سختی است و برای کوهنوردان رجز میخواند که اگر میتوانند پایشان را بگذارد نوک آن. قلعه شاه از جاهای دیدنی فومن به ماسوله داغی معروف است. دل کوهنوردان به خاطر زیبایی این کوه برای بالا رفتن از آن دیگر تاب نمیآورد.
آدرس: ایران، استان گیلان، ماسوله، روستای ماسوله.
قلعه شاه معلم روی گوگل مپ
– مناطق کوهستانی فومن
یکی دیگر از جاهای دیدنی فومن که در بخشهای جنوبی این شهر قرار گرفته و نمی شود آن را نادیده گرفت، مناطق کوهستانی فومن است که دل عاشقان برای پیادهروی و کوهنوردی را میبرد. اینجا برای یک روز فراموشنشدنی در ارتفاعات ماسوله، گسگره، ماکلوان، فوشه و قلعه رودخان دیدنیهای زیادی دارد.
– منطقه حفاظت شده گشت رودخان و سیاه مزگی
با اینکه منطقه گشت رودخان و سیاه مزگی در شهرستان شفت قرار گرفته، اما فاصله چندانی با فومن ندارد. برای همین هم که شده، امروز میخوام در مقاله جاهای دیدنی فومن به آن بپردازم.
این منطقه امروز به خاطر داشتن جنگلهای هیرگانی، جلگه، اقلیمی و مرطوب و حیواناتی به نام آبیا، مرال شوکا، گراز، خرس قهوهای، تشی، گربه وحشی، شغال، پلنگ و قرقاول و چه و چه و چه به منطقه محافظت شده تبدیل شده است.
آدرس: ایران، استان گیلان، شفت، جاده احمد سرگوراب، نصیرمحله، منطقه کوهپایه ای شالما، منطقه محافظت شده گشت رودخان و سیاه مزگی.
– طبیعت ماکلوان
شهر ماکلوان به عنوان یکی دیگر
منبع: علی بابا