خانه قدیری رشت؛ بنایی قجری در قدیمی‌ترین میدان شهر

رشت از آن دسته شهرهایی است که در بیشتر محلات قدیمی آن‌، خانه‌هایی تاریخی با فرهنگِ معماری گذشته، مثل نگین انگشتری می‌درخشند. بعضی از این خانه‌های قدیمی هم مثل خانه قدیری رشت مرکز شهر قرار دارند که می‌توانید حین خیابان‌گردی و پیاده‌روی‎‌ در مرکز شهر به آن‌ها سری بزنید.

خانه قدیری یکی از همان‌ خانه‌های زیبا و منحصربه‌فرد به حساب می‌آید که در یکی از کوچه‌های مشرف به قدیمی‌ترین میدان رشت یعنی سبزه‌میدان جا خوش کرده است. خانه‌ای زیبا با حیاطی باصفا که از زندگی قدیم حکایت‌ها دارد. اگر به گشت‌ و‌گذار در خانه‌ای قجری در رشت علاقه‌مند هستید، با من در مجله گردشگری علی‌بابا همراه شوید.

خانه قدیری کجاست؟

خانه قدیری در ضلع شرقی قدیمی‌ترین میدان شهر رشت، یعنی سبزه میدان قرار دارد. این خانه نرسیده به سینمای سبزه‌میدان، انتهای کوچه بن‌بست احتساب واقع شده است.

عکس از: سایت Google Maps

کوچه‌ای بلند از لحظه ورود به آن تا رسیدن به انتهایش، ترکیب ساخت‌وسازهای جدید کنار خانه‌های ویلایی و میراثی، حس عجیبی با غربت و دلتنگی را تداعی می‌کند. نزدیک به انتهای بن‌بست، خانه تاریخی قدیری را می‌توان از دیوارهای آجرنما و درب چوبی قدیمی‌ آن شناخت.

لوکیشن خانه قدیری روی گوگل‌مپ

راه‌های دسترسی به خانه قدیری و ساعت بازدید

این بنا مرکز شهر رشت قرار گرفته است و شما گردشگران می‌توانید بعد از پیاده‌روی در پیاده‌راه فرهنگی شهرداری رشت و دیدن بناهای تاریخی آن و گردش در پارک سبزه‌میدان، از این خانه تاریخی هم بازدید کنید.

در نظر داشته باشید خانه قدیری در ساعات اداری برای بازدید علاقه‌مندان باز است و شما می‌توانید در همین بازه زمانی به آن سر بزنید.

عکس از: سایت Google Maps

پیشینه تاریخی خانه قدیری

این خانه یکی از بناهای تاریخی اواخر دوره قاجار است. خانه قدیری توسط «محمدولی خان تنکابنی سپهدار»، حکمران گیلان ساخته شد. این خانه تاریخی دیدنی تا تیر ماه سال ۱۳۴۴خورشیدی در اختیار «محمد حسن و نصرالله همدانی» بود و در آن تاریخ به «دکتر فریدون نصیری» فروخته شد.

عکس از: سایت Google Maps

او هم در همان سال، ملک را به عنوان مهریه ازدواج به ‌نام همسرش «اکرم قدیری» کرد که امروزه هم به همین نام شهرت دارد. خانه تاریخی قدیری در سال ۱۳۷۹ خورشیدی با شماره ۲۶۸۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و در حال حاضر یکی از جاهای دیدنی رشت به حساب می‌آید.

گشتی در محوطه خارجی خانه قدیری

از در چوبی ورودی این بنای تاریخی که وارد خانه شوید، مثل همه خانه‌های تاریخی عصر قاجار، با حیاط بزرگ و باصفایی روبه‌رو خواهید شد. حیاط اصلی نسبت به ورودی خانه در ارتفاع پایین‌تری قرار گرفته است.

بخش ورودی سنگ‌فرش است و با چند پله به سمت پایین و به حیاط اصلی می‌رسد. درختان و درخچه‌های این حیاط کنار آجرهای قدیمی و نمای تاریخی و زیبای خانه، چشم هر گردشگر علاقه‌مند به معماری تاریخی را به خود جذب می‌کند.

عکس از: سایت Google Maps

خانه قدیری با آن نمای تاریخی و دیدنی سمت راست حیاط، با در و پنجره‌های چوبی از جنس نراد، پر هیبت و اصیل به نظر می‌رسد. معمولا خانه‌های عصر قاجار سه حیاط تودرتو با درهای فراوان دارند، اما خانه قدیری تنها یک در ورودی با سردری سفالی و دیوارهایی با آجر قرمز دارد. خیلی‌ها درباره ظاهر فعلی خانه قدیری می‌گویند در جریان مرمت و بازگشایی کوچه به این شکل درآمده‌ است.

درخت نخل تزیینی، انبه، گل‌ها و درخچه‌های بسیاری در حیاط این خانه دیدنی دوره قاجار به چشم می‌خورند که ترکیب رنگی جالبی را با رنگ چوب ساختمان برای بازدیدکنندگان فراهم کرده‌اند.

عکس از: سایت Google Maps

حیاط کوچک و پشتی خانه، بیشتر از حیاط اصلی، قدیمی به نظر می‌رسد، چرا که مرمت نشده و به همه شکل قدیمی به حیات خود ادامه می‌دهد. همین ظاهر قدیمی حیاط پشتی خانه قدیری آن را به ظاهر واقعی سال‌های دور آن گره زده است

سنگ‌های کف و کاشی‌های حوض حیاط، مملو از خزه‌های سبزی هستند که نشان از سایه‌گیر بودن این بخش از محوطه خارجی دارد.

معماری خانه تاریخی قدیری

این خانه با قدمتی طولانی، استقامت خود را در طول سالیان دراز به رخ معماران امروزی کشانده است. این بنای تاریخی در سال ۱۳۶۷ خورشیدی، به دلیل بی‌مبالاتی یکی از مستاجرانش، دچار حریق شد و متاسفانه بخش‌هایی از آن آسیب جدی دید.

ساختمان اصلی خانه قدیری دو طبقه دارد و در ساخت آن به فضای اطراف آن هم توجه زیادی شده است. سقف شیروانی این بنا لمبرکوبی و در و پنجره‌های آن از جنسی منحصربه‌فرد، یعنی چوب نراد روسی هستند که مقاومت زیادی در برابر پوسیدگی دارند.

عکس از: سایت Google Maps

قسمت بیرونی ساختمان با سفال ساخته شده و داخل خانه هم با استفاده از گچ‌بری و شیشه‌های رنگی، تزیین شده است. دقت و ظرافتی که در ساخت نمای داخل و بیرون خانه قدیری به کار رفته، باعث شده این خانه بعد از سال‌ها هنوز هم یکی از دیدنی‌ترین بناهای تاریخی رشت باشد.

چیدمان داخلی و سبک طراحی این بنا، بسیار زیبا بوده و در آن اصول زیبایی‌شناسی به طور کامل رعایت شده است. باید بدانید شرایط اقلیمی گیلان هم، در شکل‌گیری نمای این سازه، بی تأثیر نبوده است.

بعد از مرمت خانه قدیری دیگر کف طبقه همکف، چوبی نیست و لمبه‌کوبی‌های کف طبقه دوم هم زیر پارکت پوشیده شده است.

عکس از: سایت Google Maps

طبقه دوم خانه قدیری بسیار زیباست. ارسی‌ها و گره‌های چینی تالار مرکزی در طبقه فوقانی کنار آیینه‌کاری‌ها و گچ‌بری‌های گل و مرغی، مجموعه‌ای از زیبایی‌های اصیل را به هر بیننده‌ای هدیه می‌کند.

طبقه دوم خانه قدیری با سقفی بلند و هوایی خنک و مطبوع، مخصوص فصل‌های گرم سال بوده و به نوعی تابستان‌نشین بنا به شمار می‌رفت.

تابستان‌نشین خانه قدیری ایوان بلندی دارد و در فصول گرم سال، با بالا بردن پنجره‌های ارسی، باعث گردش هوا و خنکی فضا می‌شد. بخش همکف هم با سقفی کوتاه، برای گرم نگاه‌داشتن خانه، زمستان‌نشین این بنا محسوب می‌شد و در فصل‌های پاییز و زمستان کاربرد بیشتری داشت.

عکس از: سایت Wikipedia

کاربری امروزی خانه قدیری

از سال ۱۳۶۸ این بنا توسط اداره کل میراث فرهنگی گیلان خریداری و مرمت شد. این بنا تا سال ۱۳۸۱ محل استقرار این سازمان بود و پس از نقل مکان سازمان به محل جدید، از این خانه به عنوان بخش پژوهشی این اداره استفاده شد.

خانه ‌قدیری یک کتابخانه مجهز به کتاب‌های تخصصی در حوزه مرمت، معماری،گردشگری، مردم‌شناسی و تاریخ دارد که مورد توجه و استفاده دانشجویان و پژوهشگران بسیاری در این حوزه قرار گرفته است.

اگر تا به حال از خانه قدیری در رشت بازدید داشته‌اید، تجربیات حضورتان را در این بنای قدیمی در بخش دیدگاه‌های این مقاله با ما و مخاطبان مجله علی‌بابا به اشتراک بگذارید.