بازدید از آرامگاه فردوسی مشهد، دیداری با شاعر جاودانه ایران

خودتان را برای بازدید از یک مجموعه فرهنگی-تاریخی بی‌نظیر آماده کنید. آرامگاه فردوسی مشهد از بخش‌های جذابی تشکیل شده است. هر کدام از این بخش‌ها، به شکل زیبا و هنرمندانه‌ای طراحی و معماری شده‌اند. مقبره سه تن از مفاخر ایران یعنی حکیم فردوسی، مهدی اخوان ثالث و محمدرضا شجریان در این مجموعه قرار دارد. به طور کلی هر آنچه برای گذراندن یک روز کامل در سفر به آن نیاز دارید، در این مجموعه برای شما تدارک دیده شده است. در اطراف مقبره فردوسی فضای سبز وجود دارد که باعث زیبا شدن محوطه می‌شود. به طور کلی همه‌چیز در این محوطه با نظم و معماری فوق‌العاده‌ای در جای مناسب قرار گرفته است. این مجموعه را به همه دوستداران هنر، فرهنگ و ادبیات ایران پیشنهاد می‌کنیم. در واقع سفر به آرامگاه فردوسی به منزله ساختن یک روز به‌یادماندنی برای شما و همراهانتان است. پیش از رفتن به آرامگاه فردوسی مشهد درباره بخش‌های مختلف آن، اطلاعات مفصل و جذابی را در اختیار شما قرار می‌دهیم. برای اینکه با جزئیات بی‌نظیر این مجموعه بیشتر آشنا شوید، در ادامه درباره ابعاد مختلف آرامگاه مثل ساختار آرامگاه فردوسی مشهد، نحوه نگارش شاهنامه توسط این حکیم، بخش‌های مختلف مجموعه و… بیشتر صحبت می‌کنیم.

اگر بلیط هواپیما مشهد را خریدید و به این شهر دیدنی سفر کردید، رفتن به نزد آرامگاه فردوسی را فراموش نکنید.

ساختار و متعلقات آرامگاه فردوسی مشهد

اگر به صورت کلی به آرامگاه فردوسی مشهد توجه کنید، به شباهت آن با آرامگاه کوروش کبیر در پاسارگاد پی می‌برید. در چهار طرف آرامگاه فردوسی مشهد آبنما، استخر، فضای سبز، کتابخانه، موزه، آرامگاه مهدی اخوان ثالث، آرامگاه محمدرضا شجریان، مجسمه مرمری فردوسی، فروشگاه، رستوران و کافه قرار دارد. این تندیس با زیبایی و ظرافت منحصر‌به‌فردی تراش خورده است. فضای کلی آرامگاه فردوسی آن را به یکی از جذاب‌ترین مکان‌ها برای گردشگری تبدیل می‌کند. مقبره مرمرین فردوسی حکیم، 16 متر طول دارد. روی این سنگ‌ها می‌توانید ابیاتی از شاهنامه فردوسی را ببینید. این ابیات با خط نستعلیق و به‌زیبایی بر آرامگاه فردوسی مشهد نقش بسته‌اند. موزه‌ای که به آن اشاره کردیم با نسخه‌هایی از شاهنامه فردوسی، لوازم جنگی، آلات موسیقی، اقلام سنگی مربوط به پیش از تاریخ و تابلوهای نقاشی پر شده است. ناگفته نماند که موزه توس توسط هوشنگ سیحون طراحی شده است و بخش مهمی از آرامگاه فردوسی مشهد به حساب می‌آید.

زندگانی حکیم ابوالقاسم فردوسی و نگارش شاهنامه

(ابوالقاسم منصور بن احمد بن فرخ فردوسی) یکی از شاعران نامدار ایرانی است. خوب است به بهانه آشنایی با آرامگاه فردوسی مشهد، کمی درباره این شاعر نامی بدانید. فردوسی در یکی از روستاهای اطراف توس به دنیا آمد. روستای پاژ(فاز)، در 28 کیلومتری آرامگاه فردوسی مشهد قرار دارد. فردوسی از کودکی به تحصیل علم و ادب پرداخت. او در سال‌های نوجوانی و جوانی علاقه زیادی به خواندن کتاب‌های تاریخی نشان داد. علاقه او به کتاب‌های اساطیری و تاریخی او را به نوشتن یکی از مهم‌ترین آثار فارسی زبان یعنی (شاهنامه) واداشت. نوشتن این اثر 30 سال طول کشید. 

خوب است داستان نوشتن شاهنامه را به بهانه معرفی آرامگاه فردوسی مشهد مرور کنیم. سلطان محمود غزنوی پس از دستور به نوشتن شاهنامه و پایان آن، به عهد خود پایبند نماند. قرار بر این بود که پس از سرودن این اثر توسط فردوسی، 60000 دینار به فردوسی داده شود. با این حال، سلطان محمود فقط 60000 درهم به فردوسی داد. این مبلغ یک دهم از مبلغ توافقی بین آن دو بود. پس از کشمکش‌های زیاد، شاه ایران از خلف وعده خود پشیمان شد. او قطاری از شترها را آماده کرد تا هدایایی شامل پارچه‌های ابریشم، ادویه و البته سکه‌های طلا را به سمت توس ببرند. متاسفانه وقتی قطار شترها به محل سکونت فردوسی رسیدند، او از دنیا رفته بود. 

بخش‌های مختلف و دیدنی آرامگاه فردوسی مشهد

مقبره فردوسی تنها جای جذاب و دیدنی مجموعه آرامگاه فردوسی مشهد نیست. خوب است به بخش‌های مختلف این آرامگاه بیشتر بپردازیم تا با برنامه‌ریزی بتوانید به همه آن‌ها سر بزنید. این مجموعه به طور کلی 6 هکتار است. وقتی وارد آن می‌شوید، استخر بزرگی را دقیقا روبه‌روی مقبره مشاهده می‌کنید. با انعکاس آرامگاه فردوسی روی آب، تصویری چشم‌نواز ایجاد شده است. نام این شاعر نامدار ایرانی، تاریخ تولد، تاریخ فوت و البته تاریخ ساخت آرامگاه فردوسی مشهد بر روی مقبره حک شده است. در ادامه درباره بخش‌های مختلف آرامگاه بیشتر صحبت می‌کنیم.

موزه آرامگاه فردوسی مشهد

موزه آرامگاه فردوسی مشهد یکی از بخش‌های سرگرم‌کننده برای علاقه‌مندان به تاریخ و هنر است. اگر شما هم در این دسته قرار می‌گیرید، دیدن موزه توس آرامگاه فردوسی مشهد را به شما پیشنهاد می‌کنیم. شهر توس به‌عنوان یکی از آثار ملی در کشور ایران به ثبت رسیده است. از همین رو آثار تاریخی زیادی از آن استخراج شده‌اند. وسایل سنگی، سفالی، سکه‌های طلا و نقره، لوازم جنگی مثل تیر و سپر همگی از لوازم جذابی هستند که از این شهر به دست آمده‌اند و در موزه آرامگاه فردوسی مشهد قرار داده شده‌اند. علاوه بر آن انواع شاهنامه مکتوب مثل شاهنامه فلورانس و شاهنامه 73 کیلوگرمی از جمله آثار مهم این مجموعه هستند. این موزه ارزشمند در سال 1384 تاسیس شد. 

کتابخانه آرامگاه فردوسی مشهد

کف کتابخانه‌ای که در این مجموعه وجود دارد، با یک فرش نفیس 37 متری پوشیده شده است. در واقع از این بخش به‌عنوان تالار پذیرایی و تشریفات استفاده می‌شود. در کنار آن می‌توانید یک کتابخانه 9000 جلدی را مشاهده کنید. کتابخانه آرامگاه فردوسی مشهد به مرور زمان و با بازسازی سال 1346 به یک بنای دوطبقه تبدیل شد. در واقع این بازسازی و انتقال به دلیل کمبود جا و اهدای هزاران جلد کتاب، اتفاق افتاد. در یک طبقه کتاب‌ها نگهداری می‌شوند و طبقه بالایی به‌عنوان سالن مطالعه قابل استفاده است. دکتر اسلامی ندوشن و همسرشان خانم شیرین بیانی در سال 1392 حدود 2400 جلد و آقای عبدالولی نورنعمت‌اللهی حدود 3000 جلد کتاب به این کتابخانه اهدا کردند. کتاب‌های مورد بحث، موضوعات مختلفی مثل ادبیات، روانشناسی، علوم اجتماعی و از همه مهم‌تر موضوعاتی با محوریت شاهنامه دارند. این اهدایی‌ها از کتابخانه آرامگاه فردوسی مشهد یک مجموعه نفیس و بی‌نظیر ساخت.  

مقبره مهدی اخوان ثالث در آرامگاه فردوسی مشهد

پس از دیدن آرامگاه فردوسی مشهد می‌توانید از مقبره شاعر مشهور دیگری یعنی مهدی اخوان ثالث دیدن کنید. سردیس این شاعر مشهور در کنار مقبره او قرار گرفته است. اشعار او حماسی، اجتماعی و عاشقانه بود. در دنیای شعر و ادب تخلص او توسط خودش، م.امید اعلام شد. علاوه بر شعر، اخوان ثالث در جوانی به موسیقی علاقه داشت و تار ساز تخصصی او بود. او با پیشنهاد پدرش موسیقی را کنار گذاشت و به دنیای شاعری ورود کرد. الگوی اخوان ثالث در سرودن شعر، نیما یوشیج بود. او همچون نیما به نمادگرایی در شعر، علاقه زیادی داشت. با این حال علاوه بر نیمایی در قالب‌های قصیده، غزل، رباعی و ترکیب‌بند اشعاری از او وجود دارد. شاید قاصدک و زمستان از مهم‌ترین و محبوب‌ترین اشعار او بین مردم به حساب آیند. مهدی اخوان ثالث در سال 1307 در مشهد متولد شد. در نهایت اخوان ثالث پس از 62 سال و طبق وصیت خودش، در آرامگاه فردوسی مشهد به خاک سپرده شد. 

مقبره محمدرضا شجریان در آرامگاه فردوسی مشهد

نام محمدرضا شجریان، استاد آواز ایران به گوش همه ایرانیان خورده است. مقبره او در کنار مقبره فردوسی جایی برای دوستداران او و زنده نگهداشتن یاد اوست. محمدرضا شجریان از 19 سالگی موسیقی را با ساز خوش‌نوای سنتور آغاز کرد. پس از آن، 27 ساله بود که ساز سه‌تار را از یکی از مهم‌ترین اساتید سه‌تار ایران، احمد عبادی یاد گرفت. خوشنویسی از دیگر هنرهای مورد علاقه او بود. استاد شجریان پیش از ورود به دنیای هنر، قاری قرآن بود. نوای (ربنا) مهم‌ترین یادگار او در بین ایرانیان است. استاد محمدرضا شجریان سازهای ابداعی خود را در یک نمایشگاه و در سال 1390 به نمایش گذاشت؛ البته این سازها با نظرات و انتقادات کارشناسان این عرصه هم رو به رو شد. آلبوم‌های زیادی با همکاری اساتید مختلفی همچون کیهان کلهر، هوشنگ ابتهاج، حسین علیزاده، محمدرضا لطفی و همایون شجریان از او به یادگار مانده است. سبک آواز ایشان کلاسیک و سنتی بود. او در سن 80 سالگی به دلیل بیماری سرطان کلیه درگذشت. در نهایت همانطور که محمدرضا شجریان وصیت کرده بود، در آرامگاه فردوسی مشهد به خاک سپرده شد.  

موقعیت و مسیر آرامگاه فردوسی مشهد

همانطور که اشاره کردیم آرامگاه فردوسی مشهد در 28 کیلومتری روستای پاژ قرار دارد. برای رسیدن به آرامگاه فردوسی می‌توانید از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنید. معمولا برای رسیدن به آرامگاه از اتوبوس استفاده می‌شود. این اتوبوس‌ها در عرض 45 دقیقه شما را از پایانه فردوسی مشهد به آرامگاه می‌رسانند. یکی از سوال‌های مهم در این بازدید، زمان مناسب برای رفتن به مشهد و دیدن کردن از آرامگاه فردوسی است. بهترین زمان برای دیدن از آرامگاه، فصل بهار و پاییز است. با توجه به طبیعت بی‌نظیری که در حاشیه آرامگاه فردوسی مشهد وجود دارد، این فصل‌ها بهترین پیشنهاد هستند. به یاد داشته باشید که ساعت بازدید از آرامگاه به زمان سفر شما بستگی دارد. در نیم سال اول، ساعت بازدید 9 صبح تا 17 عصر است و در نیم سال دوم به 9 صبح تا 16 بعدازظهر تغییر پیدا می‌کند. در این مجموعه تاریخی-فرهنگی رستوران و کافه برای صرف غذا یا نوشیدنی وجود دارد و به‌خوبی از شما پذیرایی می‌شود. علاوه بر آن فروشگاه‌هایی که در محوطه آرامگاه فردوسی مشهد قرار دارند، برای خرید سوغاتی گزینه خوبی هستند.

کلام آخر

در نهایت دیدن از آرامگاه فردوسی مشهد شما را با معماری، هنر، شعر و فرهنگ ایرانی آشنا می‌کند. هر بخش از این مجموعه، زیبا، دیدنی و منحصربه‌فرد است. معماری باشکوهی که در تالار و مقبره حکیم ابوالقاسم فردوسی وجود دارد، با دقت و ظرافت پیاده‌سازی شده است. پیشنهاد ما به شما این است که یک روز کامل یا نصف روز از سفر خود را به دیدن این بنای باشکوه و فاخر اختصاص دهید. در ضمن با دیدن کتابخانه، مقبره فردوسی و موزه موجود در مجموعه آرامگاه فردوسی مشهد به سفری دور خواهید رفت.