شهر تبریز از باستانیترین شهرهای ایران به حساب میآید که در طول تاریخ اتفاقهای تلخ و شیرین بسیاری تجربه کرده است. تبریز در گذر زمان به واسطه حوادث زیادی مانند بلایای طبیعی (زلزله) و حمله اشغالگران (اشغال توسط بیگانگان) با خاک یکسان و مجدد مورد بازسازی قرار گرفت.
شاید برایتان جالب باشد که شهر تبریز در طول تاریخ، مدتزمان بیشتری نسبت به باقی شهرهای کشور به عنوان پایتخت شناخته شده است. اوج شکوه و قدرت آن در زمان حکومت ایلخانان بود؛ در مدت زمان حکمرانی سلسله ایلخانی، تبریز پایتخت قلمرویی پهناور (از سمت رود نیل در شمال شرق آفریقا تا آمودریا در آسیای مرکزی) و با صلابت بوده است. پس امروز قرار است با مجله گردشگری علیبابا یک سفر هیجانانگیز به جاهای دیدنی تبریز و گوشهوکنار این شهر داشته باشیم.
تبریز، نخستین پایتخت جهان تشیع است که در دوره حکومت آققویونلوها، قرهقویونلوها، صفویان و در آغاز انقلاب مشروطه (انقلاب برعلیه محمدعلی شاه) پایتخت بوده است. این شهر در زمان جنبش مشروطه نقش کلیدی و مهمی داشت و بسیاری از بزرگان تبریز چون ستارخان، باقرخان و شیخ الاسلام نقش اساسی در تاریخ ایران داشتهاند.
معروفترین جاذبههای تاریخی تبریز کدام است؟
بهترین رستورانهای تبریز کدامها هستند؟
پرطرفدارترین پارکهای تبریز چه نام دارد؟
فهرست بزرگترین مراکز خرید تبریز کدام است؟
شهر تبریز کجاست؟
تبریز سومین کلانشهر بزرگ ایران و مرکز استان آذربایجان شرقی و مهمترین شهر در منطقه آذربایجان است. این شهر دوستداشتنی به عنوان بزرگترین قطب اقتصادی، بازرگانی، سیاسی، اداری، ارتباطی، فرهنگی، صنعتی و نظامی منطقه آذربایجان شناخته میشود.
موقعیت جغرافیایی تبریز در شمال غرب کشور قرار دارد. مساحت این استان ۴۵۴۹۱ کیلومتر مربع بوده که حدود ۲.۸ درصد از مساحت کل کشور را شامل میشود. شهر تبریز در غرب استان آذربایجان شرقی و جنوب شرق جلگه تبریز قرار گرفته و از سمت شمال به کوههای پکهچین و عون بن علی، از طرف شمال شرقی تبریز به کوههای گوزنی و بابا باغی منتهی میشود. این شهر از سمت شرق به گردنه پایان و از طرف جنوب به دامنههای رشته کوه سهند، مرز آن محدود شده است.
فاصله شهر تبریز با سایر شهرهای مهم
در این بخش فاصله تبریز با تعدادی از شهرهای مهم را میبینید:
- فاصله تهران تا تبریز: حدود ۶۲۰ کیلومتر (حدود هفت ساعت رانندگی با سرعت عادی)
- فاصله اصفهان تا تبریز: حدود ۱۰۳۸ کیلومتر
- فاصله رشت تا تبریز: حدود ۴۸۱ کیلومتر
- فاصله مشهد تا تبریز: حدود ۱۵۴۸ کیلومتر
- فاصله شیراز تا تبریز: حدود ۱۵۱۹ کیلومتر
لوکیشن تبریز روی گوگل مپ
اطلاعات کلی درباره شهر تبریز
برای سفر به تبریز یا هر شهر دیگری، بهتر است اطلاعات کلی درباره مسائلی مثل آبوهوا، زبان مردم و… داشته باشید تا بتوانید بهتر برای سفر برنامهریزی کنید و دید بهتری از شهر داشته باشید. در این قسمت چیزهایی که بهتر است درباره تبریز بدانید، خیلی کوتاه و مختصربه شما توضیح میدهیم.
نقشه شهر تبریز
داشتن نقشه شهر تبریز اولین گام برای سفر است. گرچه امروزه نقشه همه شهرها بهراحتی در گوگل مپ در دسترس است اما اگر دوست داشته باشید، قبل شروع این راهنما میتوانید نگاهی به نقشه این شهر و بخشهای مختلف آن بیندازید:
آب و هوای تبریز
تبریز از شمال، جنوب و شرق به سمت جبال کوهستانی و از غرب به دشتهای هموار و صحرایی دشت تبریز و شورهزارهای تلخه رود منتهی میشود. این موقعیت خاص شهر تبریز را به یک جلگه کوهستانی-صحرایی تبدیل کرده است. با توجه به موقعیت طبیعی و جغرافیایی تبریز، این شهر از سردترین شهرهای ایران محسوب میشود که آب و هوای سرد و خشک کوهستانی دارد.
میانگین دما در فروردین ۱۰.۵ درجه سانتیگراد، در تیر (گرمترین ماه سال) ۲۵.۴ درجه سانتیگراد، در ماه مهر ۱۴.۱ درجه و در دی (سردترین ماه سال) ۲.۵- درجه سانتیگراد است. با این اوصاف بهترین زمان سفر به تبریز از نظر شرایط جوی، فصل تابستان است. آب و هوای تبریز در تابستان بسیار خنک و دلپذیر بوده، ولی در زمستان هوای شهر تبریز بسیار سرد و یخبندان است.
جمعیت شهر تبریز
تبریز با ۵۱/۲۴۴ کیلومتر مربع وسعت، طبق سرشماری سال ۱۳۹۵ خورشیدی بالغ بر ۱.۵۹۳.۳۷۳ نفر جمعیت دارد و ششمین شهر پرجمعیت ایران به شمار میرود.
زبان و مذهب مردم تبریز
مردم تبریز اغلب ترک زبان (آذری) هستند و عده کمی از ساکنان این شهر به زبان فارسی سخن میگویند. دین اکثر مردم شهر تبریز اسلام و مذهب آنها شیعه (۱۲ امامی) است.
جاذبه های شهر تبریز
شهر تبریز بهواسطه وجود بناهای تاریخی، فرهنگی و طبیعی بسیاری که دارد یکی از قطبهای اصلی گردشگری ایران به حساب میآید. بیشک مسافرانی که به قصد تفریح به این شهر سفر میکنند، علاقه دارند از جاذبه های تبریز بازدید کنند. شما هم میتوانید با دیدن اماکن تاریخی و ارزشمند تبریز و عکاسی در کنار جاذبههای کمنظیر این شهر، خاطرات بهیادماندنی از این شهر به یادگار داشته باشید.
جاذبه های گردشگری تبریز
جاذبه های گردشگری تبریز آنقدر زیاد است که نمیتوان یکجا به همه آنها رسید اما دو مورد از مهم ترین جاذبه های شهر تبریز را به شما معرفی میکنیم:
بازار بزرگ تبریز
این بازار قدیمی با یک کیلومترمربع وسعت، بزرگترین بازار سرپوشیده دنیا است؛ بازار بزرگ تبریز به عنوان یکی از جاذبههای تاریخی در فهرست میراث یونسکو قرار گرفته است. در این بازار تعدادی کاروانسرا، مسجد و مدرسه با نمای آجری و گنبدهای زیبا ساخته شده که نظر هر گردشگری را به خود جذب میکند.
بازار تبریز در زمان جاده ابریشم از اهمیت تجاری بالایی برخوردار بود و کسبوکار بازار در دوران حکومت صفویان رونق گرفت. بازار قدیمی تبریز در سال ۱۱۹۳ هجری قمری بر اثر یک زلزله دلخراش تخریب شد، ولی به دستور حاکم تبریز (نجفقلی خان دنبلی) بازسازی شد. موضوعی که جذابیت این بازار قدیمی را دوچندان کرده، خریدوفروش و کسبوکارهای سنتی مردم تبریز است، فعالیت کسبه بازار به حفظ اصالت و هنر دیرینیه ساکنان تبریز کمک کرده است.
آدرس بازار بزرگ تبریز: تبریز، بازار بزرگ تبریز
لوکیشن بازار بزرگ تبریز روی گوگل مپ
خانه مشروطه شهر تبریز
این بنای تاریخی در یکی از محلههای قدیمی شهر واقع شده و در سال ۱۳۵۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این عمارت متعلقبه حاج مهدی کوزه کنانی بوده که به سبک معماری دوران قاجار ساخته شده است. در موزه خانه مشروطه تندیسها، وسایل ارزشمندی مثل سلاح کمری ستارخان و اسناد تاریخی برای بازدید عموم قرار گرفته و سالانه گردشگران زیادی از موزه مشروطه تبریز بازدید میکنند.
آدرس خانه مشروطه تبریز: تبریز، خیابان شهید مطهری، روبروی مسجد جامع
لوکیشن خانه مشروطه شهر تبریز روی گوگل مپ
جاذبههای تاریخی تبریز
جاذبه های تاریخی تبریز به خاطر قدمت این شهر، بیشتر از حد تصور شماست و بازدید از آنها، هفتهها زمان میبرد. در این قسمت چند مورد از جاهای دیدنی تبریز که از نظر تاریخی اهمیت دارند به شما معرفی میکنیم:
مسجد کبود
از جاذبه های تبریز میتوان به مسجد تاریخی کبود اشاره کرد. این مسجد باشکوه در قرن نهم هجری قمری در زمان ابومظفر جهانشاه قراقویونلو به دستور دخترش (صالحه) ساخته شد. این بنا هم مثل بازار بزرگ تبریز، در زلزله سال ۱۱۹۳ هجری قمری آسیب شدیدی دید که در پنج دهه گذشته، قسمتهایی از آن بازسازی شده است. با وجود این ویرانی، چیزی از زیبایی و شکوه مسجد کبود کم نشده و کاشیها و خطاطیهای به جای مانده از هنرمندان از این مسجد یک بنای کمنظیر ساخته است.
آدرس مسجد کبود تبریز: تبریز، خیابان امام خمینی، نرسیده به میدان ساعت، جنب پارک خاقانی
آدرس مسجد کبود تبریز روی گوگل مپ
مسجد تاریخی جامع
مسجد تاریخی جامع از جاذبه های تبریز بهشمار میرود که مربوط به دوران سلجوقیان تا دوره قاجار است. در این مسجد، اوج هنر و معماری هنرمندان آن زمان به وضوح دیده میشود. از زیباترین سازههای مسجد جامع تبریز کاشیکاری و گلدستههای این بنا هستند. این مسجد هم مثل دیگر بناهای تاریخی تبریز بر اثر زلزلهها دچار خرابی شده که البته در طی سالیان گذشته مرمت شده است. این بنای تاریخی در سال ۱۳۱۰ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
آدرس مسجد جامع تبریز: تبریز، خیابان شهید مطهری، انتهای بازار تبریز
آدرس مسجد جامع تبریز روی گوگل مپ
مقبره الشعرا (قبرستان سرخاب)
تاریخچه این قبرستان قدیمی به پیش از قرن هشتم هجری قمری برمیگردد. مقبرهالشعرا پس از ویرانی بر اثر زلزله تا سال ۱۳۵۰ تقریبا متروکه ماند. برای طراحی ساخت دوباره این اثر مسابقهای برگزار شد که در آن مسابقه غلامرضا فرزانمهر برنده شد و معماری این اثر بینظیر هماکنون به عنوان یکی از نمادهای مهم تبریز شناخته میشود.
در قبرستان سرخاب بیش از ۴۰۰ فرد مشهور که اغلب شاعر بودهاند، آرام گرفتهاند. از مشهورترین افراد این قبرستان میتوان حکیم اسدی طوسی و سید محمدحسین بهجت تبریزی (شهریار) را نام برد. مقبرهالشعرا یکی دیگر از جاذبه های تبریز به حساب میآید و بازدید از آن بهخصوص برای دوستداران اهل ادبیات پیشنهاد میشود.
آدرس قبرستان سرخ: تبریز، محله ششگلان، خیابان ثقه الاسلام، تقاطع عارف، تکیه حیدر
آدرس مقبره الشعرا روی گوگل مپ
ارگ علیشاه (ارگ تبریز)
بنای اصلی ارگ تبریز به قرن هشتم میلادی مربوط به دوره ایلخانیان برمیگردد. این بنا ابتدا به قصد مسجد احداث شد که بر اثر ریختن سقف در حین ساخت و مرگ علیشاه نیمهکاره ماند. در زمان جنگ میان ایران و روسیه مصادف با حکومت قاجار، حدفاصل سال ۱۸۰۴ تا ۱۸۲۴ میلادی از ارگ تبریز یک دیوار (قلعه) نظامی ساخته شد. این اثر تاریخی در سال ۱۳۱۰ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید و امروزه فقط دیوار جنوبی ارگ برجای مانده است.
آدرس ارگ علیشاه: تبریز، تبریز، ضلع جنوبی تقاطع امام خمینی و خیابان فردوسی، نزدیکی محدوده میدان ساعت
آدرس ارگ علیشاه (ارگ تبریز) روی گوگل مپ
جاذبههای مذهبی شهر تبریز
حالا وقت آن رسیده جاذبه های مذهبی تبریز را به شما معرفی کنیم. تبریز در زمینه جاهای دیدنی مذهبی هم سنگتمام گذاشت که با چند تا از جذابترینها آشنایتان میکنیم:
مسجد صاحب الامر (مسجد شاه طهماسب)
شاه طهماسب اول صفوی، در آغاز سلطنت دستور ساخت مسجد صاحب الامر را صادر کرد. این مسجد یک گنبد و دو مناره بلند داشت که در سال ۱۴۰۵ به دستور سلطان مراد چهارم عثمانی تخریب شد. پس از این حادثه در زمان شاه سلطان حسین صفوی توسط وزیر وقت آذربایجان میرزا محمد ابراهیم تعمیر و بازسازی شد. این مسجد قدیمی در سال ۱۳۸۰ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت.
آدرس مسجد صاحب الامر تبریز: تبریز، انتهای خیابان دارایی، میدان صاحب الامر
آدرس مسجد صاحب الامر روی گوگل مپ
امام زاده سید حمزه تبریز
تاریخ اولین احداث بقعه امامزاده سید حمزه تبریز به سال ۷۱۴ هجری قمری برمیگردد. بنای اولیه، پس از مرگ سید حمزه، توسط پسرش سید حسین احداث شد. سمت جنوب صحن، امام زاده مقبره و سمت مشرق و شمال آن، محل تدریس طلاب دینی است. در حرم امامزاده آیینهکاری و کتیبهای از خط نستعلیق توجه هر بازدید کنندهای را به خود جلب میکند.
آدرس امامزاده سید حمزه: تبریز، محله سرخاب تبریز، محل تقاطع خیابان ثقه الاسلام و بازارچه سید حمزه
آدرس امامزاده سید حمزه تبریز روی گوگل مپ
کلیسای مریم مقدس
کلیسای مریم بزرگترین و قدیمیترین کلیسای تبریز به حساب میآید. این کلیسا در منطقه دیک باشی میدان نماز (کوروش بزرگ سابق) قرار گرفته و حالا محل برگزاری مراسمهای ملی و مذهبی مسیحیان است. بنای اولیه این ساختمان به سال ۸۷۹ تا ۹۷۹ خورشیدی برمیگردد که براساس معماری و تزیینات کلیسا، قدمت آن را میتوان به دوره ایلخانان مغول نسبت داد.
پس از زلزله سال ۱۱۵۸ خورشیدی با استناد به کتیبه کلیسا مریم مقدس به سبک معماری صفوی مورد بازسازی قرار گرفت.
آدرس کلیسا مریم مقدس تبریز: تبریز، انتهای خیابان شریعتی (شهناز شمالی)، نبش میدان نماز
آدرس کلیسای مریم مقدس تبریز روی گوگل مپ
جاذبههای طبیعی تبریز
بازدید از جاذبه های طبیعی شهر تبریز یکی از مهمترین کارهایی است که باید در این شهر انجام دهید. در این بخش چند مورد از جاذبه های طبیعی شهر تبریز را به شما معرفی میکنیم.
روستای کندوان تبریز
در ۵۰ کیلومتری شهر تبریز یکی از دیدنیترین جاذبه های تبریز واقع شده که بیش از هزار سال قدمت دارد. کندوان بهدلیل سبک معماری کمنظیر در سال ۱۳۷۶ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت. روستای کندوان یکی از سه روستای صخرهای جهان به شمار میرود و تنها منطقه صخرهای است که نزدیک به ۱۲۰ خانواده در فضاهای صخرهای (لانه زنبوری) سکونت میکنند. این روستا به عنوان تنها نمونه زنده معماری صخرهای که زندگی در آن جریان دارد، در دنیا معرفی و شناخته میشود.
آدرس روستای کندوان تبریز: آذربایجان شرقی، شهرستان اسکو، بخش مرکزی، دهستان سهند، روستای کندوان
روستای کندوان روی گوگل مپ
پارک تاریخی ائل گلی (شاه گلی)
پارک شاه گلی یکی از جاذبههای پرطرفدار و توریستی تبریز بهشمار میرود. عمارت ایل گلی در زمان آققویونلوها احداث شد و از آن به عنوان بزرگترین منبع ذخیره آب به منظور آبیاری باغهای مناطق شرقی تا دروازه تهران و تپلی باغ استفاده میشد. پارک شاه گلی در دوران صفویان گسترش یافت و در حکومت وقت پهلوی به شهرداری تبریز به عنوان یک گردشگاه عمومی واگذار شد. بهتر است بدانید که واژه (گُل) در زبان ترکی معنی شبیه (رودخانه) دارد.
یک دریاچه بزرگ با عمق ۱۲ متر در این پارک وجود دارد و حالا میتوان در آن قایقسواری کرد. باغ و عمارت باشکوه شاه گلی در سال ۱۳۷۸ به لیست آثار تاریخ ملی اضافه شد.
آدرس ائل گلی: تبریز، آزادراه کنارگذر جنوبی تبریز، ایستگاه مترو ائل گلی
آدرس پارک ائل گلی روی گوگل مپ
موزه های تبریز
احتمالا شما هم بهخوبی میدانید که تبریز به شهر اولینها معروف است. موزه های تبریز هم از این قاعده مستثنا نیستند. خیلی از موزههایی که در این شهر میبینید، به عنوان اولین موزهها در حوزه فعالیتشان تاسیس شدهاند و حرفهای زیادی برای گفتن دارند. اگر قرار باشد یک راهنمای کامل تبریز ارائه کنیم، باید به موزههای متنوع تبریز اشاره شود که آثار ارزشمندی بیشماری را در دل خود جا دادهاند.
در این بخش تعدادی از معروف ترین موزه های تبریز را به شما معرفی میکنیم اما باید بگوییم که موزههای دیدنی این شهر، به همین چند موزه محدود نمیشود و شما میتوانید علاوهبر گزینههای زیر از موزه تاریخ طبیعی تبریز، موزه استاد بهتونی، موزه استاد شهریار، موزه تمبر، موزه ارامنه، خانه سفال تبریز و… نیز بازدید کنید.
موزه صدا تبریز
موزه صدا در تبریز، یکی از شنیدنیترین و دیدنیترین جاهای تبریز است که در سال ۱۳۹۷، به عنوان اولین موزه تخصصی صدا در کشور تاسیس شد. این موزه در یک خانه قدیمی به اسم خانه تاریخی امیر پرویز تاسیس شده که مربوط به دوران قاجار است و خودش بهتنهایی دیدنیهای زیادی دارد. حالا فکرش را بکنید که این خانه تاریخی جذاب با نمایش ادوات موسیقی ایران و جهان، دریچهای جادویی به دنیای گوشنواز موسیقی باشد.
موزه صدا بخشهای مختلفی از جمله کتابخانه، کارگاه مرمت، تالار ادوات صوتی، سازهای مضرابی، تالار سازهای بادی، تالار سازهای زهی آرشهای، تالار سازهای کوبهای، تالار سازهای کلاویهدار، بخش کوبهای و کلونها، بخش زنگولهها، آرشیو صوتی و عکس از نوازندگان، موسیقیدانان و خوانندگان است.
آدرس موزه صدا تبریز: تبریز، خیابان تربیت، کوچه کرباسی، پلاک ۷۳
موزه آذربایجان شهر تبریز
موزه آذربایجان تبریز، بعد از موزه ملی ایران، دومین موزه برتر باستانشناسی کشور است. بههمینخاطر با اطمینان میتوان آن را بهعنوان یکی از مهمترین جاهای دیدنی تبریز معرفی کرد. موزه آذربایجان شامل مجموعه کاملی از آثار باستانی پیشازاسلام، آثار پس از اسلام، سکههای تاریخی و مهر، سنگنگارهها و آثار هنری مجسمهساز تبریزی، احد حسینی است. این موزه همیشه پذیرای گردشگران ایرانی و خارجی زیادی است که دوست دارند اطلاعات بیشتری درباره دوران کهن و تاریخ ایران داشته باشند.
آدرس موزه آذربایجان تبریز: تبریز، خیابان امام، جنب مسجد کبود
موزه عصر آهن شهر تبریز
موزه عصر آهن را میتوان در لیست خاصترین موزه های تبریز جا داد. این موزه، اولین موزه صحرایی ایران است که قدمت ۳۵۰۰ ساله دارد. سایتموزه عصر آهن، گورستان مدفن انسانهایی است که در دوران عصر آهن زندگی میکردند.
این گورها در سال ۱۳۷۶ طی یک عملیات خاکبرداری در یکی از مناطق تبریز کشف شدند که احتمالا قصیه آن سر دراز دارد. این موزه که کمی حالوهوای ترسناک دارد، شامل ۳۸ گور است که به خاطر ارزش بالای باستانی، در لیست آثار ملی کشور جا گرفته است.
آدرس موزه عصر آهن تبریز: تبریز، خیابان خاقانی، خیابان روشنایی، جنب پارکینگ کبود
موزه بازار و مشاغل تبریز
در بین موزه های تبریز، موزه بازار و مشاغل یک گزینه منحصربهفرد است. این موزه، اولین موزه تخصصی بازار است که در سال ۱۳۹۶ افتتاح شده و در آن تمام اشیا کاربردی و مهم اصناف مختلف بازار تبریز به نمایش گذاشته شده است. در این موزه میتوانید لوازم کار شغلهایی مثل بزاری، تلگرافخانه، صرافی، دواخانه و… را از نزدیک ببینید. موزه بازار و مشاغل تبریز شکلوشمایل بازار قدیمی با ۱۲ حجره کوچکوبزرگ را دارد و چند ساعتی شما را مهمان کوچهپسکوچههای بازار قدیمی میکند.
آدرس موزه بازار و مشاغل تبریز: تبریز، انتهای بازار بزرگ تبریز، خیابان آزادگان، خیابان آینهسازان، جنب یخچال صادقیه
موزه شهرداری تبریز
موزه شهرداری تبریز، اولین ساختمان شهرداری کشور است که در یک عمارت قدیمی تاسیس شده است. این موزه یکی از مهمترین جاهای دیدنی تبریز است که آثار ارزشمندی در آن به نمایش گذاشته شده است. موزه شهرداری تبریز از بخشهای مختلفی مثل تالار دوربینهای قدیمی، تالار دفاع مقدس، تالار فرش، تالار کفش تبریز، تالار صدا، تالار حکمت، تالار صنعت چاپ، تالار اسناد و اشیا متعلق به شهرداری، تالار خط و خوشنویسی و هنرهای معاصر تشکیل شده است.
آدرس موزه شهرداری تبریز: تبریز، خیابان امام خمینی، میدان ساعت، ساختمان شهرداری
موزه کارتون شهر تبریز
موزه کارتون یا موزه کاریکاتور تبریز، پنجمین موزه کارتون در جهان و تنها موزه کارتون ایران است. این موزه، بزرگترین آرشیو از آثار اصل کارتونی در سطح دنیا را دارد و گنجینهای دیدنی از آثار بزرگترین کارتونیستهای جهان را در خود جای داده است. مجسمههای کارتونی در فضای موزه، گالری نمایش آثار کارتونی دنیا و نمایشگاه دائمی
منبع: علی بابا