راهنما میدان نقش جهان اصفهان؛ عالی قاپو و چند چیز دیگر

غیر ممکن است ایرانی باشید و میدان نقش جهان اصفهان را نشناسید. البته ممکن است این میدان پر نقش و نگار را از نزدیک ندیده باشید اما حتما آوازه کالسکه‌ها و بازار مسگرها و ابهت عالی قاپو و زیبایی مسجد امام به گوشتان آشنا است. 

میدان نقش جهان اصفهان آنقدر دیدنی است که بتواند یک روز از اصفهان‌گردی شما را به خود اختصاص دهد. پس اگر هنوز میدان بزرگ اصفهان را از نزدیک ندیده‌اید تا انتهای این مقاله همراه ما باشید تا میدان نقش جهان را بیشتر و بهتر بشناسیم.

اگر اهل سفر هستید و الان هوس سفر به اصفهان را کرده‌اید می‌توانید بلیط هواپیما اصفهانرا با راستین گشت رزرو کنید.

دومین میدان بزرگ جهان در اصفهان

بی‌خود نیست که میدان نقش جهان اصفهان اینقدر مشهور است. میدان نقش جهان اصفهان دومین میدان بزرگ جهان است و در فهرست بلند بالای آثار جهانی یونسکو جایگاهی در خور توجه به خود اختصاص داده است. این میدان یادگار دوران صفویه و شاه عباس است؛ در دورانی که اصفهان پایتخت ایران بود. 

این میدان توسط مسجد شاه، مسجد شیخ لطف الله، کاخ عالی قاپو و بازار قیصریه احاطه شده است. صدای برخورد چرخ کالسکه‌ها با سنگفرش میدان شما را می‌برد به زمانی که شاه ایران در بالکن عالی قاپو بازی چوگان را تماشا می‌کرد و اصفهان زیبا پایتخت ایران بود.

دیدنی‌ های میدان نقش جهان

اصفهان جاهای دیدنی کم ندارد اما شاید بتوان گفت مهم‌ترین ان‌ها در میدان نقش جهان گرد هم آمده‌اند. عالی قاپو با معماری دلکش، مسجد تحسین شده شیخ لطف الله، مسجد امام و سردر بازار قیصریه در چهار گوشه این میدان سرسبز خودنمایی می‌کنند.

عالی قاپو؛ نماد قدرت شاهان صفوی 

کاخ عالی قاپو معروف است به معماری چشم‌نواز و تالارهای زیبا. اما در عهد صفویه نماد قدرت حکومت صفوی بود. عالی قاپو را در ضلع غربی میدان نقش جهان اصفهان خواهید یافت. این عمارت در گذشته نام‌های دیگری هم داشت از جمله دولت‌خانه مبارکه نقش جهان و قصر دولت‌خانه. این بنا در شش طبقه ساخته شد و سردر ورودی این عمارت در عهد صفویان مسیر اصلی ورود به میدان نقش جهان بود. 

شاه صفوی برای پذیرایی و البته قدرت‌نمایی از مهمانان خود در همین کاخ پذیرایی می‌کرد و جلسات مهم دولتی را هم همین‌جا برگزار می‌کرد. در زمان برگزاری بازی چوگان همراه اهل و عیال به بالکن عالی قاپو می‌امد و می‌نشست و بازی را تماشا می‌کرد. 

میان اصفهانیان نقل است که شاه‌ عباس وقتی در نقره را برای حرم حضرت امیرالمومنین (ع) برد دری که آنجا نصب بود را برای تبرک به اصفهان آورد و در ورودی کاخ عالی‌قاپو نصب کرد. مردم چنان به این نقل باور داشتند که تا همین چند سال پیش در ورودی عالی قاپو نذری پخش می‌کردند و بر در آن دخیل می‌بستند.

زیبایی شاهانه نمای بیرونی عالی قاپو نباید ما را از آثار و دیدنی‌های درون کاخ غافل کند. در درون عمارت عالی قاپو انواع مینیاتورها و آثار خوشنویسی به چشم می‌خورند که اغلب آنها هنر رضا عباسی است. همچنین در طبقه ششم این عمارت سالنی بزرگ واقع شده است که در آن صدای موسیقی به گوش می‌رسد.

چرا عمارت عالی قاپو ساخته شد؟

در کتب تاریخی روایتی درباره علت ساخت عمارت عالی قاپو آمده است که چنین است: وقتی ایرانیان از نیروهای عثمانی شکست خوردند، مجبور شدند برای اجتناب از اشغال پایتخت از تبریز به قزوین و سپس به اصفهان نقل مکان کنند و مدام پایتخت را نیز تغییر دهند. در هر یک از این شهرها عمارتهایی برپا کردند که یکی از آن‌ها عمارت عالی قاپو است. نامگذاری کاخ نیز به همین سبب است. عالی قاپو در لغت به معنای دروازه شاهانه است زیرا در گذشته محل ورود شاه بوده است. 

ساعت بازدید و قیمت بلیط ورودی

بازدید از عمارت عالی قاپو هر روز به جز تعطیلات رسمی از ساعت 9 تا 16:30 ممکن است. قیمت بلیط ورودی عمارت عالی قاپو فقط 5000 تومان برای گردشگران ایرانی است.

مسجد تحسین شده شیخ لطف الله

معمار مشهور آمریکایی لوئیس کان درباره مسجد شیخ لطف الله نوشته است: من فقط می‌توانم چنین اثری را در دنیای خیال با ماده‌ای از طلا و نقره تصور کنم. همین یک خط کافی است تا بدانیم نه با یک مسجد بلکه با یک اثر هنری روبرو هستیم.

مسجد شیخ لطف‌الله تاریخچه قابل توجه‌ای دارد. این مسجد به دستور شاه عباس اول برای استفاده‌ شخصی ساخته شد. یعنی شاه عباس این مسجد را ساخت تا در آن نماز بخواند. در سردر این بنا هم یک کتیبه به قلم علی‌رضا عباسی به چشم می‌خورد که بر اهمیت مسجد می‌افزاید. 

بیشتر گردشگران و مسافران با دیوارهای آبی و فیروزه‌ای رنگ مسجد شیخ لطف الله عکس می‌گیرند. می‌توانید در این مسجد کوچک و زیبا تصاویر زیبایی خلق کنید. همانطور که اغلب گردشگران چنین تصاویری را ثبت می‌کنند. 

اگر نام مسجد شیخ لطف الله را در گوگل جستجو کنید با حجم زیادی عکس روبرو می‌شوید که در کنار کاشی‌های آبی رنگ مسجد ثبت شده‌اند. آبی خوش‌رنگ کاشی‌ها و نقش‌های فیروزه‌ای‌ این مسجد را به اثری هنری تبدیل کرده است.

ساعت بازدید و قیمت بلیط ورودی

بازدید از مسجد شیخ لطف الله هر روز به جز تعطیلات رسمی از ساعت 9 تا 18 در نیمه اول سال و از ساعت 9 تا 16 در نیمه دوم سال ممکن است. همچنین قیمت بلیط ورودی مسجد شیخ لطف‌الله برای گردشگران ایرانی تنها 5000 تومان است. 

مسجد جامع عباسی

مسجد جامع عباسی را با نام مسجد امام و مسجد سلطانی هم می‌شناسند. رنگ مناره‌ها و گنبدها این مسجد را از سایر همتایانش متمایز می‌کند. این مسجد چهار مناره دارد. عدد چهار در معماری ایرانی-اسلامی نقش مهم و پررنگ ایفا می‌کند که در این بنا هم دیده می‌شود. همچنین این مسجد چهار ایوان دارد که باز هم از قاعده عدد چهار در این سبک از معماری پیروی کرده است. علاوه بر مناره‌ها، تماشای کاشی‌هایی که به طرزی استادانه در کنار هم نقشی کامل را بر دیوارها و سقف مسجد ساخته شده است لذتی فراوان دارد. 

ساعت بازدید و قیمت بلیط ورودی

 بازدید از مسجد امام اصفهان هر روز به جز تعطیلات رسمی از ساعت 9 تا 17 ممکن است. قیمت بلیط ورودی مسجد امام برای گردشگران ایرانی 5000 تومان است. 

سردر قیصریه 

سر در قیصریه یا سردر بازار قیصریه اصفهان اثری به جای مانده از دوره صفوی است. این بنا در گذشته سه طبقه بود اما با گذشت زمان طبقه سوم که نقاره‌خانه بود تخریب شد و حالا دیگر خبری از آیین نقاره‌زنی نیست. اهمیت سردر قیصریه به آن سبب بود که در گذشته مسیری که از زیر این سردر عبور می‌کند تنها مسیر دسترسی به بازار بزرگ اصفهان بود.

برای تزیین این بنا هم از مجموعه میدان نقش جهان اصفهان از هنر دست هنرمند رضا عباسی استفاده شده است. همچنین ناقوس دیرِ هرمز و ساعت قلعه پرتغالی‌ها در جزیره هرمز پس از فتح جزیره به اصفهان آورده شد و در بالای سردر قیصریه نصب شد.

جاهای دیدنی اطراف میدان نقش جهان

گشت و گذار در میدان نقش جهان تنها در آثار تاریخی مجموعه میدان نقش جهان اصفهان خلاصه نمی‌شود. بازار مسگران، توحیدخانه، پارک مشاهیر صفوی و سرای ملک‌التجار هم صفای خاص خود را دارد. پس با ما همراه باشید تا جاهای دیدنی اطراف میدان نقش جهان را هم بشناسیم.

توحیدخانه؛ دانشگاه هنر اصفهان

توحید خانه داستان جالبی دارد. در گذشته توحیدخانه محل تجمع صوفیان بود. صوفیان به خصوص شب‌های جمعه در توحیدخانه جمع می‌شدند و برای شاه دعا می‌کردند. البته شاه نیز هر از گاهی به این جمع می‌پیوست و آن‌ها را همراهی می‌کرد تا از نظر عوام درباره خودش و حکومتش مطلع شود. هم‌اکنون توحیدخانه بخشی از دانشگاه هنر اصفهان است و دانشکده معماری و شهرسازی این دانشگاه در عمارت توحیدخانه مستقر است.

بوستان مشاهیر صفوی و پارک سعدی

بوستان مشاهیر صفوی بخشی از پارک سعدی است که دقیقا در قسمت پشتی کاخ عالی قاپو قرار گرفته است. در بوستان مشاهیر صفوی سردیس چهره‌های شناخته شده‌ای چون میرفندرسکی، میرداماد، میرعماد، رضا عباسی و ملاصدرا می‌بینید. بازدید بوستان مشاهیر صفوی و پارک سعدی نیاز به بلیط ورودی ندارد و رایگان است. 

بازار مسگران

یکی از سوغاتی‌های معروف اصفهان ظروف مسی است که انواع مختلفی هم دارد. از ظروف غذاخوری تا ظروف پذیرایی و قاشق و چنگال و کفگیر مسی. در بازار مسگران اصفهان با دنیایی از ظروف مسی روبرو می‌شوید که شاید نمونه آن‌ها ندیده‌ باشید. 

اما اگر قصد خرید هم ندارید قدم زدن در بازار مسگران و گوش سپردن به صدای چکش‌کاری هنرمندان اصفهانی و لهجه شیرین فروشندگان لذت‌بخش خواهد بود.

تیمچه ملک التجار

تیمچه یعنی بازارچه. تیمچه ملک‌التجار یا سرای ملک‌التجار بخشی از بازار بزرگ اصفهان است که در کنار مجموعه میدان نقش جهان اصفهان قرار گرفته است. تیمچه ملک‌التجار که نامش را از سازنده‌اش گرفته است تنها یکی از تیمچه‌های بازار بزرگ اصفهان است که قدم زدن در سرسرای آن دوست داشتنی و فرح‌انگیز است.

حمام تاریخی شاه

حمام شاه اصفهان یا حمام شاه علی یکی دیگر از بناهای مهم مجموعه میدان نقش جهان است که قدمت آن به دوران حکومت شاهان صفوی برمی‌گردد. از تزئینات داخلی حمام شاه علی می‌توان به کاشی‌های خشتی، کاشی‌های معرق و هفت رنگ در کنار نقش انسان، حیوان و گل و گیاه اشاره کرد. این حمام حالا به رستوران سنتی تغییر کاربری داده است. 

پیاده روی تا کاخ چهل ستون

کاخ چهل ستون را همه می‌شناسند چه آن‌هایی که به اصفهان سفر کرده‌اند چه آن‌هایی که تا به حال به اصفهان نرفته‌اند. این ساختمان تاریخی 20 ستون دارد که تصویر آن‌ها در حوض جلوی عمارت می‌افتد و این گونه چهل ستون پدید می‌آید. بنای چهل ستون در میدان امام حسین شهر اصفهان قرار دارد و تا میدان نقش جهان حدود 10 دقیقه پیاده‌روی فاصله دارد.

پارکینگ عمومی میدان نقش جهان

اگر با خودرو شخصی به اصفهان سفر کرده‌اید و می‌خواهید با خودرو به میدان نقش جهان بروید نگران جای پارک خودرو نباشید. پارکینگ عمومی میدان نقش جهان در خیابان بازار حسن‌آباد قرار دارد. 

خرید سوغاتی در میدان نقش جهان اصفهان

دور تا دور میدان نقش جهان پر است از غرفه‌ها و حجره‌های زیبا و دوست داشتنی که انتخاب خوبی برای خرید سوغاتی است. انواع شیرینی‌ مانند باقلوا، گوش فیل، پشمک، ادویه‌هایی چون زعفران، گز، پولکی، سوهان، شیرینی کرکی تا انواع صنایع دستی چون قلم زنی و خاتم‌کاری و مس گزینه‌های روی میز برای خرید یک سوغاتی به‌یادماندنی است. همچنین برای خرید سوغاتی می‌توانید به بازار بزرگ اصفهان که در کنار میدان نقش جهان قرار دارد هم بروید.

رستوران‌های نزدیک میدان نقش جهان

• رستوران نقش جهان
• رستوران سنتی عتیق
• رستوران نایب شعبه ۴
• بریانی گلستان
• دیزی‌سرای بازار
• رستوران آتور
• فست فود 30 بن
• کباب و بریانی صفویه 
• رستوران قصر فیروزه
• رستوران جارچی باشی
• رستوران سفره مادربزرگ

کافه‌های نزدیک میدان نقش جهان

• چایخانه آزادگان، چاه حاج میرزا
• کافه میدون
• کافه عمارت نمکدان
• کافه مس و قالی
• کافه جاوید
• چایخانه سنتی چهلستون
• کافه سوگلی

هتل‌های نزدیک به میدان نقش جهان اصفهان

• هتل جام فیروزه
• هتل پارتیکان
• بوتیک هتل هنر
• هتل ستاره
• هتل ترمه
• مهمانپذیر هریتیج
• اقامتگاه بومگردی خانه راد
• هتل سنتی کریاس
• هتل آپارتمان هشت بهشت

سخن پایانی

در این مقاله به معرفی میدان نقش جهان اصفهان پرداختیم و تک تک جاهای دیدنی اطراف میدان نقش جهان را با هم بررسی کردیم تا بتوانید برای سفر بعدی شیراز بهتر برنامه‌ریزی کنید. از عالی قاپو تا مسجدهای شاهانه عهد صفوی و بازار بزرگ اصفهان هر یک حال و هوای خاص خود را دارد که شما را مسحور خواهد کرد.