همه ما شیراز را به شهرِ شعر و شعور و حافظ و عطر بهار نارنچ و معماری غنی و مسجدهای شیشه‌کاری‌شده و رنگارنگش می‌شناسیم. پس بعید به نظر می‌رسد که رنگ دریاچه‌های این شیراز فانتزی، رومانتیک و شاعرانه نباشد. اگر برای اولین بار رنگ صورتی دریاچه مهارلو شیراز را می‌بینید، می‌پرسید این دریاچه حتما در استرالیا یا در سایر کشورهای قرار دارد.

خب، می‌دانستید تو همین ایران که در سواحل چابهارش شب‌تاب‌های دریایی آبی رنگی دارد، در شیراز یک دریاچه صورتی هم دارد؟ می‌خواهید دلیل صورتی‌بودن دریاچه مهارلو شیراز و هجوم گردشگران داخل و خارج آن را بدانید؟ می‌خواهید مسیر دسترسی به دریاچه مهارلو را بدانید؟ دوست دارید بعد از دیدن مسجد صورتی شیراز، به دریاچه صورتی شیراز بروید؟ پس این مقاله از مجله گردشگری راستین گشت را از دست ندهید.

دریاچه مهلو، مهلویه، ماهلویه یا دریاچه مهارلو شیراز با مساحت ۶۰۰ کیلومتر مربعی، با وسعت ۲۵ هزار هکتاری، با ارتفاع ۱۵۰۰متری از سطح دریا، با بیشترین طول ۲۸ تا ۳۱کیلومتری، با بیشترین پهنای ۱۱ تا ۱۵کیلومتری و با بیشترین عمق ۳متری‌اش در شهر سروستان، استان فارس و در جنوب شرقی شیراز واقع شده است.

ناگفته نماند فاصله تقریبی دریاچه مهارلو با جنوب شرقی شیراز، ۲۷ کیلومتر است و شما در غرب دریاچه مهارلو شیراز می‌توانید دریاچه بختگان را نیز مشاهده کنید. آب دریاچه مهارلو شیراز را نمی‌توان مصرف کرد، چون آب این دریاچه سرشار از کلرید سدیم، نمک پتاسیم و انواع دیگر نمک و دیگر آلاینده‌های مضر است.

پیشینه دریاچه مهارلو

دریاچه مهارلو شیراز نه‌تنها جزء قشنگ‌ترین و جذاب‌ترین دریاچه ایران بلکه صورتی‌ترین‌اش هم محسوب می‌شود که جلوه دیگری به طبیعت ایران داده و به‌نوعی باعث شده برای دیدن چنین عجایبی چشم به خارج نداشته باشیم. زیبایی این دریاچه صورتی تا حدی است که یکی از مقاصد گردشگری مسافران خارجی به دریاچه مهارلو شیراز است که با یک مسافرت نسبتا بلند وُ کوتاه می‌توانند آن را ببینند.

از تالاب دریاچه مهارلو شیراز بگویم که جزء بخش منطقه شکار ممنوع دریاچه مهارلو محسوب می‌شود. خب، اگر به پیشینه دریاچه مهارلو هم نگاهی بیندازیم، گفته می‌شود که تاریخ دریاچه مهارلو شیراز به ۲۰.۰۰۰ سال و انباشته‌شدن نمک در آن به حدود ۱.۰۰۰ سال قبل برمی‌گردد. آب رودخانه سلطان‌آباد، رودخانه سروستان، رودخانه خشک شیراز و دیگر آب‌های زیرزمینی نیز از سمت شمالی و غربی وارد دریاچه مهارلو می‌شود.

وضعیت فعلی دریاچه مهارلو

رنگ صورتی، سفید و آبی دریاچه مهارلو به‌اندازه نمک و شوری آب دریاچه مهارلو بستگی دارد. ناگفته نماند رنگ متفاوت این دریاچه شما را به اشتباه نیندازد که برای سلامتی مضر است. خیر، دریاچه مهارلو با زلالی و شفافیتش هیچ آسیبی به هیچ کسی نمی‌رساند، منتهی به‌خاطر زیادبودن نمک و فصلی‌بودن دریاچه مهارلو در ارتفاعات شیراز، آب آن برای آشامیدن نیست.

البته ناگفته نماند که از تهیه نمک دریاچه مهارلو شیراز در صنایع این استان هم به کار گرفته می‌شود. این دریاچه برای پرندگان مهاجر ازجمله فلامینگوها، مرغابی‌ها، ماهیخوارها، آنقوت‌ها، آبچلیک‌ها، چوکاها، اردک‌های کله‌سبز، تنجه‌ها و حیوانات وحشی محل سکونت شایسته و مناسبی است.

کم‌آبی، باران کم و خشک‌سالی باعث به‌خطر‌افتادن این دریاچه چشم‌نواز شده است. از دیگر خطراتی که روی وضعیت دریاچه مهارلو شیراز اثر گذاشته، آلاینده‌ها، فلزات سنگین و سربی رودخانه‌های دیگر به این دریاچه است.

لازم به گفتن نیست که از این دریاچه گران‌بها بیشتر از همیشه باید محافظت کرد، چون آب دریاچه مهارلو در این چند ساله به طور کامل خشک شده و به لطف باران‌های زیاد دوباره احیا شده است.یعنی اگر بارانی در کار نباشد، دریاچه مهارلو از بین می‌رود.

حتما یکی از زیبایی‌ها و جلوه‌های چشم‌گیر دریاچه مهارلو همین صورتی‌بودنش است که نباید آن را ازدست‌داد و تا حد ممکن باید مراقب آن بود.

دلیل نامگذاری دریاچه

علت نامگذاری دریاچه مهارلو به‌خاطر مجاوربودنش با روستایی به همین نام است. در مجاورت دریاچه مهارلو، روستای مهارلو را می‌بینیم که نام آن را روی دریاچه صورتی یا دریاچه نمک گذاشته‌اند.

علت رنگ صورتی دریاچه مهارلو شیراز

اگر بخواهیم برای رنگ دریاچه مهارلو و این پدیده شگفت‌انگیز دلیلی بیاورم، باید بگویم که آب دریاچه مهارلو به‌خاطر شرایط جغرافیایی فصلی‌اش معمولا در پایان تابستان بخار می‌شود و به‌خاطر تبخیر زیادش می‌توانیم کف سفیدِ نمکی آن را ببینیم.

افزایش دما، تبخیر بالای آب دریاچه مهارلو، پایین آمدن سطح آب دریاچه، افزایش شوری و غلظت نمک باعث رشد جلبک‌هایی به نام «کشنده قرمز» یا به نام علمی «دونالیلا سالینا» می‌شود که ماده‌ای از خودشان ترشح می‌کنند که همین امر باعث صورتی یا قرمزشدن دریاچه مهارلو شیراز می‌شود.

ناگفته نماند که این جلبک و ماده‌ای که از خودش منتشر می‌کند هیچ خطری برای محیط زیست دریاچه مهارلو ندارد.

آب‌وهوای دریاچه و بهترین فصل سفر به دریاچه مهارلو

وضعیت هوایی دریاچه مهارلو شیراز

فصل‌ها و آب‌وهوای مختلف روی وضعیت دریاچه مهارلو شیراز تاثیرگذار است. اگر بخواهم آب‌وهوایی دریاچه مهارلو را ساده شرح دهم، باید بگویم در فصل پاییز تا اوایل اردیبهشت به‌دلیل باران‌هایی فراوان و ریختن آب دریاچه‌های سلطان‌آباد و دریاچه خشک، سطح آب دریاچه مهارلو بالا می‌آید.

سپس بیشتر آب این دریاچه در فصل تابستان بخار می‌شود و مجدداً باران‌های فصل زمستان آب دریاچه مهارلو را پُر می‌کنند تا سطح دریاچه دوباره به حالت اولیه‌ی خودش بر گردد و این چرخه فصل به فصل ادامه‌دار است.

بهترین فصل برای لذت بردن از دریاچه مهارلو شیراز

دریاچه مهارلو یک دریاچه فصلی است و بیشتر آب آن در تابستان بخار می‌شود. یعنی وضعیت آب این دریاچه در طول سال تغییر می‌کند. خُب، اگر انتظار دیدن یک دریاچه پُر آب با آب‌وهوای دلپذیر و بِکر دارید، پیشنهاد می‌کنم از فصل پاییز تا اواسط بهار به دریاچه مهارلو شیراز سر بزنید، چون باران‌های این بخش از سال آب دریاچه را زیاد می‌کند.

اگر هم دوست دارید رنگ صورتی و قرمزی زیبای دریاچه مهارلو را واضح‌تر و قرمزتر ببینید، پیشنهاد می‌کنیم در اواسط تابستان به آنجا بروید، چون آب دریاچه مهارلو در اواسط تابستان بخار می‌شود و اینجاست که صورتی‌بودن آب دریاچه مهارلو خودش را نشان می‌دهد.

بنابراین، بهترین زمان برای سفر به دریاچه صورتی مهارلو از پاییز تا اواسط بهار و در اواسط تابستان است.

موقعیت جغرافیایی دریاچه

همان طور که قبلا گفتیم، دریاچه نمک و فصلی مهارلو با رنگ صورتی‌اش در ایران و جنوب شرقی شیراز واقع شده و هیچ جزیره و خشکی در دل آن نیز دیده نمی‌شود.

شما با طی‌کردن مسیر حدود ۱۸ تا ۲۰کیلومتری پس از جاده شیراز به فسا، به‌سمت جنوب شرقی شیراز و ابتدای دریاچه مهارلو برمی‌خورید و در صورت ادامه‌دادن و طی‌کردن مسیر تقریباً ۵۷ تا ۶۰کیلومتری می‌توانید روستای مجاور دریاچه مهارلو را نیز ببینید.

آدرس دریاچه مهارلو شیراز روی گوگل مپ

مسیرهای دسترسی به دریاچه

مسیر دسترسی به دریاچه مهارلو شیراز به این شکل است که سفرتان را از استان فارس و شهر شیراز به جاده شیراز به فسا شروع می‌کنید، پس از طی‌کردن مسیر حدود ۵۷ تا ۶۰کیلومتری به روستای مهارلو یا دشتِ گُل می‌رسید که می‌توانید دریاچه‌ی روستا نیز را مشاهده کنید.

بازدید از روستای مهارلو حوالی دریاچه

جاذبه‌های دلربای روستای مهارلو حوالی دریاچه

در حوالی دریاچه مهارلو، روستایی به همین نام در شیب جنوبی کوه‌های بلند زاگرس با مساحت ۲۵ هزار هکتاری قرار دارد که به این روستان در دوران صفویه، روستای دشتِ گُل می‌گفتند.

روستای مهارلو در استان فارس، شهرستان سروستان، بخش کوهنجان قرار دارد. برای بازدید از روستای مهارلو در حوالی دریاچه مهارلو می‌توانید از دیدنی‌های دیگر ازجمله امامزاده خدیجه بانو، کاروان‌سرای شاه‌عباسی، تل شرقی، قلعه شاهرخ پسر تیمور لنگ، کاروان‌سرای شاه‌عباسی در دوران صفویه، بقعه بی‌بی شریفه و غیره استفاده کنید و لذت ببرید.

از دیگر اماکن تاریخی روستای مهارلو هم می‌توانم به کاروان‌سرای قدیمی، قلعه شاهرخی، گورستان قدیمی و آرامگاه‌های قدیمی اشاره کنم.

یکی دیگر از دیدنی‌های روستای مهارلو، چشمه آب سرد گوگردی است که خواص درمانی زیادی برای پوست دارد. همان طور که قبلا به آن اشاره کرده بودیم، روستای مهارلو قدمت تاریخی پیش از اسلام دارد. جای جای باقیمانده‌های دوران‌های ساسانی، تیموریان و صفویه را می‌توانید در این روستا مشاهده کنید.

مشاغل مردم روستای مهارلو شیراز

همان طور که مشاغل روستایی را می‌توان در بیشتر روستاهای ایران دید، روستای مهارلو هم از این قاعده جدا نیست و اقتصاد آن بر پایه دامداری، باغداری، صنایع دستی و کشاورزی گندم، جو و محصولات زراعی پیش می‌رود. باغدارهای روستای مهارلو محصولات انار، بادام و انجیر هم پرورش می‌دهند.

خانه‌های قدیمی روستای مهارلو شیراز

از طاق خانه‌های قدیمی روستای مهارلو بگویم که از جنس سنگ وُ سارج وُ کاه خشتی وُ گل وُ چوب با ارتفاع بلند به‌همراه پنجره‌های قوسی شکل است.