راستین گشت | مجله و پایگاه گردشگری
تالاب هورالعظیم بزرگ‌ترین تالاب مرزی ایران است که منابع جانوری و گیاهی متنوعی دارد. هورالعظیم یکی از جاهای دیدنی خوزستان در غرب استان خوزستان است. این دریاچه، به شکلی نامنظم و بیضوی است که طول آن حدود ۱۰۰ کیلومتر و عرض آن حدود ۵۰ کیلومتر به نظر می‌رسد.
نیمه غربی تالاب هورالعظیم در خاک عراق قرار دارد. این دو بخش از تالاب، با یک کانال آبی به هم متصل است. مناظر طبیعی زیبا و گونه‌های مختلف پرندگان و جانوران این دریاچه، توجه هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند. با ما در مجله علی‌بابا همراه باشید تا بیشتر درباره این تالاب بدانید.
بهترین زمان بازدید از تالاب هورالعظیم چه موقعی است؟
کدام جاذبه‌های گردشگری به تالاب هورالعظیم نزدیک است؟
تالاب هورالعظیم چه امکانات رفاهی و تفریحی دارد؟
در بازدید از تالاب هورالعظیم کجا اقامت کنیم؟
مشخصات تالاب هورالعظیم
تالاب هورالعظیم بزرگ‌ترین تالاب مرزی ایران است که در مرز ایران و عراق قرار دارد. قدمت دریاچه هورالعظیم به بیش از ۵۰ هزار سال پیش برمی‌گردد. این تالاب در طول تاریخ، تغییرات مختلفی داشته و جالب است بدانید در گذشته، مساحت آن بسیار بیشتر از امروز بوده است.
دریاچه هورالعظیم زیستگاه گونه‌های مختلف پرندگان و جانوران است و مناظر طبیعی زیبایی دارد که از نظر گردشگری جایگاه ویژه‌ای را به خود اختصاص داده‌است. این تالاب، در سال ۲۰۱۵ در فهرست میراث طبیعی ایران به ثبت رسید.
عکس از: سایت Asriran
دریاچه هورالعظیم جاذبه‌های مختلف طبیعی و گردشگری بی‌شماری دارد. این مکان، تا پیش از دهه ۱۳۷۰ یک تالاب دائمی بود؛ اما در سال‌های گذشته، به‌دلیل خشک‌سالی و تغییرات اقلیمی، وسعت این تالاب کمتر شده و بعضی وقت‌ها، تالاب کاملا خشک می‌شود.
عمق این تالاب به‌طور میانگین ۵ متر است؛ اما در بعضی نقاط، عمق آن تا ۲۰ متر هم می‌رسد. وسعت تالاب هورالعظیم در گذشته، بیش از ۱۲۰ هزار هکتار بوده و در حال حاضر، به دلایل مختلفی مساحت آن به حدود ۸۰ هزار هکتار رسیده است.
یکی از جذابیت‌های این مکان، تماشای گونه‌های جانوری و گیاهی آن شناخته می‌شود. تالاب هورالعظیم، در منطقه‌ای کویری و خشک واقع شده و اطراف آن را دشت‌های وسیع نی، آب‌های زلال و پوشش گیاهی غنی احاطه کرده است.
عکس از: سایت Asriran
خشک‌شدن تالاب هورالعظیم، تهدیدی جدی برای این تالاب و زیستگاه‌های آن است. این موضوع، باعث ازبین‌رفتن گونه‌های مختلف پرندگان و جانوران و مناظر طبیعی آن می‌شود.
تالاب هورالعظیم کجاست؟
این تالاب در غرب استان خوزستان، انتهای رود کرخه در منطقه مرزی دشت آزادگان واقع شده است که از شمال به شهرستان سوسنگرد، از شرق به شهرستان دشت آزادگان، از جنوب به مرز ایران و عراق و از غرب به مرز ایران و عراق محدود می‌شود.
آدرس تالاب هورالعظیم
استان خوزستان، شهرستان دشت آزادگان، بخش مرکزی، دهستان هویزه، روستای رفیع
لوکیشن تالاب هورالعظیم روی گوگل‌مپ
بهترین مسیر دسترسی به تالاب هورالعظیم
بهترین مسیر دسترسی به تالاب، از طریق جاده اهواز – سوسنگرد – رفیع است. این مسیر آسفالته و طولی حدود ۱۵۰ کیلومتر دارد. برای دسترسی به تالاب هورالعظیم از تهران، می‌توانید از مسیرهای زیر هم استفاده کنید:
– مسیر هوایی: از طریق هواپیما به فرودگاه بین‌المللی اهواز سفر و سپس با خودروی شخصی یا تاکسی به‌سمت سوسنگرد حرکت کنید. با عبور از دهلاویه و بستان شما به رفیع می‌رسید. توصیه می‌کنیم مابقی راه را با یک راهنما طی کنید.
عکس از: سایت Delgarm
– مسیر زمینی: با خودروی شخصی یا اتوبوس از تهران به‌سمت اهواز حرکت کنید. پس از آن، راه طلائیه را در پیش بگیرید که این جاده شما را به تالاب می‌رساند.
برای بازدید از این دریاچه، نیازی به پیاده‌روی طولانی نیست. در بیشتر نقاط تالاب، می‌توان با خودروی شخصی یا موتورسیکلت حرکت کرد؛ اما در بعضی نقاط باید کمی پیاده‌روی کنید.
بهترین وسیله نقلیه برای بازدید از این تالاب، خودروی شخصی یا موتورسیکلت است؛ چراکه خودروها در اختیار شماست تا به‌راحتی در تالاب تردد کنید و مناطق دیدنی آن پیدا کنید؛ همچنین می‌توانید از خدمات تورهای گردشگری هم برای بازدید از تالاب بهره‌مند شوید.
– فاصله خوزستان تا تالاب هورالعظیم
تالاب هورالعظیم در استان خوزستان واقع شده در نتیجه، فاصله خوزستان تا تالاب صفر کیلومتر است.
عکس از: سایت Google maps
– فاصله اهواز تا تالاب هورالعظیم
اهواز تا تالاب هورالعظیم، فاصله‌ای حدود ۱۵۰ کیلومتر دارد. این مسیر آسفالته است و با خودروی شخصی یا تاکسی، حدود ۲ ساعت و ۳۰ دقیقه زمان می‌برد.
– فاصله تهران تا تالاب هورالعظیم
تهران تا تالاب هورالعظیم، فاصله‌ای حدود ۹۰۰ کیلومتر دارد. این مسیر هم آسفالته است و با خودروی شخصی یا اتوبوس، حدود ۱۲ ساعت طول می‌کشد.
عکس از: سایت Google maps
– فاصله هویزه تا تالاب هورالعظیم
هویزه، یکی از شهرهای استان خوزستان است که در نزدیکی تالاب هورالعظیم قرار دارد و فاصله آن تا تالاب، حدود ۴۰ کیلومتر است. پیمودن این مسیر با خودروی شخصی یا تاکسی حدود ۵۰ دقیقه زمان می‌برد.
عکس از: سایت Farsnews
بهترین زمان بازدید از تالاب هورالعظیم
بهترین زمان بازدید تالاب از نظر آب‌وهوایی فصل پاییز و زمستان است. در این فصل‌ها، هوا معتدل و میزان بارندگی هم کم است. از نظر هزینه بهترین زمان بازدید فصل تابستان است. در این فصل به‌دلیل گرم‌بودن هوای این منطقه هزینه‌های سفر مانند هزینه اقامت و حمل‌ونقل کاهش پیدا می‌کند.
از نظر خلوتی و شلوغی بهترین زمان بازدید فصل پاییز است. در این فصل تعداد گردشگران کمتر می‌شود و می‌توانید از آرامش تالاب لذت ببرید. از نظر طبیعت بهترین زمان بازدید فصل بهار و تابستان است. در این فصل‌ها، گیاهان و گل‌های تالاب شکوفا میشوند و مناظر طبیعی زیبایی ایجاد می‌کنند.
عکس از: سایت Google maps
تابستان، فصل گرما و بارندگی در خوزستان است و دمای هوا می‌تواند به ۴۰ درجه سانتی‌گراد هم برسد؛ همچنین احتمال وقوع بارش‌های شدید هم وجود دارد؛ بنابراین برای بازدید از تالاب هورالعظیم در تابستان باید تجهیزات مناسب برای گرما یا باران به همراه داشته باشید.
نوروز، یکی از شلوغ‌ترین ایام سال برای سفر به تالاب هورالعظیم است. در این ایام تعداد گردشگران به تالاب افزایش پیدا می‌کند و ممکن است با مشکلاتی مانند: ازدحام جمعیت و افزایش قیمت‌ها مواجه شوید.
عکس از: سایت Shoaresal
– تالاب هورالعظیم در بهار
تالاب هورالعظیم در بهار، یکی از زیباترین مناظر طبیعی ایران را به نمایش می‌گذارد. در این فصل، گیاهان و گل‌های تالاب شکوفا میشوند و مناظری سرسبز و رنگارنگ ایجاد می‌کنند.
در این فصل، پرندگان مهاجر به تالاب باز می‌گردند و جمعیت پرندگان تالاب بیشتر می‌شود. ازجمله جاذبه‌های طبیعی تالاب هورالعظیم دشت‌های وسیع نی که با گل‌های رنگارنگ، آب‌های زلال و شفاف تالاب و منعکس‌کننده آسمان آبی و ابرهای سفید و پندگان مهاجری مانند فلامینگو، لک‌لک، عقاب و… است.
عکس از: سایت Google maps
حس‌وحال و شکل تالاب هورالعظیم در بهار، سرسبز و شاداب است. در این فصل، تالاب مانند بهشت زمینی می‌شود که هر بیننده‌ای را مجذوب خود می‌کند.
– تالاب هورالعظیم در زمستان
این تالاب در زمستان هم یکی از جاذبه‌های گردشگری استان خوزستان است. در این فصل، دمای هوا در تالاب پایین می‌آید و آب تالاب یخ می‌زند و مناظر طبیعی زیبایی را در تالاب ایجاد می‌کند.
از جاذبه‌های طبیعی تالاب هورالعظیم در زمستان می‌توان به دشت‌های وسیع نی که با یخ پوشیده شده است، آب‌های یخ‌زده تالاب که منعکس‌کننده آسمان آبی و ابرهای سفید است و پرندگانی اشاره کرد که روی آب‌های یخ‌زده تالاب ایستاده‌اند.
عکس از: سایت Google maps
حس‌وحال و شکل تالاب هورالعظیم در زمستان، سرد و ساکت است. در این فصل، تالاب به مانند دنیای دیگری می‌شود که از زندگی معمولی فاصله دارد. مخاطب با سفر در فصل زمستان به هورالعظیم، حس آرامش و سکوت را تجربه می‌کند. مناظر طبیعی زیبا و سکوت حاکم بر تالاب، توجه هر گردشگری را به‌سوی خود جذب می‌کند.
هورالعظیم در هر فصلی از سال زیبایی‌های خاص خود را دارد؛ اما بهار و زمستان، دو فصلی هستند که مناظر طبیعی تالاب، در زیباترین حالت خود قرار گرفته است.
امکانات تفریحی تالاب هورالعظیم
هورالعظیم علاوه بر جاذبه‌های طبیعی، امکانات تفریحی مختلفی نیز دارد که می‌توان از آن‌ها لذت برد. این تفریحات عبارت است از:
– پرنده‌نگری
پرنده‌نگری، فعالیتی است که در آن افراد به تماشای پرندگان در زیستگاه‌های طبیعی خود می‌پردازند. این کار می‌تواند یک فعالیت تفریحی یا علمی یا آموزشی باشد.
پرنده‌نگری، اقدامی آرام و لذت‌بخش است که به شما فرصت می‌دهد تا از نزدیک با دنیای پرندگان آشنا شوید. در هنگام پرنده‌نگری، می‌توانید زیبایی و ظرافت پرندگان را تماشا کنید و رفتارهای جالب آن‌ها را از نزدیک ببینید.
عکس از: سایت Google maps
پرنده‌نگری، تجربه‌ای منحصربه‌فرد است که می‌تواند به شما کمک کند تا دیدگاه خود را به دنیای اطراف تغییر دهید. در این زمان، می‌توانید به اهمیت حفاظت از محیط‌زیست پی ببرید و درک کنید که چگونه انسان‌ها می‌توانند بر زندگی پرندگان تأثیر بگذارند.
– عکاسی
عکاسی، هنر ثبت لحظات در قالب تصاویر است. عکاسی می‌تواند به شما کمک کند تا زیبایی‌های دنیای اطراف خود را به دیگران نشان دهید. عکاسی، یک اقدام هیجان‌انگیز و خلاقانه است که می‌تواند دیدگاه شما را به دنیای اطراف تغییر دهد. در این فعالیت، شما باید به‌دنبال سوژه‌های جذاب باشید و تلاش کنید تا بهترین لحظات را ثبت کنید.
عکس از: سایت Rokna
عکاسی، تجربه‌ای لذت‌بخش است که شما می‌توانید مهارت‌های خود را بهبود ببخشید و دیدگاهتان را به دنیای اطراف تغییر دهید. در هنگام عکاسی می‌توانید به اهمیت زیبایی‌های طبیعت پی ببرید و درک کنید که چگونه می‌توان از هنر برای ثبت این زیبایی‌ها استفاده کرد.
– طبیعت‌گردی
طبیعت‌گردی، فعالیتی است که در آن افراد به گشت‌وگذار در طبیعت می‌پردازند. طبیعت‌گردی می‌تواند شامل: پیاده‌روی، کوه‌نوردی، کمپینگ و سایر فعالیت‌های مرتبط با طبیعت باشد. طبیعت‌گردی، کاری آرامش‌بخش و لذت‌بخش است که به شما فرصت می‌دهد تا از صدای پرندگان، نسیم ملایم و مناظر زیبای طبیعت لذت ببرید.
عکس از: سایت Google maps
طبیعت‌گردی، تجربه‌ای خاص است که می‌تواند به شما کمک کند تا با خود و دنیای اطراف خود ارتباط برقرار کنید. در هنگام طبیعت‌گردی، می‌توانید به اهمیت حفاظت از محیط‌زیست پی ببرید و درک کنید که چگونه می‌توان از طبیعت لذت برد.
ارتباط بین این سه فعالیت، می‌تواند باعث شود تا تجربه‌ای لذت‌بخش‌تر و کامل‌تر داشته باشید. برای مثال، اگر هم‌زمان به پرنده‌نگری و عکاسی بپردازید، می‌توانید تصاویر زیبایی از پرندگان ثبت کنید.
امکانات رفاهی تالاب هورالعظیم
دریاچه هورالعظیم، یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری استان خوزستان است. این تالاب، علاوه بر جاذبه‌های طبیعی، امکانات رفاهی مختلفی نیز دارد. این امکانات عبارت است از:
– پارکینگ
در اطراف هورالعظیم، پارکینگ‌های مختلفی وجود دارد که می‌توان از آن‌ها برای پارک خودرو استفاده کرد. این پارکینگ‌ها، معمولا در نزدیکی مراکز تفریحی و گردشگری تالاب قرار دارد.
– نمازخانه
در بعضی از مناطق دریاچه هورالعظیم، نمازخانه‌هایی قرار دارد که می‌توان از آن‌ها برای انجام فرایض دینی استفاده کرد.
عکس از: سایت Yjc
– سرویس بهداشتی
در اطراف تالاب، سرویس‌های بهداشتی مختلفی وجود دارد که می‌توان از آن‌ها برای استفاده‌های بهداشتی استفاده کرد.
– آلاچیق
در اطراف دریاچه هورالعظیم، آلاچیق‌های متنوعی قرار دارد که می‌توان از آن‌ها برای استراحت و سایه‌گرفتن بهره گرفت.
– فروشگاه
اطراف تالاب، فروشگاه‌های مختلفی وجود دارد که می‌توان از آن‌ها برای خرید مایحتاج خود استفاده کرد.
علاوه بر امکانات رفاهی ذکرشده، امکانات رفاهی دیگری نیز در اطراف هورالعظیم وجود دارد. این امکانات شامل:
– رستوران
– کافی‌شاپ
– غرفه‌های صنایع‌دستی
– مراکز اقامتی
وضعیت امکانات رفاهی هورالعظیم، در حال حاضر در حال بهبود است. در سال‌های گذشته، اقداماتی برای توسعه امکانات رفاهی تالاب انجام شده بااین‌حال، هنوز هم بعضی از مناطق تالاب، امکانات رفاهی ندارد.
پوشش گیاهی و جانوری تالاب هورالعظیم
تالاب هورالعظیم، پوشش گیاهی متنوعی دارد که در ادامه همه آن‌ها را با شما در میان خواهیم گذاشت:
گیاهان آبزی، غوطه‌ور، شناور، حاشیه‌ای و سواحلی مختلفی داخل و اطراف تالاب هورالعظیم زندگی می‌کنند که عبارت هستند از: نی، جگن، لوئی، بردی و تره‌تیزک، سرخس آبی، آزولا، لوئیچه و آبیدر، نیلوفر آبی، آلاله آبی و اسپرزه آبی، کهور ایرانی، گز، پده، سورمه صحرایی، کاهوی وحشی، خارشتر و لاله مردابی هستند.
عکس از: سایت Google maps
هورالعظیم، زیستگاه متنوعی برای انواع جانوران است.
پرندگانی مثل فلامینگو، پلیکان، اردک مرمری، غاز خاکستری، عروس غاز، قو گنگ و باکلان از پرندگان این تالاب هستند. همچنین خزندگانی مثل مار، لاک‌پشت و تمساح و ماهی‌هایی مثل کپور، ماهی سفید، ماهی قزل‌آلا، ماهی آزاد در این تالاب زندگی می‌کنند.
علاوه بر پرندگان، خزندگان و ماهیان، جانوران دیگری هم در تالاب هورالعظیم زندگی می‌کنند که از جمله آن‌ها گاو، گوسفند، بز، گرگ، شغال و روباه هستند.
تالاب هورالعظیم یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های طبیعی ایران است که نقش مهمی در حفظ تنوع زیستی و تامین منابع غذایی دارد.
عکس از: سایت Google maps
دلیل نام‌گذاری تالاب هورالعظیم
تالاب هورالعظیم، یکی از بزرگ‌ترین تالاب‌های ایران شناخته می‌شود که از دو واژه «هور» و «العظیم» تشکیل شده است. هور واژه‌ای عربی به معنی «تالاب» یا «دریاچه» و العظیم، هم واژه‌ای عربی به معنی «بزرگ» یا «عظیم» است؛ بنابراین نام تالاب هورالعظیم، به معنای «تالاب بزرگ» گفته شد.
علاوه بر این بعضی معتقد هستند که نام هورالعظیم از واژه «حور» گرفته شده که در زبان عربی، به معنی «زنان زیباروی بهشتی» است و به‌دلیل زیبایی‌های طبیعی آن، به این نام نامیده می‌شود. در زبان فارسی به تالاب هورالعظیم، «هور» هم گفته می‌شود. این نام، کوتاه‌تر و ساده‌تر از نام «هورالعظیم» است و به همین دلیل در میان مردم بیشتر رواج دارد.
عکس از: سایت Google maps
تاریخچه نام‌گذاری تالاب هورالعظیم به دوران قبل از اسلام برمی‌گردد. در منابع تاریخی از این تالاب با نام‌های مختلفی مانند «هورالعظیم»، «هور»، «هورالعظیم البصره»، «هورالعظیم المیسان» و «هورالعظیم القادسیه» یاد می‌شود.
در دوران حکومت ساسانیان، این تالاب، یکی از مهم‌ترین مراکز تجاری و اقتصادی منطقه بود. در آن زمان، محصولات کشاورزی و دامی زیادی از این تالاب به سایر نقاط ایران و جهان صادر می‌شد. در دوران حکومت اسلامی، نیز این تالاب، همچنان یکی از مهم‌ترین مراکز اقتصادی و زیست‌محیطی منطقه بود. در آن زمان، این تالاب، زیستگاه مناسبی برای انواع جانوران و گیاهان محسوب می‌شد.
در حال حاضر هورالعظیم یکی از مهم‌ترین مکان‌های گردشگری خوزستان است که سالانه میزبانی گردشگران زیادی از سراسر ایران و جهان را به عهده دارد.
عکس از: سایت Google maps
دلیل خشک‌شدن تالاب هورالعظیم
خشک‌شدن دریاچه هورالعظیم دلایل مختلفی دارد که می‌توان آن‌ها را به دو دسته عوامل طبیعی و عوامل انسانی تقسیم کرد.
– خشک‌سالی
خشک‌سالی، یکی از مهم‌ترین عوامل طبیعی خشک‌شدن تالاب هورالعظیم است. در سال‌های گذشته، خشک‌سالی‌های شدیدی در منطقه خوزستان رخ‌داده که باعث کاهش شدید منابع آبی این منطقه شده است.
عکس از: سایت Yjc
– سدسازی
سدسازی، یکی از مهم‌ترین عوامل انسانی خشک‌شدن هورالعظیم است. در سال‌های گذشته، سدهای زیادی در مسیر رودخانه‌های منتهی به تالاب هورالعظیم ساخته شده که باعث کاهش جریان آب این رودخانه‌ها شده است.
– تغییرات اقلیمی
منبع: علی بابا
