غار نخجیر مرکزی و تماشای رسوباتی که زنده هستند

با خودم فکر می‌کردم استان مرکزی چه جاذبه‌هایی می‌تواند داشته باشد تا اینکه لیدر تور قبلی گفت چرا با ما به مرکزی نمی‌آیی تا با چشمان خودت غاری را ببینی که ترک‌ها و آسیب‌ها در آن معنایی ندارند، این غار زنده است و باید آن را دید. این طور بود که تور سفر به غار نخجیر را رزرو کردم و راهی سفر شدم. حالا که می‌دانید غار چال نخجیر کجاست، فقط مانده چند عکس غار نخجیر را ببینید تا مثل من شیفته آن شوید.

در این مقاله از مجله گردشگری راستین گشت با هم سفری داریم به استان مرکزی و دل کوه تخت که غار نخجیر نراق زیر آن زندگی می‌کند.

غار چال نخجیر از گذشته تاکنون

این غار مرموز و عجیب به خاطر انفجاری که در سال ۱۳۶۷ نزدیکی دهانه آن پیش آمد، توسط کارگران کشف شد. این غار بین راه دلیجان به نراق و در استان مرکزی قرار دارد. غار نخجیر نراق در دامنه کوه تخت و در منطقه‌ای به نام «چال نخجیر» واقع شده است. چال نخجیر به منطقه‌ای گود می‌گویند که شکارچی‌ها برای شکار راحت‌تر، حیوانات را به این چال هدایت می‌کردند.

عکس از: سایت Irna

غار نخجیر نراق، به دوره سوم زمین‌شناسی برمی‌گردد و قدمتی طولانی دارد. در اصل قدمت این غار به بیش از ۷۰ میلیون سال قبل برمی‌گردد. نخجیر یکی از غارهای آهکی و زنده دنیاست که از ۳ طبقه تشکیل شده است. تصورش را بکنید! غار ۳ طبقه!

انگار آهک‌ها می‌خواستند یک آپارتمان لوکس و طبیعی ۳ طبقه بسازند. به خاطر این به غار نخجیر دلیجان غار زنده می‌گویند که اگر بخشی از آن ترک بردارد، دوباره ترمیم می‌شود.

۹۵% از دیوارهای غار نخجیر دلیجان از رسوبات آهکی پوشیده شده و باقی آن یعنی ۵% از دیوارها سنگی هستند. تا به امروز حدود ۱۳۰۰ متر از غار برای اینکه من و شما بتوانیم از آن بازدید کنیم، ایمن‌سازی شده است. برای بازدید راحت‌تر هم آن را کفپوش کرده‌اند و بیشتر بخش‌ها نورپردازی دارد.

عکس از: سایت Tourinpersia

کارشناسان معتقد هستند این غار به خاطر حرکت گسل معکوسی شکل گرفته که در منطقه «کاستی واران» قرار دارد. پس غار نخجیر دلیجان یک غار طبیعی است که در اثر یک حادثه شکل گرفته است. همین موضوع هم باعث شده این غار به یکی از مکان‌های دیدنی و طبیعی استان مرکزی تبدیل شود.

معرفی غار نخجیر

شکل‌هایی از دیواره‌های آهکی که در غار چال نخجیر به وجود آمده‌اند، در واقع حاصل پدیده‌های دولومیتی و رسوبی هستند که باعث شده این غار یکی از زیباترین غارهای جهان باشد. غار نخجیر نراق یک شاخه اصلی و چند شاخه فرعی دارد که حدود ۴ کیلومتر آن به وسیله غارنوردهای ماهر و محلی‌ها کشف شده است. طبق پیش‌بینی‌ها، عمق غار حدود ۸ تا ۱۰ کیلومتر است. همین که بدانم غار سه طبقه است و عمق زیادی هم دارد، مو به تنم سیخ می‌شود!

عکس از: سایت Iribnews

من همیشه از ارتفاع می‌ترسم. حتی تصور اینکه جایی از غار بایستم که زیر پاهایم چاله‌ای با عمق زیاد باشد، من را می‌ترساند، چه برسد به اینکه بالای دهانه یک چاله تاریک و عمیق بایستم که هیچ حفاظی هم نداشته باشد. اما این ترس، ترس شیرینی برای من است، چون خون را در رگ‌هایم به جوش می‌آورد و آنقدر آدرنالین تولید می‌کند که تا مدت‌ها پُرانرژی هستم.

از جمله زیبایی‌های دیدنی غار نخجیر دلیجان می‌توان منشور‌ها (بعدا وصف حال منشورها را می‌گویم)، اسفنج‌های بورین و باغ‌های مرجانی، حوضچه‌های مختلف و دالان‌ها هستند که در بخش‌های مختلف غار قرار دارند. سفر به این غار اصلا کسل‌کننده نیست چون به هر طرف که سرتان را برگردانید، جلوه‌ای از زیبایی طبیعی را می‌بینید.

عکس از: سایت Asriran

داخل غار چال نخجیر دالان، دهلیز، تراس، کریدور و حوضچه‌های زیادی وجود دارد که مطمئنم تا به حال جایی به این زیبایی را ندیده‌اید. منشورهای «بلور کلیست» که به خاطر عوامل طبیعی بوجود آمده‌اند، زیبایی این غار را کامل می‌کنند. وقتی نور از این منشورها عبور می‌کند، تصور می‌کنید یک چراغ شیشه‌ای با تزئینات زیاد روشن است.

وقایع و رویدادهای غار مرکزی

غار نخجیر دلیجان روی منطقه گسلی قرار گرفته است و کارشناسان نگرانی‌های درباره زلزله‌خیزبودن این منطقه و خطرات آن برای بازدیدکنندگان دارند. به همین دلیل هم غار نخجیر نراق از شهریور سال ۱۳۹۱ و به مدت ۶ ماه تعطیل بود تا ایمن‌سازی روی آن انجام شود. در طی این ۶ ماه برای اجرای روشنایی، نصب دوربین مداربسته و جاسازی بسته‌های کمک‌های اولیه اقدام شد. بعد از اینکه این عملیات در غار انجام شد، کارگروه غارشناسی کشور، غار نخجیر را به‌عنوان غار نمونه در ایران انتخاب کرد.

عکس از: سایت Hamshahrionline

بخش‌هایی از غار به دلیل انفجارهای  نزدیک آن، آسیب دیده است و بخش‌هایی زیادی از کف هم به دلیل بتن‌ریزی برای ایجاد راه عبور گردشگران، تخریب شده است. این انفجارها باعث شده ترک‌ها و شکاف‌هایی در دیوارهای آهکی و بلورها ایجاد شود.

یکی از وقایع مهم مربوط به این غار برمی‌گردد به روزهای اولی که غار کشف و ثبت شد. دعوایی جدی بین مردم شهر نراق و دلیجان در مورد نامگذاری غار اتفاق افتاد و هر کدام از محلی‌های این دو شهر معتقد بودند که غار در مالکیت آن‌هاست. در این زمان بود که تعدادی از مردم نراق نامه‌ای به رئیس مجلس شورای اسلامی وقت نوشتند و به نحوه نامگذاری غار بر اساس نام شهرهای دلیجان و نراق اعتراض کردند.

عکس از: سایت Irna

با دعواها و اختلافاتی که صورت گرفت هر کدام از ارگان‌ها می‌گفتند که این کار مربوط به آن‌ها نیست. مردمی که طومار را امضا کرده‌ بودند، گفتند اگر برای نامگذاری این غار اقدامی اصولی نشود و غار به نام مردم دلیجان باشد، حق مردم نراق پایمال شده و به خاطر همین موضوع، طرح دعوی می‌کنند. برای پایان دادن به این دعوا، هیئت وزیران با مصوبه‌ای نام این غار را «غار نخجیر» گذاشت.

چرا نخجیر؟

نام غار از منطقه‌ای به نام «چال نخجیر» گرفته شده که در همین نزدیکی‌ها قرار دارد. در واقع چال نخجیر یک منطقه گود بوده که در گذشته محلی برای شکار راحت‌تر شکارچیان بود. به این معنی که شکارچیان، شکارها را به سمت این چال روانه می‌کردند تا راحت‌تر بتوانند آن‌ها را شکار کنند.

چال نخجیر از نظر لغوی به معنی «پایین‌تر از شکارگاه» است. «چال» در زبان و گویش محلی مردم شهرستان دلیجان به معنای «پایین» و «نخجیر» هم به معنای «شکارگاه» است. جالب اینکه در گذشته‌های دور مردم محلی به این غار، «هوهو» هم می‌گفتند.

عکس از: سایت Vscatumsac

غار چال نخجیر چه ویژگی هایی دارد؟

بافت‌ها و قندیل‌های بلورینی که داخل غار هستند به رنگ تیره درآمده‌اند و سقف غار هم پُر از شکستگی‌های پیچ‌داری است که بر زیبایی آن اضافه می‌کند. غار چال نخجیر تا عمق ۱۴ کیلومتر شناسایی شده و حدود ۱ کیلومتر آن هم کف‌سازی شده است. برای اینکه این ۱ کیلومتر را پیاده‌روی کنید، باید حدود ۴۷۰ پله را طی کنید.

در بخش انتهایی و زیردست غار نخجیر نراق می‌توانید دریاچه‌ای را ببینید که دیوارها و سقف آن تندیس‌های اسرارآمیزی دارند. همین پیکره‌ها و تندیس‌ها باعث زیبایی‌ هر چه بیشتر غار شده‌اند.

عکس از: سایت ۳tourinpersia

انتهای غار کاملا پیمایش نشده است. نکته جالب اینکه این غار، تهویه طبیعی دارد، اما نور طبیعی به غار وارد نمی‌شود. همین موضوع هم باعث شده هیچ موجود زنده‌ای که به نور نیاز دارد نتواند، در این غار زندگی کند. اینجا جامعه‌ای از سنگ‌های بلورین و منشورها و رنگ‌ها شکل گرفته‌اند که هر بار با ورود یک گردشگر جدید به موازات حرکت آن‌ها سر برمی‌گردانند تا این موجودات زنده که قدم در غار گذاشته‌اند، ببینند.

برای سنگ‌های آهکی عجیب است که چرا این موجود زنده برای حضور در غار نیاز به نور طبیعی ندارد. شاید غار می‌خواسته تمام روزنه‌ها را ببندد تا غیر از خودش و دیوارها موجود زنده‌ای اینجا نباشد، نکند ما آرامش غار را به هم زده‌ایم؟!

عکس از: سایت Asriran

با وجود تهویه طبیعی داخل غار، غار نخجیر نراق در تابستان خنک و در زمستان گرم است. بنابراین برای فصل سفر نگرانی نخواهید داشت. نکته جالب دیگر اینکه در غار نخجیر مشکل کمبود اکسیژن وجود نداشته و هیچ‌وقت هم با کمبود اکسیژن روبه‌رو نمی‌شود.

داخل غار قبلا آب وجود داشت. خط تراز آن را می‌توانید روی دیوارها ببینید؛ اما حالا به دلیل تغییرات آب‌هوایی و شرایط جوی که در طول دوره‌های زمین‌شناسی رخ داده، آبی داخل غار دیده نمی‌شود. البته کف غار دریاچه‌ای کشف شده که به نظر می‌رسد وسعت آن بیشتر از ۴۰۰ مترمربع است. عمق این دریاچه ۷۰ متر است و باید مراقب باشید.

عکس از: سایت Wikipwdia

تالارهای مختلف و دیدنی

غار چال نخجیر تالارهای متعددی دارد که یکی از آن‌ها بسیار معروف و محبوب است. تالار چهلستون یکی از زیباترین تالارهای این غار است که در آن می‌توانید انواع چکیده، رنگ‌های جذاب و خیره‌کننده و چکنده‌های مختلف را ببینید.

از دیگر تالارهای داخل غار نخجیر نراق می‌توانم به تالار زیبایی‌ها، باغ وحش، دریاچه، چهل‌چراغ، برزخ و سفره عروس اشاره کنم. بزرگ‌ترین تالار ابعادی حدود ۱۲۰x40x30 متر و کوچک‌ترین تالار ابعادی حدود ۲۰x5x3 متر دارد.

عکس از: سایت Farsnews

سنگ‌های تزیینی رنگارنگ

غار نخجیر دلیجان پُر از سنگ‌های تزئینی زیباست که می‌توانید اشکالی مثل انسان، لاک‌پشت، عقاب، کبوتر و گوزن و همین‌طور تندیس‌های بسیار بزرگ و عظیم‌الجثه بلورین را در آن ببینید. جنس این سنگ‌های تزئینی از آهک است.

عکس از: سایت Asriran

اینکه می‌گویند غار نخجیر زنده است، یعنی چه؟

از ویژگی‌های مهم غار چال نخجیر، زنده‌بودن آن است. زنده از این لحاظ که اگر بخشی از دیوارهای آن آسیب ببیند یا ترک بردارد، در طی سال‌ها و به صورت خودکار ترمیم می‌شود. بنابراین شاید شما الان ترکی را روی دیوار ببینید، اما در سفر بعدی اثری از آن نخواهد بود.

عکس از: سایت Bornanews

تجربه بازدید از ورودی‌های تودرتو

بعد از اینکه خودرویتان را در محوطه غار چال نخجیر پارک کردید، باید مسیر سنگ‌فرش شده را که فاصله زیادی با ورودی غار ندارد، طی کنید. انتهای این مسیر سنگ‌فرش شده به ورودی غار نخجیر نراق می‌رسید. قبل ورود به غار لازم است همه وسایل خودتان را به صندوق امانات بدهید.

عکس از: سایت Bamnews

در اول غار با دیدن زیبایی‌های طبیعی که روی دیوارها و سقف خودنمایی می‌کنند، شگفت‌زده می‌شوید. در این غار مسیر پیاده‌روی و غارنوردی ایجاد شده است؛ بنابراین نگرانی وجود ندارد. وقتی وارد غار می‌شوید، انگار به دوران انسان‌های اولیه پا گذاشته‌اید. در هر جای غار می‌توانید نشانه‌هایی از رشد آهک‌ها را ببینید که به رنگ‌های مختلف درآمده و بر زیبایی غار اضافه کرده‌اند.

رسوبات آهکی و اسفنج‌های سفیدرنگ روی دیوارها و سقف طوری خودنمایی می‌کنند؛ انگار که وارد یک دنیای فانتری شده‌اید. مطمئنم مثل من محو تماشای آن‌ها می‌شوید. فقط حواستان باشد پا را از مسیر اصلی خارج نکنید. چون می‌دانم با دیدن این شگفتی‌ها حتما حواستان پرت می‌شود.

عکس از: سایت Poollnews

وقتی به قسمت‌های درونی غار نزدیک می‌شوید پهنای مسیر بیشتر می‌شود و می‌توانید راحت قدم بردارید. همین‌طور که ادامه بدهید به بخشی از غار می‌رسید که رسوبات آهکی، شکل و هیبت حیوانات مختلف را به خود گرفته‌اند. کارشناسان محلی می‌گویند که این هیبت‌ها در نظر ما شبیه حیوانات مختلف هستند و کسی آن‌ها را نتراشیده و در اثر فرسایش طبیعی به این شکل درآمده‌اند.

امکانات غار نخجیر چیست؟

از امکانات رفاهی غار چال نخجیر می‌توانم به ایمن‌سازی، کف‌سازی و نورپردازی ۱۳۰۰ متر از غار اشاره کنم. از دیگر امکانات رفاهی غار، سالن انتظار، مهمان‌سرا بیرون غار، سرویس بهداشتی، بوفه و فروشگاه، محلی مناسب برای کمپینگ و چادر زدن و دیگر امکانات رفاهی اشاره کرد که برای اقامت عالی هستند.

غار و اطراف آن به صورتی با امکانات رفاهی تکمیل شده که می‌توانید یکی دو روز را در اینجا بمانید و از بیشتر قسمت‌های غار نخجیر دلیجان بازدید کنید.

عکس از: سایت Asriran

بهترین زمان بازدید از غار نخجیر چه وقت است؟

مثل همه جاهای دیدنی ایران که نیاز به نگهداری و مراقبت دارد، بازدید از غار چال نخجیر هم رایگان نیست. برای بازدید از غار باید هزینه ورودی بپردازید؛ اما مبلغ آن زیاد نیست. در حال حاضر حدود ۱ کیلومتر از این غار قابلیت بازدید را دارد و برای طی کردن این مسیر ۱ کیلومتری به ۲ ساعت زمان نیاز دارید.

با توجه به اینکه غار نخجیر نراق تهویه طبیعی دارد و در زمستان گرم و در تابستان خنک است، پس می‌توانید در هر فصلی برای بازدید از این غار زیبا بروید.

عکس از: سایت Tourinpersia

بهترین مسیر دسترسی به غار نخجیر

برای دسترسی به غار نخجیر دلیجان، اول باید وارد اتوبان اصفهان شده و از آنجا به شمال شهر دلیجان بروید. در ادامه باید مسیر خود را به سمت جاده نراق ادامه داده و پس از طی کردن حدود ۱۵ کیلومتر تابلوی غار چال نخجیر را روبه‌روی خود ببینید. از اینجا مسیر دیگر نیازی به راهنمایی نیست و مستقیما به غار می‌رسید.

عکس از: سایت Iribnews

برای رسیدن با غار نخجیر نراق می‌توانید با خودروی شخصی یا با تور سفر کنید. اگر با خودروی شخصی می‌روید، پس فقط همراه خانواده هستید و باید برای طی کردن مسیر از همین روشی که گفتم استفاده کنید. اگر هم همراه تور می‌روید که راننده تور مسیر را به خوبی می‌شناسد و جای هیچ نگرانی نیست.

نکاتی که قبل بازدید از غار نخجیر باید بدانید

غار چال نخجیر یکی از معدود غارهای آهکی زنده کشور است و نور فلاش می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری به رسوبات آهکی و کریستال‌ها وارد کند، پس بهتر است از نور فلاش برای عکاسی استفاده نکنید.

برای بازدید از غار نخجیر نمی‌توانید به صورت انفرادی اقدام کنید؛ چون غار طولانی است و ممکن است مسیر برگشت را گم کنید. پس بهتر است همراه با یک گروه و راهنما وارد این مسیر شوید. وسایلتان را قبل از ورود به غار به صندوق امانات تحویل دهید و در صورت امکان از بردن وسایلی که گرما تولید می‌کنند، خودداری کنید. از جمله این وسایل می‌توان به موبایل و دوربین عکاسی اشاره کرد. همان‌طور که گفتم نور فلاش و گرمای آن اصلا برای کریستال‌ها و رسوبات آهکی خوب نیست.

عکس از: سایت Asriran

تحت هیچ شرایطی به رسوبات آهکی دیوارهای غار دست نزنید. این کار شما دیوارها را آلوده می‌کند و به تدریج باعث تخریب دیوارهای غار خواهد شد. کشیدن سیگار و خوردن مواد غذایی داخل غار ممنوع است. پس این موضوع را رعایت کنید.

غار چال نخجیر تهویه طبیعی دارد؛ اما بهتر است افرادی که مشکلات تنفسی دارند از بازدید آن خودداری کنند. با توجه به اینکه در مسیر رفت‌وبرگشت غار نخجیر دلیجان بیش از ۴۷۰ پله وجود دارد، کسانی که محدودیت جسمانی یا بیماری قلبی دارند از بازدید خودداری کنند.

عکس از: سایت Asriran

غار نخجیر کجاست؟

غار چال نخجیر در ۸ کیلومتری شرق شهر دلیجان، در نزدیکی پناهگاه حیات‌وحش جاسب و در فاصله ۳ کیلومتری از جاده دلیجان به نراق در دامنه کوهی کم‌ارتفاع قرار دارد. این کوه کم ارتفاع که با نام «کوه تخت» شناخته می‌شود، در واقع این کوه غار نخجیر را در دل دامنه خود جای داده است.

علی بابا