راستین گشت | مجله و پایگاه گردشگری
دریاچه ارواح یا دریاچه ممرز یکی از جاهای دیدنی نوشهر است که طبیعت و حس‌وحال آن به خاطر دوری از دسترس افراد کاملا بکر و دست‌نخورده بوده و با تمام دریاچه‌هایی که تا حالا دیده‌اید، فرق دارد. دریاچه ارواح در فاصله شهر نور تا ۴۷ کیلومتری نوشهر و در ارتفاعات جنگلی قرار گرفته که اطرافش را درختان توسکا و ممرز پر کرده‌اند.
در این مقاله درباره اینکه دریاچه ارواح کجاست و اصلا چرا به آن ارواح می‌گویند و همه اطلاعاتی که برای بازدید از دریاچه نیاز دارید، صحبت می‌کنیم. شاید هم موقع پرسه اطراف دریاچه، ارواح سرگردانی را شکار کردیم!
دریاچه ارواح کجاست؟
مسیر دریاچه ارواح از تهران چطور است؟
آب‌وهوای دریاچه ارواح چگونه است؟
بهترین فصل برای سفر به دریاچه ارواح چه فصلی است؟
چرا ارواح؟
افسانه‌های زیادی پشت این دریاچه گفته می‌شود. اگر از مردم قدیمی و محلی آن طرف‌ها درباره ماجرای اسم‌گذاری دریاچه ارواح بپرسید، داستان‌های جالب و شنیدنی زیادی برای تعریف دارند؛ مثل اینکه ارواح خبیث در اعماق این دریاچه زندگی می‌کنند و با صداهایی که از خود درمی‌آورند، حضورشان را یادآوری می‌کنند یا ارواح دریاچه شب‌ها از خانه خود بیرون می‌آیند و حساب هر کسی را که در آن اطراف ببینید کف دستش می‌گذارند!
عکس از: سایت Akharinkhabar
اما خب من و احتمالا شما می‌دانیم که این افسانه‌های مهیج صرفا قصه و داستان هستند و هیچ روحی در دریاچه زندگی نمی‌کند!
پس چرا به این دریاچه ارواح می‌گویند؟ چون خیلی شبیه به لوکیشن فیلم‌های ژانر وحشت است. فکرش را بکنید، یک دریاچه باتلاقی فرورفته در مه، با درختان خشکیده و شکسته‌ای در داخل آب و سکوت عمیقی که با پیچیدن باد در درختان توخالی و زوزه و سروصدای حیوانات وحشی شکسته می‌شود، می‌توانست اسمی بهتر از دریاچه ارواح داشته باشد؟
عکس از: سایت Akharinkhabar
تالاب و دریاچه ارواح اسمی است که در بین مردم جاافتاده است و به‌جز آن اسم دیگری هم دارد. از آنجایی که پوشش گیاهی غالب این منطقه درختان ممرز است این دریاچه در بین مازندرانی‌ها به اسم دریاچه ممرز هم شناخته می‌شود.
عکس از: سایت Akharinkhabar
نگاهی به ویژگی‌های دریاچه ارواح
از شهرستان نور که به سمت نوشهر حرکت کنید، نیم ساعت یا کمی بیشتر مانده به نوشهر (۴۵ کیلومتر)، به سمت روستای صلاح‌الدین کلای سفلی که برانید به یکی از زیباترین دریاچه‌های ایران نزدیک می‌شوید. از روستا تا دریاچه یک مسیر خاکی وجود دارد که با کمک تابلوهای راهنما شما را به دریاچه می‌رساند.
عکس از: سایت Bamnews
جاده جنگلی منتهی به دریاچه ارواح یکی از زیباترین مناظری است که در همه عمرتان دیده‌اید و هوای دلچسب و مه‌آلود که چهره تالاب و جنگل را مرموز و اسرارآمیز نشان می‌دهد، به‌اضافه سقفی از شاخ‌وبرگ‌های درختان چند صد ساله در بالای سرتان، خستگی راه را از تن‌تان درمی‌آورد.
عکس از: سایت Deltapayam
دریاچه ممرز یکی از قدیمی‌ترین جاهای دیدنی مازندران است که قدمت آن به دوره کواترنری برمی‌گردد، یعنی حداقل ۲.۵میلیون سال پیش سروکله دریاچه ارواح در این منطقه پیدا شده است. اگر حرف‌هایی که مردم می‌زنند درست باشد، این منطقه قبل از اینکه به این تالاب تبدیل شود، دشتی بزرگ بوده که درختان ممرز و توسکا آنجا ریشه دوانده بودند.
عکس از: سایت Irna
با گذشت زمان کم‌کم آب‌های سطحی جنگل به این دشت راه پیدا می‌کنند و تا جایی بالا می‌آیند که درختان را در خود غرق می‌کنند. اینطوری می‌شود که تالاب ارواح به وجود می‌آید.
مساحت دریاچه ارواح نوشهر تقریبا زیاد است؛ ولی اگر از دور و ارتفاع کمی بالاتر به آن نگاه کنید تقریبا سر و ته آن با یک نگاه مشخص می‌شود. درازای دریاچه حدودا ۷۰۰ متر، پهنای آن ۳۰۰ متر و میانگین عمقش ۱۰ متر است.
عکس از: سایت Khabaronline
جنگل‌های تماشایی و دست‌نخورده اطراف دریاچه ارواح و خود تالاب ارواح جزو مناطق حفاظت‌شده شمال هستند که از گونه‌های گیاهی و جانوری متنوعی میزبانی می‌کنند. اداره محیط‌بانی و جنگل‌بانی برای کوتاه کردن دست قاچاقچیان چوب نظارت خوبی بر این منطقه دارند، به همین دلیل هم است که برای وارد شدن به جاده جنگلی و رفتن به دریاچه باید از نگهبانان محیط‌بانی اجازه ورود بگیرید.
عکس از: سایت Mashreghnews
شرایط آب‌وهوایی دریاچه ارواح چطور است؟
شهرهای شمالی ایران به هوای شرجی‌شان معروف هستند، ولی می‌شود گفت در دریاچه ارواح نوشهر خبری از هوای شرجی نیست. چون این تالاب در ارتفاع بالاتری نسبت به سطح دریا و در منطقه جنگلی به وجود آمده است، تقریبا آب‌وهوایی خنک و معتدل شبیه به مناطق کوهستانی دارد، البته با رطوبت بیشتر.
عکس از: سایت Irna
دریاچه ممرز یا دریاچه ارواح و جنگل‌های حوالی آنجا در بیشتر ایام سال مه‌گرفته هستند. در فصل پاییز و زمستان بارندگی به بیشترین میزان خود می‌رسد و دمای هوا به‌شدت پایین می‌آید و جنگل و دریاچه در مه غلیظی فرو می‌روند.
عکس از: سایت Mashreghnews
در بهار و تابستان که هوا رو به گرمی می‌رود، شدت بارش‌ها کمتر می‌شوند و کلا شرایط مساعدی برای گشت‌وگذار در تالاب و دریاچه ارواح فراهم می‌شود. در این فصول هم پدیده مه‌گرفتگی غالب است ولی نه به سنگینی فصول سرد. معمولا صبح زود و هنگام غروب که سردتر است هوا هم مه‌آلود می‌شود.
عکس از: سایت Irna
چرا دریاچه ارواح همیشه مه‌آلود است؟
اگر در دوران مدرسه با درس جغرافیا رابطه خوبی داشتید، حتما الان جواب این سوال را می‌دانید! اگر هم یادتان نمی‌آید من برایتان توضیح می‌دهم.
عکس از: سایت Rasekhoon
برای اینکه مه، که درواقع همان ابرهای نزدیک به سطح زمین هستند، تشکیل شود دو شرط اساسی نیاز دارد؛ یکی اینکه سطح زمین نسبت به ارتفاع بالاتر سردتر باشد و دوم اینکه رطوبت هوا زیاد باشد. خب این دو شرط هم در دریاچه ارواح وجود دارد.
عکس از: سایت Mehrnews
هم به‌خاطر وجود جنگل، هوا خنک‌تر از سایر مناطق است هم آب تالاب و تبخیر آن رطوبت مورد نیاز برای ایجاد مه را مهیا می‌کند. به همین خاطر است که تالاب ارواح بیشتر مواقع سال مه‌آلود است.
پوشش گیاهی و جانوری دریاچه ارواح چیست؟
قدم‌های اول را که در اطراف تالاب بردارید، متوجه حضور حیوانات وحشی و پرندگان مختلف می‌شوید. دریاچه ارواح پناهگاه حیواناتی مثل مار، وزغ، روباه، انواع آبزیان، گراز، خرس، گرگ، شغال، سگ و گربه وحشی و… است که اگر خیلی به آن‌ها نزدیک نشوید کاری با شما ندارند.
عکس از: سایت Oasisiran
بیشتر پوشش گیاهی اطراف تالاب ممرز یا دریاچه ارواح درختان بومی این منطقه یعنی ممرز و توسکا و درختان پهن‌برگ هستند که پرندگان خوش‌صدایی را در بین شاخه و برگ‌هایشان جای داده‌اند. ارتفاع این درختان آنقدر زیاد است که کلاه از سرتان می‌اندازد!
عکس از: سایت Oasisiran
در گوشه‌وکنار تالاب و داخل جنگل، گیاهان محلی هم دیده می‌شود که اگر با یک راهنمای کاربلد به این منطقه سفر کنید، انواع و اقسام گیاهان و خواص هر کدام را به شما توضیح خواهد داد.
تجربه حس‌وحال دریاچه ارواح
پا‌یتان به خاک دریاچه ارواح نوشهر که برسد حس می‌کنید آلیس هستید در سرزمین عجایب! در مسیر این تالاب از یک جنگل دنج می‌گذرید. درخت‌های کهنسال جنگل چنان قد برافراشته‌اند که انگار می‌خواهند دستشان را به سقف آسمان بزنند.
عکس از: سایت Photographer-Gholamreza-Ahmadi
خوب گوش کنید، از لحظه ورود به مسیر دریاچه ارواح طبیعت با یک موسیقی و آواز گوش‌نواز از شما استقبال می‌کند. اعضای این گروه موسیقی پرندگان و حیوانات و درختان جنگل هستند! جلوتر می‌روید و کم‌کم نسیمی که از روی دریاچه برای خوشامدگویی به شما بلند شده، بین درختان می‌پیچد و شاخه‌ها را به رقص درمی‌آورد.
عکس از: سایت Picofile
دیگر چیزی نمانده که به دریاچه ارواح برسید، این را از قطرات شبنمی که به خاطر مه‌گرفتگی روی مژه‌هایتان نشسته‌اند حس می‌کنید. به دریاچه که نزدیک می‌شوید هنوز هم صدای عجیبوغریب حیوانات را می‌شنوید!
عکس از: سایت Shafaqna
اما این بار ترکیب این صدا با دیدن تنه درختانی خشکیده که سرشان را از آب بیرون آورده‌اند تا شما را ببینند و مرور داستان‌هایی که درمورد ارواح این دریاچه شنیده‌اید، حس ترس و وحشت را به جان‌تان می‌اندازد.
عکس از: سایت Shomalnews
اما خیال‌تان راحت، خطری تهدیدتان نمی‌کند؛ ترس را کنار بگذارید و گشت‌وگذارتان را در دیاچه ارواح شروع کنید و خاطره‌ای به‌یادماندنی و شیرین برای خود بسازید.
ماجرای صدای دریاچه ارواح چیست؟
داخل دریاچه، ارواحی زندگی می‌کنند که با پایین آمدن آفتاب سر و کله‌شان پیدا می‌شود و صدای ناله و خنده آن‌ها همه دریاچه را پر می‌کند. این جملات و کلی داستان درباره زندگی ارواح در دریاچه، تصوری است که مردم قدیمی و محلی نوشهر از تالاب ارواح داشته‌اند.
عکس از: سایت twitter
واقعیت را بخواهید، در اینجا نه روحی دیده شده و نه حتی دریاچه به خودی‌خود صدایی تولید می‌کند. صدای حیوانات و حشرات و پرندگان و گردش باد در داخل تنه درختان و ترکیب این‌ها با هم صدایی عجیب و شاید وهم‌آور را ایجاد می‌کند که همان صدای دریاچه ارواح هستند.
عکس از: سایت twitter
دریاچه ارواح در شب چطور است؟
با غروب آفتاب و تاریکی هوا حجم مه بیشتر می‌شود و دید شما را کاهش می‌دهد و هیجان و ترس بیشتری را به دریاچه می‌آورد. به‌علاوه حیوانات وحشی برای خوردن آب و پیداکردن غذا ممکن است به دریاچه ارواح نزدیک شوند. اگر احتیاط نکنید، ممکن است هم برای شما هم برای حیوانات اتفاق جبران‌ناپذیری رخ بدهد.
عکس از: سایت twitter
پس خیلی عاقلانه نیست که شب را در تالاب ممرز بیتوته کنید. اگر آدم ماندن در طبیعت هستید و دل و جرئت شب‌مانی در چنین جایی را دارید و دلتان نمی‌آید راحت از تجربه متفاوت و هیجان‌انگیز دریاچه ارواح در شب بگذرید، حتما تجهیزات و امکانات لازم را همراه خود داشته باشید و از یک لیدر باتجربه و آشنا به این محیط کمک بگیرید.
تفریحات رایج در جوار دریاچه ارواح
ابر و باد و مه و خورشید و فلک همگی دست به دست هم داده‌اند تا بتوانید در دریاچه ارواح با کمترین امکانات، کلی خوش بگذرانید.
عکس از: سایت twitter
منظورم این است که هر چند در تالاب ارواح اثری از جت اسکی و قایق سواری و مراکز خرید و… نیست، درعوض تا چشم کار می‌کند همه جا سبز سبز است و می‌توانید تفریحات ساده و جذابی مثل جنگل‌نوردی، ماهیگیری، پیاده‌روی و عکاسی و…، که کِیفش هم بیشتر است، را امتحان کنید.
درختان مرده اطراف دریاچه ارواح
شک ندارم دیدن درختان مرده از جذاب‌ترین بخش‌های این سفر برای شما خواهد بود. درختان مرده همان درختان ممرز هستند که در آب فرو رفته و پوسیده و شکسته شدند. شکل خاص این درختان طوری است که انگار سر و ته از دریاچه بیرون آمده‌اند. وقتی آب دریاچه پایین می‌رود این درختان پیدا می‌شوند.
عکس از: سایت Twitter
جنگل‌گردی در جنگل‌های تماشایی
جنگل‌های اطراف دریاچه ارواح یکی از تماشایی‌ترین مناظر آن حوالی هستند. لذت و حال‌وهوای مثبتی که جنگل‌گردی و گردش در بین درختان پهن‌برگ جوان و پیر این جنگل‌ها به شما می‌دهد، بی‌نهایت است.
