راستین گشت | مجله و پایگاه گردشگری
خیلی افراد در پاسخ به این سوال که قله دماوند در کدام استان است می‌گویند تهران، در صورتی که قله دماوند در محدوده استان مازندران و شهرستان آمل است. بزرگ بودن شهرستان آمل دلیل خوبی برای تعداد زیاد جاذبه گردشگری است. محدوده وسیع شهرستان آمل شامل جاذبه‌های گردشگری متعددی است که خیلی از آنها ناشناخته مانده‌اند. جاهای دیدنی آمل بیشتر طبیعی مثل آبشار، دشت و دریاچه هستند. در این راهنما سعی شده که پر طرفدارترین جاهای دیدنی آمل که دسترسی به آنها هم خیلی سخت نباشد را معرفی کنیم.
برای این که جاذبه‌های گردشگری مورد علاقه خود را راحت‌تر پیدا کنید، آنها را به دو دسته تاریخی و طبیعی تقسیم کردیم.
جاهای دیدنی تاریخی آمل
آمل شهر جدیدی نیست و در تمام طول تاریخ نام‌ها یا اشاره‌هایی از آن دیده می‌شود. هرچند تعداد آثار تاریخی که نشان‌دهنده گذشته آمل باشد زیاد نیست اما در اسناد تاریخی از آن به عنوان کلان‌شهر مازندران نام برده‌اند.
در روایت‌هایی گفته می‌شود شهر آمل فعلی بعد از تخریب و غارت آمل قدیم به دست تیمور دوباره ساخته شد. حالا آنچه باقی مانده است مربوط به دوران اسلامی و ساسانی است که البته ارزش تاریخی زیادی دارند.
۱. آتشکده آمل در جاهای دیدنی آمل
در زمان‌های دور که آئین زرتشتی در ایران متداول بود، آتشکده‌ها محلی برای عبادت و تجمع پیروان این آئین بود. در سراسر ایران آتشکده‌هایی از آن دوره به جا مانده است و حتی تعدادی از آنها در مناطق زرتشتی‌نشین هنوز فعال است.
در شهر آمل یکی از این آتشکده‌ها باقی مانده و حالا تبدیل به یکی از جاهای دیدنی آمل شده است.
آتشکده آمل بنایی چهار گوش با معماری دوران ساسانی است. بعدها که از آتشکده استفاده نمی‌شد، محلی شد برای دفن پیکر شمس الدین محمد بن محمود آملی پزشک و فیلسوف ایرانی.
گنبد و سازه آتشکده در سال‌های گذشته آسیب دید و به همین دلیل سازمان میراث فرهنگی آن را مرمت کرد. هرچند این آتشکده چندان مشهور نیست اما برای علاقه‌مندان به تاریخ و باستان‌شناسی می‌تواند جالب باشد.
آدرس: خیابان طبرسی، کوچه آتشکده
۲. موزه تاریخ آمل
موزه تاریخ آمل ساختمانی سه طبقه است که در ابتدا برای اداره مالیه یا همان دارایی ساخته شد. در سال ۱۳۸۷ بعد از انتقال اداره دارایی به ساختمان جدید، ساختمان توسط سازمان میراث فرهنگی مرمت و تبدیل به موزه شد.
حالا این موزه آثاری از دوران قاجاری و پهلوی را به نمایش گذاشته است. سکه‌هایی از دوران‌های باستان مثل ساسانی و سلوکی در موزه وجود دارد.
تعداد آثار قرار گرفته در موزه زیاد نیست. گلیم و جاجیم، نامه‌های اداری حکومت قاجار به حاکمان محلی، سلاح‌های قدیمی و ظروف سفالین از آثار جالب موجود در موزه تاریخ آمل هستند.
آدرس: خیابان آزادی، جنب پل معلق
۳. پل دوازده چشمه در جاهای دیدنی آمل
رود هراز از میان شهر آمل رد می‌شود و برای عبور و مرور مردم از روی رودخانه چندین پل ساخته شده است. اینطور که مشخص است قدیمی‌ترین پل مستحکم ساخته شده همین پل معروف به دوازده چشمه است.
گفته می‌شود که پل در زمان شاه عباس صفوی ساخته شد و بعدها آن را مرمت و بازسازی کردند. در سال‌های گذشته هم با نصب حفاظ‌های فلزی و رنگ و ظریف‌کاری روی پایه‌های پل ظاهر آن با آنچه که در ابتدا بود خیلی متفاوت شده است.
نام دوازده چشمه اشاره به دوازده دهنه طاقی شکل پل دارد. حالا فقط از سه دهنه پل رود رد می‌شود. دهنه‌های یک طرف پل جاده کشیده‌اند و طرف دیگر تبدیل به فضای سبز شده است. گویا در زمان‌های قدیم حجم آب رودخانه بیشتر بود و به خاطر سیلاب‌ها پل را بزرگتر ساخته بودند.
آدرس: خیابان پل دوازده چشمه
۴. مجموعه فرهنگی تاریخی کاسپین پارت (خانه عبادی)
خانه‌ای قدیمی معروف به خانه عبادی توسط مالک خصوصی به یک مجموعه فرهنگی تبدیل شده و کلکسیونی از اسناد و چند اثر تاریخی در آن به نمایش گذاشته‌اند.
در همین مجموعه کارگاه‌ها و همایش‌هایی با موضوعات تاریخی و فرهنگی اجرا می‌شود. یک کافه کتابخانه هم میزبان مهمان‌ها است.
آدرس: خیابان باهنر
۵. مشهد میربزرگ در جاهای دیدنی آمل
یکی دیگر از جاهای دیدنی آمل در همان خیابان باهنر درست روبروی مجموعه فرهنگی کاسپین پارت مقبره‌ای از دوران صفوی به نام مشهد میربزرگ است. طبق شجرنامه‌ها، سید قوام‌الدین مرعشی ملقب به میربزرگ اینجا دفن شده است.
به احتمال قوی این مقبره به جز محل عبادت برای تدریس علوم دینی هم استفاده می‌شد. در طول سال‌ها آسیب زیادی به ساختمان وارد شده و کاشی‌کاری‌های آن از بین رفته است.
در تابلوی معرفی مشهد میربزرگ نوشته‌اند که شاه عباس صفوی از نوادگان دختر میربزرگ بود و به همین دلیل دستور می‌دهد مقبره مناسبی برای او بسازند.
۶. غارهای دستکند آمل
اگر در مسیر جاده هراز به سمت آمل رفته باشید حتما کوه‌هایی پر از سواخ‌های تاریک را دیده‌اید. این غارها که به دست انسان ساخته شده معروف به غارهای دستکند یا «دخمه سنگی کافر کلی» هستند.
طبق گفته‌ها این غارها محلی برای پناه گرفتن مردم در مقابل اقوام بیگانه یا دخمه‌هایی برای تدفین اجساد بوده است. در اکتشاف‌های انجام شده آثاری پیدا شده که نشان می‌دهد این غارها محلی برای زندگی طولانی مدت مردم بود.
غارهای دستکند از جاهای دیدنی عجیب ایران هستند و با توجه به موقعیتشان کمتر کسی از آنها بازدید می‌کند.
۷. کتیبه شکل شاه
کتیبه شکل شاه در منطقه لاریجان در جاده هراز و در پشت تونل وانا است. این کتیبه به دستور ناصرالدین شاه ساخته شد و در آن تصویر خودش را سوار بر اسب در کنار بزرگان دربار شاه روی کوه حکاکی کرده‌‌‌اند.
برای دیدن این کتیبه باید قبل از وارد شدن به تونل از جاده خارج شوید و در مسیری که رودخانه هراز میان دره طی می‌کند پیاده بروید.
در ادامه جاده هراز دو قلعه به نام ملک بهمن و کهرود هست که البته بخش‌های زیادی از آن تخریب شده است.
جاذبه های طبیعی آمل
اطراف شهر آمل پر از مزارع و روستاهای آن هرکدام زیبایی منحصر به فردی دارند. هرچه از آمل به جنوب یعنی آنسوی رشته کوه البرز بروید از سبزی زمین‌ها کم می‌شود. با این حال تعداد زیاد چشمه، رود و آبشار باعث شده تا دشت‌هایی پر از گل و درخت در نقاط مختلفی ایجاد شود.
در ادامه می‌خواهیم جاهای دیدنی را معرفی کنیم که نزدیک از شهر آمل دور هستند اما ارزش چند ساعت رانندگی را دارند.
۸. قله دماوند در جاهای دیدنی آمل
دماوند نیاز به معرفی ندارد چون هر ایرانی آن را خوب می‌شناسد. کوه آتشفشانی دماوند بلندترین قله در ایران و بلندترین آتشفشان در منطقه خاورمیانه است. در داستان‌های اساطیری ایران از این کوه نام برده‌اند و در اکثر نمادهای ملی تصویر آن استفاده می‌شود.
صعود به دماوند برای کوهنوردان ایرانی و خارجی یک چالش واقعی است.
قله دماوند با ارتفاع ۵۶۱۰ متری از مناطق دوردست مثل قم، ورامین و مناطق شمالی در روزهایی که هوا صاف باشد به راحتی قابل مشاهده است. اگر مسیر مسافرت شما از جاده هراز به شمال باشد منظره زیبایی از کوهپایه دماوند را می‌بینید.
آبشار یخی واقع در جبهه جنوبی کوه دماوند یکی از جالب‌ترین پدیده‌های طبیعی منطقه است. این آبشار در تمام طول سال کاملا یخ زده است و فقط چند روز در فصل تابستان که دما به بالای صفر می‌رسد آب آن ذوب و جاری می‌شود.
۹. پارک ملی لار و سد لار
صعود به قله دماوند برای هرکسی امکان‌پذیر نیست اما با خودرو می‌تواند به یکی از زیباترین دشت‌های ایران یعنی دشت لار رفت.
بعد از این که سازمان حفاظت محیط زیست مسئولیت حفاظت از منطقه و گونه‌های جانوری آن را برعهده گرفت، این منطقه پارک ملی اعلام شد. وجود دریاچه پشت سد لار و طبیعت سرسبز اطراف باعث شده تا در روزهایی که هوا مساعد است افراد زیادی برای لذت بردن از طبیعت و عکاسی به این منطقه سفر کنند.
برای رسیدن به پارک ملی لار باید تا روستای پلور از جاده هراز بروید و بعد مسیر خود را به سمت جاده لار تغییر دهید. بخش زیادی از جاده خاکی است.
۱۰. پارک جنگلی میرزا کوچک خان در جاهای دیدنی آمل
کیلومتر ۱۶ جاده آمل به تهران پارک جنگلی بزرگی به نام میرزا کوچک خان در کنار جاده واقع شده است.
این پارک پوشیده از جنگل انبوه دارای امکانات معمول پارک‌ها مثل نیمکت، محل نصب چادر، آب آشامیدنی و آلاچیق است. تعدادی قهوه‌خانه و رستوران هم در اطراف پارک هستند.
مسافرانی که مسیر سفرشان از جاده هراز است برای استراحت و تفریح در این پارک توقف می‌کنند.
۱۱. پارک جنگلی هلومسر
یک پارک جنگلی دیگر در جاده هراز و ۵ کیلومتری آمل هلومسر است. هلومسر درست کنار جاده امام‌زاده عبدالله واقع شده و وسعت آن حدود ۷۰ هکتار است.
۱۲. آب معدنی لاریجان
در اطراف هر آتشفشانی چند چشمه آبگرم پیدا می‌شود. در اطراف کوه دماوند هم چند روستا در کنار چشمه‌های آبگرم شکل گرفته‌اند که معروف‌ترین آن آبگرم لاریجان است.
نام روستایی که مجتمع‌های آبگرم در آن است به نام آبگرم لاریجان بالا و پایین شناخته می‌شود.
برای رفتن به آبگرم لاریجان می‌توان از مسیر جاده رینه که به تهران نزدیک‌تر است یا جاده گزنک که به آمل نزدیک‌تر است رفت.
۱۳. آبشار شاهاندشت در جاهای دیدنی آمل
آبشار شاهاندشت در روستایی به همین نام در ۶۵ کیلومتری آمل در کنار رودخانه هراز قرار دارد. آبشار شاهاندشت با ارتفاع ۶۲ متر بزرگترین آبشار استان مازندران است.
برای دسترسی به پایین آبشار باید مسیر کوتاهی را پیاده‌روی کنید. البته با توجه به شیب‌دار بودن حتما کفش مناسب بپوشید.
قلعه ملک بهمن که در قسمت‌های قبل گفتیم و تخریب شده است در بالای همین آبشار است.
مسیر رسیدن به آبشار شاهاندشت همان جاده هراز است. بعد از رسیدن به پل وارنا از روی رودخانه رد شوید و سپس مسیر جاده را در خلاف حرکت آب رودخانه طی کنید تا به روستای شاهاندشت برسید.
۱۴. جنگل المیستان
جنگل یا ییلاق الیمستان نام منطقه کوهستانی زیبایی در کنار روستایی به همین نام در فاصله ۳۰ کیلومتری آمل در کنار جاده هراز است.
در جاده هراز باید از روی پلی که به روستای لهاش راه دارد از جاده خارج شوید و بعد از ادامه مسیر در یک جاده خاکی به نزدیکی دشت اول می‌رسید.
در ادامه می‌توانید با نیم ساعت پیاده‌روی به دشت دوم که در بالای کوه و میان جنگل است برسید. دشت دوم هوا معمولا مه‌آلود است و اسب‌های وحشی آنجا پراکنده هستند.
اگر هوا مساعد باشد می‌توانید چادر بزنید و از تماشای طبیعت با دورنمایی از قله دماوند لذت ببرید.
۱۵. روستای بلیران
بلیران نام روستایی در مسیر گرمارود است که جنگل و چشمه آبگرم معروفی دارد. برای رفتن به بلیران باید از ۵ کیلومتری جاده قدیم آمل به بابل وارد جاده فرعی به سمت فیروزکلا وارد شوید و همین مسیر را تا رسیدن به پاشاکلا و کیمره ادامه دهید. بعد از رسیدن به رودخانه ادامه مسیر در میان جنگل تا بلیران منظره‌ای زیبا از جنگل و دشت در جلوی چشمان شما ظاهر می‌شود.
در مسیر رودخانه چند چشمه وجود دارد که چشمه و حوضچه لاله‌زار از بقیه معروف‌تر و زیباتر است. اهالی می‌گویند آب دارای املاحی است که به آن خواص درمانی می‌دهد.
۱۶. دشت و آبشار دریوک
در شمال پارک ملی لار و نزدیک روستایی به نام نمار دشتی در میان کوهستان پنهان شده که چشم‌انداز، چشمه‌ها و آبشار زمینی آن یک مجموعه کم نظیر ساخته است. در فصل بهار و تابستان دشت سبزپوش دریوک مقصدی برای کوهنوردان و طبیعت‌گردها می‌شود. در کنار دشت، آبشار کوهره، چهل‌چشمه، چشمه لهرا و اشلک از دیگر جاهای دیدنی این منطقه هستند.
زیباترین جاذبه دریک آبشار کوهره است که به آن آبشار زمینی می‌گویند. این آبشار مثل پلکانی است که آب در چند مرحله پایین می‌ریزد و فرسایش خاک باعث شده تا تخته‌سنگ‌های صاف بیرون از خاک دیده شود.
فاصله دشت دریوک تا جاده هراز حدود ۲۵ کیلومتر است و جاده پر پیچ و خم خاکی دارد. اگر از طرف تهران بخواهید به دریوک بروید، ۵۰ کیلومتری نرسیده به آمل در سمت چپ جاده‌ای فرعی دیده می‌شود که تابلویی با عنوان نمارستاق و امام‌زاده عبدالمناف کنارش نصب شده است.
این جاده تا روستای نمار آسفالت و بعد از آن تا نزدیکی دشت دریوک جاده خاکی است. بعد از پارک خودرو ادامه مسیر در میان دشت با پای پیاده امکان‌پذیر است.
۱۷. دشت آزو
فهرست جاهای دیدنی آمل پر از دشت‌های اطراف دماوند و جاده هراز است. تعداد این دشت‌های زیبا زیاد است اما تعدادی از آنها به خاطر نزدیک بودن به چشمه‌ها و آبشارها پربازدید هستند.
دشت بعدی که طرفدار زیادی دارد آزو است. دشت آزو چون به جاده هراز نزدیک است و کوه‌پیمایی در آن برای عموم آسان است، تبدیل به مقصدی یک روزه برای تهرانی‌ها شده است.
عکس‌های ثبت شده از این دشت شما را یاد کوهستان آلپ می‌اندازد. به ویژه جلوه‌نمایی قله دماوند از دور تصویری فراموش‌نشدنی ساخته است. بسیاری از عکاسان طبیعت به دشت آزو سفر می‌کنند تا زاویه‌هایی خلاقانه از دماوند را پیدا کنند یا از آسمان شبِ بدون آلودگی نوری عکس بگیرند.
مسیر رسیدن به آزو از همان جاده هراز است. بعد از جاده فرعی رینه، باید وارد جاده فرعی دیگری با تابلوی روستای نوا و کندلو شوید. بعد از حدود ۱۰ کیلومتر جاده پر پیچ و خم به روستای نوا می‌رسید. از روستای نوا تا دشت آزو حدود یک کیلومتر مسیر پیاده‌روی است.
از جاده هراز تا آمل
اگر این راهنما را کامل مطالعه کردید متوجه شدید که بیشتر جاهای دیدنی آمل در اطراف جاده و رودخانه هراز هستند.
جاده هراز خود به تنهایی برای عاشقان سفرهای جاده‌ای جذاب است؛ به ویژه رد شدن از کنار کوه دماوند، رودخانه هراز، تونل‌های بزرگ و جنگل‌های انبوه.
آنهایی که چند روز فرصت سفر دارند می‌توانند از جاذبه‌های اطراف جاده نهایت بهره را ببرند و بعد از رسیدن به آمل هم به محمودآباد بروند و در کنار ساحل آتشی روشن کنند.
منبع: علی بابا
