قدیمی ترین کتابخانه های تهران؛ برای عاشقان قصه

چه اهل مطالعه باشید، چه نباشید، احتمالا قدیمی ترین کتابخانه های تهران شما را به وجد می‌آورد. از آثار نفیس و کمیاب موجود در آن‌ها تا فضای داخلی شیک و خیره‌کننده، جذابیت‌های زیادی در آنجا وجود دارد. اگر دلتان می‌خواهد با این کتابخانه‌ها و آثاری که در خود جای داده‌اند و همچنین تاریخی که پشت آن‌ها پنهان شده‌است آشنا شوید، با این مقاله از سایت سه‌کلیک همراه ما باشید. ما در این مطلب، شما را  با 3 دسته از قدیمی ترین کتابخانه های تهران شامل موزه، عمومی و تخصصی انقلاب آشنا می‌کنیم.

رزرو بلیط هواپیما تهرانبا راستین گشت خوبه!

کتابخانه نیاوران؛ از قدیمی ترین کتابخانه های نفیس تهران

مجموعه تاریخی – فرهنگی نیاوران در سال 1355 ساخته‌شد. این مجموعه در گذشته محل سکونت خانواده سلطنتی پهلوی دوم بود. اما کتابخانه نیاوران که اکنون از قدیمی ترین کتابخانه های تهران است، چگونه در آنجا ساخته شد؟ فرح دیبا از سال 1340 به فعالیت‌های فرهنگی روی آورد. او علاوه بر اینکه آثار هنری زیادی در سفرهایش می‌خرید، در پایتخت‌های فرهنگی مهم دنیا، کارشناسانی را مسئول خرید آثار ارزشمند فرهنگی در حراجی‌های آن مناطق کرد. وقتی این آثار روی هم انباشته شد، فرح تصمیم گرفت یک ساختمان جدید به‌عنوان کتابخانه و ساختمانی دیگر برای نگهداری اشیاء قیمتی ساخته شود. این کتابخانه که اکنون به موزه تبدیل شده‌است، در سال 1372 در روز جهانی موزه، به روی مردم باز شد. جالب است بدانید کتاب‌های موجود در این کتابخانه، با نظمی تخصصی و توسط کارشناسان و متخصصان طبقه‌بندی شده‌است.

هنگام ورود به این کتابخانه، محو فضای داخلی‌اش می‌شوید. تابلوهایی که در قابی نفیس روی دیوارها گذاشته شده‌اند، لوستر چشم‌نواز، مبلمانی شیک، حجم بالایی از کتاب‌های تاریخی و هنری، مجمسه طلاییِ «هیچ» که نشان از بی‌ارزش بودن دنیا دارد، همه و همه شما را مجذوب خود می‌کند.

کتابخانه نیاوران که در فهرست قدیمی ترین کتابخانه های نفیس تهران قرار دارد، 23000 جلد کتاب در خود جای داده‌است؛ این کتاب‌ها شامل آثار فارسی در زمینه تألیفات فرهنگی، ادبی، اجتماعی، دوره‌های تخصصی هنر، باستان‌شناسی، منابع تمدن، هنر ملل، گزارش‌ها، آمار و آثار خارجی در حوزه دایره‌المعارف‌ها است. فکرش را بکنید که حتی چاپ‌های اولیه سفرنامه‌های معتبر خارجی به ایران و آسیا نیز در این کتابخانه موجود است.

آثار دیگری که در کتابخانه نیاوران شما را شیفته خود می‌کند، آثار اهدایی از سران کشور و نویسنده‌های معروف مثل پروین اعتصامی، منوچهر آتشی، والت‌دیزنی، رولف بنی، جان اف کندی، علی نقی وزیری، جواهر نعل نهرو و… است. بعضی آثار هم هستند که جذابیت‌های بصری مانند صحافی‌های هنرمندانه، جلد و بسته‌بندی معرق، چرم، منبت و…دارند. آثار خطی نیز در کتابخانه نیاوران پیدا می‌شود؛ به عنوان مثال، دو نسخه خطی خمسه و اسکندرنامه، که نسخه خطی در سده دهم هجری قمری توسط سید احمد الحسینی، به صورت هنرمندانه روی کاغد نگاشته شده‌است. احمد نیریزی، میرعلی هروی، زین‌العابدین حسینی، وصال شیرازی، محمدتقی مشهدی و محمد اصفهانی نیز از جمله اشخاصی هستند که آثار خطی‌شان در کتابخانه نیاوران موجود است.

کتابخانه مرکزی پارک شهر تهران

کتابخانه مرکزی پارک شهر که از قدیمی ترین کتابخانه های عمومی تهران است، در سال 1340 بازگشایی شد و اکنون بیش از 32000 جلد کتاب با موضوعات مختلف در دل خود دارد که افراد می‌توانند آن‌ها را امانت بگیرند. روزانه به طور متوسط 300 نفر به بخش امانت مراجعه می‌کنند. جالب است بدانید که کتابخانه مرکزی پارک شهر علاوه بر امانت کتاب، خدماتی دیگری همچون خدمات کودک، خدمات اجتماعی برای بزرگسالان و خدمات فنی برای مراجعه‌کنندگان دارد و بخش‌های مختلفی همچون بخش نشریات، بخش مرجع، بخش محققین، بخش نابینایان، بخش ایثارگران و پیک فرهنگ را نیز شامل می‌شود. اما امکانات کتابخانه تنها به چیزهایی که گفتیم، محدود نمی‌شود؛ چراکه در کنار سالن اصلی، سالنی با ظرفیت 170 نفر برای برگزاری همایش و مراسم و همچنین سالنی مدرن برای برگزاری جلساتی با ظرفیت 50 نفر نیز وجود دارد.

همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم، کتابخانه مرکزی پارک شهر به‌عنوان یکی از قدیمی ترین کتابخانه های عمومی تهران، برای تمام سنین و با هر شرایطی، امکاناتی فراهم کرده‌است؛ به عنوان مثال، 8500 کتاب گویا و 500 نسخه کتاب بریل برای نابینایان در آنجا وجود دارد که این عزیزان هم بتوانند در لذت سفر به دنیای کتاب‌ها سهیم باشند. کودکانتان می‌توانند بین بیش از 12 هزار جلد کتاب و 50 نوع اسباب‌بازی غوطه بخورند و در کلاس‌هایی مانند اوریگامی، قصه‌گویی، ادبیات کهن و…شرکت کنند و از بچگی با فضاهای فرهنگی آشنا شوند.

اگر از نظر فضای داخلی بخواهیم به شما اطلاعات بدهیم، باید اشاره کنیم کتابخانه پارک مرکزی شهر تهران با وجود قدمتی 60 ساله، مورد بازسازی قرار گرفته و طراحی‌های جدیدی در آنجا پیاده‌سازی شده‌است؛ به‌طوری که امروزه جزو یکی از زیباترین کتابخانه‌های تهران است که البته به ثبت ملی نیز رسیده‌.

قدیمی ترین کتابخانه های تخصصی انقلاب در تهران

از دوران انقلاب خاطرات زیادی وجود دارد؛ بعضی از این خاطرات توسط قدیمی‌ترهای خانواده به دست ما رسیده‌است‌ و بعضی دیگر را از تصاویر و فیلم‌هایی که در تلویزیون پخش شده، در ذهن خود ساخته‌ایم. میدان بهارستان و منطقه 12 تهران، دقیقا همان جایی است که خاطرات انقلاب، حکومت نظامی، تیراندازی و ترس و دلهره را در خود ثبت کرده‌است. به همین دلیل، کتابخانه‌ای که یادگاری از آثار آن دوران باشد، در ضلع شرقی میدان بهارستان و مابین مسجد مطهری و ساختمان قدیمی مجلس شورای ملی بنا شده‌است.

این کتابخانه که از قدیمی ترین کتابخانه های تخصصی انقلاب است، حدود 18 هزار جلد کتاب با موضوعاتی مربوط به انقلاب اسلامی دارد و از حوادث سال 1342 به بعد را پوشش می‌دهد؛ موضوعاتی همچون خاطرات رجال سیاسی انقلاب، شرح رجال پهلوی، مسائل سیاسی روز ایران و جهان و همچنین تاریخ دفاع مقدس. اگر در فضای کتابخانه قدم بزنید، کتاب‌های معدودی نیز با موضوعات «تاریخ ایران از زمان مادها تا انقراض ساسانیان»، «تاریخ ایران»، «یونان و بربرها»، «تاریخ ایران از عهد باستان تا امروز» و از «پاریز تا پاریس» را در آنجا می‌بینید.

جالب است که علاوه بر نسخه‌های متنی، کتاب‌هایی مانند کتاب «تهران تا انتها، حضور» در این کتابخانه وجود دارد که مانند یک مستند، عکس‌های دیده‌نشده‌ای از تظاهرات و ورود امام را نشان می‌دهد که در نوع خود برای علاقه‌مندان به این حوزه جذاب است.

سر زدن به این کتابخانه تخصصی که به دلیل داشتن منابع متعدد و متنوع درمقایسه با دیگر مراکز تخصصی انقلاب اسلامی در رتبه دوم قرار دارد، می‌تواند تجربه‌ای پربار برای علاقه‌مندان رقم بزند.

جمع‌بندی

همانطور که در این مقاله خواندیم، قدیمی ترین کتابخانه های تهران، از موزه تا عمومی و انقلاب را شامل می‌شود. گشت‌وگزار در هرکدام از این کتابخانه‌ها، حال و هوای خاص خودش را دارد و شما را با انبوهی از کتاب‌های نفیس و تخصصی آشنا می‌کند. آیا تا به حال به این کتابخانه‌ها رفته‌اید؟ مشتاقیم که تجربیات خود را در قسمت نظرات این مقاله با ما درمیان بگذارید.