راستین گشت | مجله و پایگاه گردشگری
یکی از زیباترین جاهای دیدنی ایران، استان چهارمحال و بختیاری است که به آن «بام ایران» هم می‌گویند. آبشار تنگ زندان از جاذبه‌های دیدنی این استان در منطقه حفاظت‌شده سبز کوه قرار دارد. حالا که می‌دانید آبشار تنگ زندان کجاست می‌خواهم کمی بیشتر در مورد آن برای شما بگویم.
مثلا اینکه مشخصات آبشار چیست و بهترین زمان سفر به چهارمحال و بختیاری برای دیدن آبشار و زیبایی‌های اطراف آن چه زمانی است. در این مقاله از مجله گردشگری راستین گشت سفری داریم به زیباترین و بلندترین آبشار چهارمحال و بختیاری، جایی که به دلیل صعب‌العبور بودن بکر و دست‌نخورده باقی مانده است.
مسیر آبشار تنگ زندان از تهران چطور است؟
آب‌وهوای آبشار تنگ زندان چگونه است؟
بهترین فصل برای سفر به آبشار تنگ زندان چه فصلی است؟
مشخصات آبشار تنگ زندان
در دل رشته کوه زاگرس، دره‌ای عمیق و بزرگ در استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد که به آن دره تنگ زندان می‌گویند. به همین دلیل هم یکی از بکرترین جاهای دیدنی چهارمحال و بختیاری، آبشار تنگ زندان است.
عکس از: سایت Anobanini
مردم محلی به این آبشار، «کِرودی کُن» یا «آبشار دودی» هم می‌گویند. این آبشار زیبا حدود ۱۲۰ متر ارتفاع دارد و به دلیل قرارگیری در دره‌ای چشم‌نواز به آن «دره تنگ زندان» هم می‌گویند.
آبشار تنگ زندان درست از دل یک صخره بیرون می‌ریزد. حجم آب آن بسیار زیاد است و با شدت به صخره‌ها می‌خورد. ریزش آب آبشار در پایین‌دست باعث ایجاد مه غلیظی می‌شود که ظاهری رویایی به آن داده است. فکر می‌کنم به همین خاطر هم به آن آبشار دودی می‌گویند.
عکس از: سایت Bestlike
این مه از دور شبیه دود سفید رنگی است که دورتادور آبشار را گرفته است. این آبشار از دل صخره‌ای سخت بیرون می‌آید و در مسیر خود باعث سرسبزی بسیاری می‌شود.
آبشار تنگ زندان در ادامه مسیر به رودخانه «کره بس» و «سبز کوه» می‌ریزد. نمی‌دانم آب آبشار از چشمان کدام الهه سرازیر می‌شود. من همیشه تصور می‌کنم کسی زیر زمین در حال گریه‌کردن است و از اشک چشمان اوست که آبشارها و چشمه‌ها شکل می‌گیرند. حالا نمی‌دانم کدام الهه زمینی در دره تنگ زندان گریه می‌کند.
عکس از: سایت Eghtesadonline
آبشار تنگ زندان یکی از پُرآب‌ترین و بلندترین آبشارهای ایران است که در استان چهارمحال و بختیاری و در منطقه حفاظت شده سبز کوه از میان سنگ‌ها راه خود را پیدا کرده است. همان‌طور که گفتم آبشار ارتفاعی حدود ۱۲۰ متر دارد و وقتی در کنار آن قرار می‌گیرید و می‌خواهید به بالا یا محل شروع ریزش آب نگاه کنید؛ تازه متوجه اندازه آن خواهید شد.
آب آبشار تنگ زندان عامل مهمی در سرسبزی و زیبایی منطقه است. این آب گوارا بدون چشم‌داشت حیوانات این حوالی را سیراب می‌کند و باعث به وجود آمدن منطقه‌ای سرسبز اطراف آن شده است. آبشار تنگ زندان از یک منطقه مشخص سرازیر می‌شود و پایین جویی از آب را ایجاد کرده که راه خود را به رودخانه باز می‌کند. آب همیشه جریان دارد، انگار که منبع ایجاد آن تمام‌نشدنی است.
عکس از: سایت Irandeserts
آبشار تنگ زندان کجاست؟
همانطوری که در بخش قبلی گفتم، آبشار تنگ زندان و دره تنگ زندان از جاهای دیدنی چهارمحال و بختیاری، در منطقه حفاظت شده سبز کوه قرار دارند. این منطقه حفاظت شده مساحتی حدود ۵۴ هزار هکتار دارد و یکی از بکرترین مناطق در بخش غربی ایران است.
دره تنگ زندان در منطقه حفاظت شده سبز کوه، بین شهرستان‌های لردگان، بروجن و اردل واقع شده و چشم‌اندازی طبیعی به جنگل و کوهستان دارد.
عکس از: سایت Irandeserts
این منطقه جای خیلی خوبی برای کوهنوردان و صخره‌نوردان است. در دره تنگ زندان مجموعه‌ای از زیبایی‌های طبیعی قرار دارد که شامل کوهستان، آبشار، رودخانه و گیاهان سرسبز و گونه‌های جانوری است.
آبشار تنگ زندان که یکی از جاهای دیدنی چهارمحال و بختیاری است حدود ۱۰ آبشار مرتفع را در آغوش خود جا داده است. از جمله مهم‌ترین این آبشارها می‌توان به آبشار دره عشق، تونل کوهرنگ، آبشارهای آتشگاه و تنگ زندان اشاره کرد.
عکس از: سایت Iribnews
آبشار تنگ زندان درست در فاصله ۵۵ کیلومتری از شمال لردگان و بین دیوارهای سنگی بلند یا همان صخره‌ها و در دل دره تنگ زندان واقع شده و یکی از بلندترین و پُرآب‌ترین آبشارهای ایران است. این آبشار خروشان منطقه سبز کوه را از کوه هزار دره در بخش مرکزی منطقه زاگرس جدا می‌کند.
عکس از: سایت Khabarfoori
جالب است که آبشار تنگ زندان ارتفاعی حدود ۲۶۰۰ متر دارد و یکی از مرتفع‌ترین کوه‌های چهارمحال و بختیاری است. این منطقه به دلیل بافت خشن و نبود راه مال‌رو حتی برای عبور عشایر هم مناسب نیست و شاید به همین دلیل باشد که بکر و دست‌نخورده باقی مانده است.
لوکیشن آبشار تنگ زندان روی گوگل مپ
دره تنگ زندان چطور جایی است؟
آبشار تنگ زندان یک دره عمیق ۲۶۰۰ متری است که در منطقه حفاظت‌شده سبزکوه بین شهرستان‌های لردگان، اردل و بروجن در استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است. این دره به دلیل صعب‌العبور بودن به‌عنوان یکی از خشن‌ترین دره‌های استان شناخته می‌شود.
ارتفاع دره زیاد است و حداقل ۴۲ کارگاه فرود و ۸ مرحله پرش برای دره‌نوردی دارد. مسیر سخت است و هر کسی نمی‌تواند آن را طی کند. بنابراین پیشنهاد می‌کنم اگر صخره‌نورد حرفه‌ای هستید، دره تنگ زندان را انتخاب کنید. شیب دره آنقدر زیاد هست که حتی عشایر هم نمی‌توانند از این منطقه عبور کنند.
آبشار تنگ زندان چندین آبشار زیبا را در میان گرفته و به همین دلیل هم منطقه‌ای سرسبز است. این دره چشم‌اندازی از کوهستان، آبشار، دره و رودخانه دارد و یکی از زیباترین جاهای دیدنی چهارمحال و بختیاری به حساب می‌آید.
عکس از: سایت Neshanmap
با توجه به اینکه منطقه آبشار تنگ زندان مسیر خیلی سختی برای عبور دارد و بعضی جاها صعب‌العبور و حتی غیرقابل عبور می‌شود، پس بهتر است همراه خودتان کودکان و افراد سالمند و خانم‌های باردار را نبرید.
برای اینکه به دره تنگ زندان برسید، دو مسیر دارید. یکی از آن‌ها از فرخ شهر، بروجن، گندمان، گردنه مروارید، کنارک سفلی، منارک علیا، مورچگان و وستگان گذشته و مسیر دیگر هم از شهرک، طالقانک، شمس‌آباد، خراجی، شلمزار و گهرو می‌گذرد.
چرا به تنگ زندان کِرودی کُن می‌گویند؟
به آبشار تنگ زندان آبشار «کِرودی کُن» هم گفته می‌شود. در زبان محلی «کِر» به معنای «مه و تار» و «دی» به معنای «دود» است. پس کِرودی کُن می‌شود «مه دود مانند». علت این نامگذاری همان مه غلیظ پایین آبشار است. اگر در قسمت‌های قبلی نخوانده باشید، آبشار تنگ زندان از ارتفاع ۱۲۰ متری روی صخره‌ها می‌ریزد.
عکس از: سایت Irandeserts
وقتی آب از چنین ارتفاعی آن هم با حجمی که تنگ زندان دارد به زمین می‌رسد در اثر برخورد با صخره‌ها به شکل پودر درآمده و در نتیجه در پایین‌دست مه و دود غلیظی ایجاد می‌شود. به خاطر همین مه غلیظ و قطرات ریز آب است که نمی‌توان در نزدیکی آبشار قرار گرفت.
عکس از: سایت Neshanmap
آب‌وهوای آبشار تنگ زندان
آبشار تنگ زندان و منطقه اطراف آن به دلیل ریزش آب خنک و دلنشین است. آب‌وهوای این منطقه با وجود رودخانه، آبشارهای زیاد و فضای سرسبز، خنک و کمی مرطوب است.
در فصل بهار و تابستان هوای اینجا عالی است و می‌تواند یک گردش فوق‌العاده در هوایی خنک برای شما باشد.
عکس از: سایت Anobanini
اما در فصل زمستان کمی سرد می‌شود و به دلیل اینکه بخش‌هایی از آبشار و اطراف آن یخ می‌زند، رفت‌وآمد هم سخت و گاهی غیرممکن است. اگر می‌خواهید به این آبشار پُرآب و زیبا بروید بهتر است فصل بهار یا تابستان را انتخاب کنید.
پوشش گیاهی و جانوری آبشار تنگ زندان
تا حالا بیشتر از ۲۷۲ گونه گیاهی در منطقه سبز کوه شناسایی شده که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توانم به گون کتیرایی، زالزالک، ارس، بلوط، گون گزی، گندمیان، بادام، کیکم، گوش بره و دافنه شن اشاره کنم.
عکس از: سایت Twitter
پوشش گیاهی این منطقه متراکم و خیلی متنوع است به همین دلیل هم زیستگاه مناسبی برای جانوران خواهد بود. تا به امروز حدود ۲۱ گونه خزنده، ۲۴ گونه پستاندار، ۱۲ گونه ماهی و ۴ گونه دوزیست در این منطقه شناسایی شده است.
همه این‌ها به آب آبشار و رودخانه‌های که به خاطر آن شکل گرفته وابسته هستند. منطقه اطراف آبشار تنگ زندان جای خیلی خوبی برای زندگی این جانوران است چون به دور از مزاحمت انسان‌ها و در آرامش زندگی می‌کنند.
عکس از: سایت Wisgoon
از گونه‌های جانوری منطقه سبز کوه می‌توانم به انواع چکاوک، بز، گربه وحشی، انواع گنجشک، جغد، هدهد، کفتار، کبوتر چاهی، خرس قهوه‌ای، کبک، کبوتر کوهپایه‌ای، راسو، پلنگ، کبک دری، سنجاب ایرانی، شغال، خفاش، تشی، شنگ، عقاب طلایی، گراز، زاغی، خرگوش، کلاغ نوک زرد، گرگ، مار پلنگی، انواع مارمولک، کلاغ ابلق، خارپشت، سارگپه، مار جعفری، انواع لاکپشت، شترمار، افعی، مار قیطانی و تیرمار اشاره کنم.
عکس از: سایت Rahnama-safar
همان‌طور که می‌بینید تنوع جانوری منطقه اطراف آبشار تنگ زندان و منطقه حفاظت‌شده سبز کوه زیاد است.
شنا در آبشار تنگ زندان
آبشار تنگ زندان و چشمه آب سفید از سرچشمه‌های اصلی رودخانه ونک هستند. رودخانه ونک تنها رودخانه این منطقه حفاظت‌شده است که رودخانه کره‌بس به آن می‌پیوندد و رودخانه‌ای بزرگ‌تر تشکیل می‌شود.
عکس از: سایت Rokna
کنار آبشار که نمی‌توانید شنا کنید، چون شدت برخورد آب روی صخره‌ها زیاد است و علت آن هم حجم آب و ارتفاع آبشار است. پس بهترین انتخاب برای شنا می‌تواند رودخانه‌های اطراف باشد که آبی زلال و خروشان دارند.
حس‌وحال آبشار تنگ زندان
وقتی کنار آبشار تنگ زندان قرار می‌گیرید تازه متوجه ارتفاع و حجم ریزش آب خواهید شد. آب زلال و گوارا است و به دلیل برخورد با صخره‌ها به شکل پودر در می‌آید پس تصور می‌کنید که انگار کسی آن بالا نشسته و با یک اسپری بزرگ دارد آب آبشار را اسپری می‌کند.
عکس از: سایت Borna.news
وقتی به کنار آبشار بروید مه و دود غلیظی اطراف شما را می‌گیرد و نمی‌توانید نزدیک خود را ببینید. هوای خوب، آب خنک، صدای آبشار و صدای پرنده‌هایی که برای خوردن آب آمده‌اند همگی در کنار هم می‌تواند بهترین لحظات را برای شما بسازد.
حس آزادی و حس خوب دوری از هیاهوی شهر، ناخودآگاه خنده روی لباهایتان می‌آورد. از این حس آزادی نهایت استفاده را ببرید و اگر می‌توانید چند ساعتی را کنار آبشار بگذرانید.
تفریحات رایج در جوار آبشار تنگ زندان
خب یکی از جذابیت‌های آبشار تنگ زندان در واقع تفریحات جذابی است که در این منطقه وجود دارد. البته به خاطر مسیر سخت، امکانات رفاهی در نزدیکی آبشار وجود ندارد و باید خودتان برای ساختن لحظات خوب دست‌به‌کار شوید.
کمپینگ
کمپینگ یکی از جذاب‌ترین تفریحات این منطقه است. شما می‌توانید همراه خودتان وسایل کمپینگ را ببرید و در کنار آبشار آن‌ها را سوار کنید. یادتان باشد مسیر سخت است و نباید وسایل زیادی با خودتان ببرید.
عکس از: سایت Neshanmap
فکر کنید که یک زیرانداز پهن کرده‌اید و روی آن دراز کشیده‌اید، چشمانتان را ببینید و به صدای برخورد آب آبشار تنگ زندان روی صخره‌ها گوش دهید، مطمئنم لبخندی بزرگ روی صورتتان شکل می‌گیرد. هوای خوب که به همراه مه و قطرات آبشار صورتتان را نوازش کرد خنکای منطقه را زیر پوستتان احساس می‌کنید. حالا وقت آن است که تنی به آب بزنید و شادی خود را کامل کنید.
عکاسی
عکاسی از منطقه سبز کوه و آبشار تنگ زندان که یکی از جذاب‌ترین جاهای دیدنی چهارمحال و بختیاری است، بهترین تفریح شما می‌شود. کنار آبشار بروید و از دوستانتان بخواهید از شما عکس بگیرند جوری که کل آبشار در عکس باشد.
عکس از: سایت balad
به این شکل می‌بینید که در کنار آن شبیه آدم کوچولوها هستید. عکاسی از طبیعت، غروب زیبا، عکاسی از حیوانات مختلف و پرنده‌ها و خصوصا آبشار و صخره‌های اطراف آن بهترین تفریح شما می‌شود.
کوهنوردی
کوهنوردی یکی از تفریحاتی است که می‌توانید در دره تنگ زندان و آبشار تنگ زندان داشته باشید. البته باید بگویم این منطقه خیلی پستی‌بلندی دارد و عبور از آن برای کوهنوردان هم سخت است. پس اگر با این رشته ورزشی آشنا نیستید و وسایل لازم را ندارید، اصلا برای این کار اقدام نکنید.
عکس از: سایت Anobanini
پیشنهاد می‌کنم از صخره‌های آبشار بالا بروید و وقتی به بلندای آن رسیدید از منبع اصلی آبشار عکس بگیرید. دره تنگ زندان یکی دیگر از جاهایی است که می‌توانید دره‌نوردی را در آن امتحان کنید. اینجا سخت و صعب‌العبور است پس خیلی مواظب باشید.
اقامت در آبشار تنگ زندان
در نزدیکی آبشار محلی برای اقامت گردشگران در نظر گرفته نشده، پس باید کمپ بزنید. اگر با خودتان چادر آورده‌اید می‌توانید شب را در کنار آبشار بمانید. اگر وسایل کمپینگ ندارید لازم است سریع‌تر و قبل از تاریکی هوا به یکی از روستاهای اطراف بروید. باید توجه کنید که در کنار و نزدیکی آبشار محل صافی برای برپا کردن چادر نیست و باید کمی دورتر کمپ بزنید.
اقامت حوالی آبشار تنگ زندان
همان‌طور که اشاره کردم، در محل آبشار تنگ زندان جایی برای اقامت گردشگران در نظر گرفته نشده و به همین دلیل هم باید با خودتان چادر داشته باشید.
عکس از: سایت ehrnews
مسیر آبشار و دره تنگ زندان سخت است و نمی‌توانید با خودتان وسایل زیادی ببرید پس بهترین کار بردن وسایل ضروری است. این وسایل می‌تواند شامل چادر، روشنایی، آب آشامیدنی، کیسه خواب و مواد خوراکی باشد.
اقامت در اقامتگاه‌های نزدیک آبشار
نزدیک‌ترین شهر و روستا به دره تنگ زندان و آبشار تنگ زندان، بروجن و گندمان هستند. در این روستاها می‌توانید برای اقامت یکی از خانه‌ها را اجاره کنید.
