راستین گشت | مجله و پایگاه گردشگری
می‌خواهیم توری در بین جاهای دیدنی تبریز داشته باشیم و این شهر تاریخی و توریستی را از نزدیک بشناسیم. یکی از ویژگی‌های جالبی که دیدنی های تبریز دارند این است که اکثر جوانب جامعه (یعنی تاریخ، فرهنگ، هنر، سیاست، مذهب و…) را یک‌جا در خودشان جا داده‌اند. حالا اگر این تور را با مجله گردشگری علی‌بابا برویم، خودتان بهتر متوجه خواهید شد.
ائل گلی درست است یا شاه گلی؟
بهترین جاهای دیدنی تبریز کدامند؟
خانه مشروطه تبریز؛ مکان پرورش سیاست
برای افرادی که خیلی با جاهای دیدنی تبریز و تاریخ این سرزمین آشنا نیستند، خانه مشروطه فقط یک خانه تاریخی است که در فهرست مکان های دیدنی تبریز قرار گرفته است. اما این خانه زمانی امید بخشی از مردم به بهتر شدن وضعیت جامعه بود؛ عده‌ای دیگر هم این خانه را جایی برای گردهم‌آیی و بحث در مورد اساسی‌ترین مسائل روزِ خودشان می‌دانستند.
خانه‌ای که در آن قهرمانان ملی رفت و آمد داشته‌اند، شاید روزهایی با ترس و روزهای دیگری با شجاعت و عصبانیت وارد آن شده‌اند. هر طور که بوده است، افراد این خانه و نشست بین آنها میوه شیرینی به اسم انقلاب مشروطه به تاریخ ایران اضافه کرد و نام و یاد این قهرمانان (یا حداقل تعدادی از آنان) در صفحات و ذهن تاریخ جاوید شد و خانه‌شان هم امروز یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی تبریز شد.
درِ ورودی خانه مشروطه نمای زیبایی دارد. دیوار بزرگی که از آجرهای نارنجی قدیمی ساخته شده و تقریبا همان شکل قدیمی خودش را حفظ کرده است. درب هم هنوز از جنس چوب است و نوشته بالای آن با خط قدیمی هنوز نشان از اصالت خانه دارد.
حیاط خانه مشروطه با ادوات جنگی مانند توپ مزین شده‌اند. می‌دانید که در دنیای مدرن شما فرصت چندانی برای دیدن این آلات جنگی ندارید و با بازدید از این جاهای دیدنی تبریز در حقیقت نه تنها تاریخ تبریز، بلکه بخشی از تاریخ دنیا را هم می‌توانید تجربه کنید.
جدا از این آلات، درختان و گیاهانی که در جای‌جای حیاط خانه مشروطه کاشته شده‌اند نوع دیگری از جذبه و زیبایی را نشان می‌دهند. در دو طرف درب ورودی داخلی، مجسمه بزرگی از دو قهرمان ملی (ستارخان و باقرخان) را می‌بینید. این که این دو سردارد با لباس چریکی نظامی و اسلحه به‌دست ساخته شده‌اند، پیام جالبی برای بینندگان دارد.
آیا می‌دانستید که…
دیگر خانه مشروطه به‌عنوان یکی از جاهای دیدنی تبریز جا افتاده است، اما کمتر کسی در مورد پیشینه آن اطلاعات دارد. این خانه از ابتدا یک مکان سیاسی نبود. زمانی که مشروطه‌خواهان در عهد قاجار داشتند فعالیت می‌کردند، عرصه‌های اجتماعی و نظامی برای آنها تنگ بود.
این کشمکش به‌قدری شدت گرفت که یک نظامی روسی به اسم لیاخوف به‌دستور محمدعلی شاه، مجلس آن زمان را به توپ بست. بعد از این رویداد، دیگر بازی برای مشروطه‌خواهان سخت‌تر شد تا این که یکی از تجار زمانه خانه خودش را به مشروطه طلبان داد.
این خانه همان خانه مشروطه معروف است که الان تقریبا همیشه اسمش در بین دیدنی های تبریز می‌درخشد.
چطور به خانه مشروطه بروم؟
اگر تصمیم گرفتید که این خانه را از نزدیک ببینید، راه دسترسی به آن را بخوانید.
- آدرس خانه مشروطه تبریز: آذربایجان شرقی، تبریز، بازار بزرگ تبریز، خیابان شهید مطهری
- آدرس خانه مشروطه روی گوگل مپ
مقبره الشعرا؛ نماد برجسته‌ای از ادبیات
در مورد قبلی که از جاهای دیدنی تبریز گفتیم، سیری در موج‌های سیاسی و اجتماعی تبریز داشتیم. این بار می‌خواهیم کمی غرق ادبیات و کلام این شهر تاریخی شویم. اسم مقبره الشعرا را به احتمال زیاد قبلا هم شنیده‌اید و حتی می‌دانید که شاعران به‌نام و معروفی چون سید محمدحسین بهجت تبریزی (متخلص به استاد شهریار) و خاقانی در این مقبره آرمیده‌اند.
اما شعرا و ادبای این مقبره به این دو بزرگ محدود نمی‌شود. مقبره الشعرای تبریز مکان آرامش ابدیِ تقریبا چهارصد تن شاعر، ادیب و متفکر است. درست است که این افراد به عنوان شاعر و ادیب شناخته می‌شوند، اما ادبیات هر جامعه‌ای در بسیاری از جوانب، زاده و حاصل فرهنگ و مسائل اجتماعی آن است. منظورمان این است که گفتیم بسیاری از جاهای دیدنی تبریز از جنس تاریخ و سیاست است و مقبره شعرا هم مستثنی از این قضیه نیست.
اهمیت تاریخی و سیاسی مقبره الشعرا برای دولتِ وقت هم آشکار بود. به همین دلیل در سال ۱۳۵۰، دولت تصمیم به بازسازی بنای مقبره شعرا کرد تا بتواند روح دیگری در این برگ‌های تاریخی بدمد.
آیا می‌دانستید که…
بازسازی که برای مقبره الشعرا انجام شد و حتی از لحاظ معماری هم آن را به یکی از زیباترین جاهای دیدنی تبریز تبدیل کرد، یک بازسازی عادی نبود. برای این که بتوانند از ایده و خلاقیت اکثریت استفاده کرده و بهترین گزینه را برگزینند، یک مسابقه معماری طراحی شد.
در همان ایام، در تعدادی از روزنامه‌ها و نشریات (کیهان و اطلاعات برای مثال)، یک فراخوان به نشر رسید. این فراخوان از معمارها و صاحب‌سبک‌های آن زمان خواسته بود که طرح پیشنهادی‌شان را برای بنای مقبره الشعرا ارسال کنند.
خلاصه بعد از ارسال کلی ایده و طرح، طرح مهندسی به اسم جناب فروزانمهر به‌عنوان ایده برتر برگزیده شد و اجرایی کردن این طرح حدودا ۱۰ سال طول کشید. در مصاحبه‌ای که با این معمار شده، او گفته که یکی از اهداف اصلی‌اش برای ارائه این طرح، مدرن‌تر کردن نمای مقبره الشعرا بود. امروزه این نمای مدرن یکی از جاهای دیدنی تبریز است.
چطور به مقبره الشعرا بروم؟
می‌خواهید شخصا رفته و این آرامگاه را از نزدیک ببینید؟ اطلاعاتش را همین‌جا بخوانید.
- آدرس مقبره الشعرا: آذربایجان شرقی، تبریز، محله شِشگِلان، خیابان ثقه الاسلام
- آدرس مقبره شعرا روی گوگل مپ
روستای کندوان؛ نمادی از اصالت بشری
زندگی همیشه در حال تغییر است؛ هر چه بیشتر در تاریخ پیشتر می‌رویم، سرعت این تغییر هم افزایش پیدا می‌کند و این شکاف به‌قدری باز شده که دیگر سبک زندگی نسل قبلی‌مان (یعنی پدران و مادران و خانواده آنها) یا حداقل بخش‌های بزرگی از آنها برای ما قابل درک نیست.
مثلا این که یک خانواده سی سال بدون وجود برق به‌طرز کاملا عادی زندگی کرده‌اند یا اصلا در خانه‌هایشان خبری از لوله‌کشی و آب نبود برای بسیاری از ماها مسائل عجیبی هستند. حالا بیایید به زمانی قبل‌تر از این دوران برگردیم، خیلی عقب‌تر. زمانی که حتی شکل ساختن خانه هم شیوه‌های کاملا متفاوتی داشت. می‌توانید تصور کنید؟
اگر تصور این موضوع برای شما سخت است، ما یک راه آسان‌تری به شما پیشنهاد می‌دهیم: مشاهده یکی از قدیمی‌ترین جاهای دیدنی تبریز به اسم روستای کندوان.
می‌دانید که چرا سبک زندگی مردمان این روستا جالب است؟ چون یک نوع گردن‌کشی در برابر تسلط عصر مدرن به حساب می‌آید. جوانب مختلف زندگی در روستای کندوان به‌نوعی است که کمترین وابستگی را به تکنولوژی و عصر مدرن دارد.
مثلا سبک بیایید سبک خانه‌ها را کمی بررسی کنیم، البته اگر با تعاریف مدرن، بتوان سبکی برای آنها در نظر گرفت. روستای کندوان در نزدیکی‌های کوه سهند است که خودش یکی از طبیعی‌ترین دیدنی های تبریز است. در روزگاری که سهند هنوز یک آتشفشان فعال بود، بخشی از مواد مذابش بعد از انفجار در دامنه‌های یک کوه مانده و خشک می‌شود.
این مواد مذاب بر اثر سال‌ها آفتاب، باد و باران، کمی ثیقل می‌خوردند و اشکال نسبتا منظم هندسی به خودشان گرفتند. سال‌ها بعد قومی که وارد این منطقه شدند، برای ساختن خانه و کاشانه، دست به تخریب نزدند، بلکه همین مواد مذاب خشک شده را به خانه‌هایشان تبدیل کردند.
اگر قصد اقامت دارید، هتل شهریار تبریز می‌تواند جای فوق‌العاده‌ای برای اقامت باشد.
همین روستا امروز هم با همین شکل خانه‌های طبیعی در دل آذربایجان با اسم روستای کندوان باقی‌ست که و جاهای دیدنی تبریز بدون دیدن این مکان واقعا ناقص است.
در سال‌های اخیر گردشگران ایرانی و غیرایرانی زیادی در مورد این روستا شنیده‌اند و تصمیم گرفته‌اند که از آن دیدن کنند. این مساله یک خبر خوب اقتصادی برای اهالی این روستاست چون می‌توانند با تعامل با این افراد، درآمد بیشتری جدا از درآمد کشاورزی و دامداری داشته باشند.
آیا شما هم دوست دارید که کمی به اقتصاد این مردم کمک کنید؟ البته این یک معامله دو سر بُرد حساب می‌شود. می‌دانید چرا؟ اگر سری به موزه مردم شناسی کندوان بزنید، می‌توانید شمای جامعی از فرهنگ این مردم (مثلا چه نوع لباس‌هایی می‌پوشند، چه سوغاتی‌هایی دارند، چه هنرهایی داشته‌اند و…) اطلاعات موثق و جالبی به دست بیاورید. سپس می‌توانید با خرید از این موزه، هم یادگاری با ارزشی برای خودتان برده و هم به سازنده این آثار کمک کنید.
آیا می‌دانستید که…
یکی از طبیعی‌ترین آب‌های کشور در روستای کندوان جاری است. شاید باورش برای شما سخت باشد اما حتی مردم سایر شهرهای آذربایجان هم وقتی که از این روستا دیدن می‌کنند، چند ظرف آب معدنی کندوان برای استفاده‌شان می‌آورند.
چطور به کندوان بروم؟
اگر توصیفاتی که از کندوان کردیم برای شما هم جالب بود و دوست دارید آن را از نزدیک ببینید، راه دسترسی به آن را بدانید.
- آدرس روستای کندوان تبریز: آذربایجان شرقی، شهرستان اسکو، ۲۲ کیلومتری جاده اسکو به کندوان، روستای صخره ای کندوان
- آدرس روستای کندوان روی گوگل مپ
بازار تبریز؛ مینیاتوری از جامعه
آیا می‌دانید که چرا به بازار تبریز، مینیاتور آن جامعه می‌گوییم؟ به‌هرحال بزرگ‌تریم بازار مسقف ایران باید در این حد اهمیت داشته باشد. در ادامه خواهید فهمید که چرا. حتی کلی اطلاعات مفید و جالب دیگری هم در مورد بازار تبریز به دست خواهید آورد.
از آن‌جایی که اینجا بازار تبریز و در عین حال یکی از جاهای دیدنی تبریز است و فرش و چرم تبریز هم نه تنها در ایران بلکه در اکثر کشورهای جهان شهره شده، اعلام می‌کنیم که یکی از به‌صرفه‌ترین و اصیل‌ترین مکان‌ها برای خرید فرش و چرم تبریز همینجاست.
حتی اگر از مردم محلی آن منطقه هم آدرس بگیرید، بازار تبریز را برای خرید و فروش فرش پیشنهاد خواهند داد.
یکی دیگر از ویژگی‌های عجیب بازار تبریز که آن را به شاخصی از جاهای دیدنی تبریز تبدیل کرده است، تعداد بسیار زیاد حجره‌های آن و سایر امکاناتش است. مثلا اگر کمی در بخش‌های مختلف بازار بگردید، خواهید دید که علاوه بر مغازه‌ها، مدرسه، مسجد، کاروانسرا و حتی حمام هم در آن ساخته شده است.
دلیل وجود این همه امکانات در بازار تبریز این است که یک زمانی مردم تقریبا تمام نیازهای خودشان را در این مکان برطرف می‌کردند و دیگر مجبور نبودند بخش‌های مختلف شهر را بگردند.
بازار تبریز راسته‌ها و تیمچه‌های زیادی دارد که در زیر همه آنها را برای شما فهرست کرده‌ایم:
راسته‌های بازار تبریز
- راسته بازار جدید
- راسته بازار قدیم
- بازار کفاشان
- بازار صفی
- بازار امیر
- بازار جمعه مسجد
- قیزبستی بازار (بازار بلورفروشان)
- بورکچی بازار (کلاهدوزان)
- بازار صادقیه
- بازار یمنی دوز
- سراجان
- پنبه چی بازار
- بازار ابوالحسن
- شیشه‌گر خانه
- پشت بازار امیر (بازار بیگلر بیگی)
- بازار دله زن بزرگ و کوچک (دلاله زن)
- بازار دوه چی
- بازار رنگی خیابان
- بازار گرده نی خانا
- بازار عباچی
تیمچه های بازار تبریز
- تیمچه امیر (طلا و جواهر)
- تیمچه مظفریه (فرش دستباف)
- تیمچه شیخ کاظم (لباس)
- تیمچه صفی (ادویه و گیاهان دارویی، عطاری)
- تیمچه میرزا شفیع (فرش دستباف)
مساجد بازار تبریز
- مسجد جامع تبریز
- مسجد صادقیه
- مسجد حسن پادشاه
- مسجد مقبره تبریز
- مسجد امام جمعه تبریز
- مسجد اسماعیل خالوقلی (کلمه «خالوقلی» در ترکی یعنی پسرخاله)
- مسجد حجت الاسلام
- مسجد سید علی آقا
- مسجد مولانا
چطور به بازار تبریز بروم؟
- بازار تبریز در مرکز شهر قرار دارد و در بسیاری از نقاط شهر تابلوی راهنما دارد. همچنین می‌توانید از محلی‌ها هم کمک بگیرید.
- آدرس بازار تبریز روی گوگل مپ
ارگ علیشاه
ارگ علیشاه را ممکن است با اسم مسجد علیشاه نیز ببینید. این بنای تاریخی که یکی از جاهای دیدنی تبریز است بین سال‌های ۷۱۶ الی ۷۲۴ قمری ساخته شده. این مسجد تقریبا در مرکز شهر تبریز قرار گرفته و در ایام عادی، نماز جمعه را در اطراف آن می‌خوانند.
اگر ارگ علیشاه را از نزدیک ببینید متوجه خواهید شد که بخش‌هایی از آن را در حال مرمت و بازسازی است اما اگر شب‌هنگام به آن نزدیک شوید، به‌خاطر نورپردازی‌های جذاب و تاریکی محیط، جلوه بصری زیباتری خواهد داشت.
آدرس ارگ علیشاه روی گوگل مپ
موزه شهرداری
اگر خودتان بین جاهای دیدنی تبریز گشت و گذار کنید شاید این مکان را با اسم میدان ساعت هم بشنوید. اگر اینطور شد تعجب نکنید چون همان موزه شهرداری است. ساعتی که در این برج قرار دارد هر ۱۵ دقیقه یک‌بار به صدا درمی‌آید و نقشه کلی ساختمان هم مانند عقابی در حال پرواز ریخته شده است (البته اگر بتوانید از ارتفاع به آن نگاه کنید به‌خوبی متوجه خواهید شد).
زیبایی‌های این ساختمان محدود به‌طرح و نگار آن نیست و وقتی وارد می‌شوید، موزه‌ای زیبا و جذاب در انتظار شماست. از دوربین‌های عتیقه گرفته تا هنرهای معاصر، فرش‌های سنتی و آثار خطی همگی در این موزه جای دارند.
آدرس موزه شهرداری تبریز روی گوگل مپ
پارک جنگلی عینالی تبریز
نام اصلی این پارک و کوه در حقیقت عون بن علی است اما وقتی به تندی در زبان ترکی تلفظ می‌شود صدای عینالی می‌دهد. اینجا یک مجموعه تمام و کمال است. چرا؟ چون آرامگاه این شخص در دل تپه سبزی قرار گرفته که تله‌کابین هم دارد و دیدن جاذبه های تبریز از آن ارتفاع شما را ذوق‌زده خواهد کرد. همچنین بعد از اینکه تفریحتان تمام شد می‌تواند در کافه‌ها و رستوران‌های باکیفیت آن طرف، غذای خوبی بخورید.
همچنین اگر نزدیک عید به تبریز سفر کنید ممکن است کلی گردشگر و مسافر ببینید که در تفرجگاه عینالی جای خوش کرده‌اند. پس دیگر نیازی به گفتن نیست که تفرجگاه عینالی امکانات خوبی هم در تمامی فصول ارائه می‌کند.
آدرس پارک عینالی روی گوگل مپ
مسجد کبود
مسجد کبود تبریز با کاشی‌کاری و ترکیب رنگ کاشی و آجر و زیبایی خیره‌کننده داستان‌های زیادی از تاریخ و گذشته در دل خود جای داده است.
گوشه‌گوشه این مسجد را با آجر ساخته‌اند. مسجد کبود ایوان فرعی ندارد و پس از گذر از سردر مسجد و رواق‌ها، وارد صحن اصلی مسجد می‌شوید. این ایوان با چهار ستون بزرگ و تنومند، محافظت می‌شود که درواقع نگهدارنده گنبد بزرگ مسجد هستند.
