آیا مجسمه آزادی واقعاً نماد آزادی است؟

قبل از اینکه درباره تاریخچه مجسمه آزادی آمریکا کنجکاو شوم، تصور می‌کردم این تندیس بزرگ را خود آمریکایی‌ها ساخته‌اند تا نمادی از آزادی شهروندان این کشور و هر مهاجری باشد که آرزوی زندگی در آمریکا را در سر می‌پروراند. اما وقتی در مورد تندیس آزادی در وب جستجو کردم با موضوع جالب‌تری برخورد کردم، اینکه زمانی بخش عظیمی از آمریکا مستعمره بریتانیا بوده است. تصور اینکه ابرقدرت امروز روزی مستعمره بوده در ذهن من نمی‌گنجید. اما بواسطه کنجکاوی در مورد مجسمه بانوی آزادی، به این موضوع پی‌ بردم.

علت ساخت این تندیس نیز داستانی جالب و البته گره خورده با تاریخ برده‌داری و اثبات قدرت برخی کشورهای اروپایی دارد. بنابراین اگر مثل من شیفته دانستن اطلاعات جدید در مورد تاریخ کشورهای دیگر و علت شکل‌گیری نمادهای مختلف هستید، این مقاله از مجله گردشگری علی‌بابا شما را با بخشی از تاریخ آمریکا آشنا خواهد کرد.

چرا مجسمه آزادی ساخته شد؟

مجسمه آزادی به‌عنوان یکی از تندیس‌های مطرح در آمریکا و جهان، در سال ۱۸۸۶ میلادی و در یکصدمین سالگرد استقلال کشور آمریکا توسط کشور فرانسه ساخته و اهدا شد. تندیس آزادی در حال حاضر به یک از نمادهای اصلی آمریکا و همچنین جاهای دیدنی آمریکا تبدیل شده است.

این مجسمه یکی از جاذبه‌های گردشگری نیویورک است و بسیاری از افراد برای دیدن آن به این شهر سفر می‌کنند. آمار بازدیدکنندگان از این مجسمه به سالانه ۴.۵ میلیون نفر می‌رسد. اما آیا می‌دانید چرا فرانسه برای ساخت این مجسمه بزرگ اقدام کرد؟

تاریخچه مجسمه آزادی

مستعمرات ۱۳ گانه بریتانیا به مناطقی از آمریکای شمالی اشاره دارد که در قرن ۱۷ و ۱۸ میلادی تحت سلطه بریتانیا بوده است. این مستعمرات تا پیش از استقلال آمریکا شامل ایالت‌هایی چون نیوهمشایر، خلیج ماساچوست، رودآیلند و مزارع پراویدنس، کانتیکت، نیوجرسی، پنسیلوانیا، دلاور، مریلند، ویرجینیا، کارولینای شمالی و جنوبی و جورجیا بود. به این ترتیب قسمت بزرگی از سرزمین‌های شرق آمریکای شمالی، مستعمره بریتانیا بود.

استعمار یک کشور کار چندان راحتی نیست؛ اینطور نیست که وارد کشور شده و اعلام کنید که می‌خواهید آن را استعمار کنید. معمولا محلی‌های کشور از خودشان مقاوت نشان می‌دهند و کشور استعمارکننده هم ناچار وارد جنگ می‌شود، جنگی که هم هزینه مالی دارد هم هزینه جانی. خب بریتانیا هم کشورهای کمی را استعمار نکرده بود. پس چطور می‌توانست هزینه این جنگ‌ها را برآورد کند؟ ساده‌ترین راه‌حل: دریافت مالیات بیشتر از مستعمره‌های آمریکایی.

یکی از اقتصاددانان مشهور به نام آدام اسمیت در مورد این عمل به بریتانیا هشدار داد چرا که بسیاری از تجار از پرداخت این مالیات به کشور بریتانیا ناراضی بودند. همین امر باعث شد تا شورشی علیه حکومت بریتانیا شکل گیرد و کشورهایی مانند فرانسه و اسپانیا که در این دوران جزو رقیبان بریتانیا بودند، از لحاظ مالی و تسلیحاتی به شورشیان آمریکایی کمک کردند. هدف فرانسه و اسپانیا، کوتاه کردن دست بریتانیا از مستعمرات وسیع در آمریکای شمالی بود.

در سال ۱۷۷۵ با نبرد لگزینگتون، جنگ‌های انقلاب آمریکا آغاز شد و در سال ۱۷۸۳ قرارداد صلحی با بریتانیا امضا و بواسطه آن، جنگ پایان گرفت. در تاریخ ۴ ژوئیه ۱۷۷۶ و با صدور اعلامیه استقلال آمریکا، ۱۳ مستعمره آمریکا، اعلام استقلال کردند. در این میان دولت فرانسه که استقلال آمریکا را به عنوان یک پیروزی بزرگ در مقابل بریتانیا می‌دید، شروع به ارسال کمک مالی به آمریکا کرد.

جالب است بدانید که یکی از معماران مشهور فرانسوی به‌نام پیر شار لانفال مأمور طرح‌ریزی یک برنامه جامع شهر‌سازی برای آمریکا شد. فرانسه طی یک سده همواره خود را عامل مهمی در ایجاد فرهنگ آزادی‌خواهی در مستعمرات آمریکا می‌دید و به‌همین دلیل نیز در یکصدمین سالگرد استقلال آمریکا، مجسمه آزادی را با عنوان “آزادی جهان را روشن می‌کند” به ایالات متحده آمریکا اعطا کرد.

مجسمه آزادی توسط تندیس‌ساز فرانسوی فردریک اگوستوبارتولدی در شمایل یک زن با لباسی رومی طراحی و توسط ژوزف پولیترز نیز ساخته شد. طراحی و ساخت بخش درونی تندیس آزادی را الکساندر ایفل، طراح و مهندس فرانسوی برج ایفل، بر عهده داشته است. گفته می‌شود که اوژن ویوله لودوک یکی دیگر از متخصصان و مهندسان فرانسوی وظیفه انتخاب نوع پوشش مجسمه را بر عهده گرفته بود.

این مجسمه عظیم‌الجثه که از فلز ساخته شده، روکشی از مس دارد و به‌همین‌دلیل نیز با قرار گرفتن در معرض آب شور دچار زنگ‌زدگی گالوانیکی می‌شد. این موضوع در دهه ۹۰ میلادی کشف شد و در نتیجه روکشی جدید برای تندیس آزادی اعمال شد.

در دست چپ مجسمه آزادی لوحی قرار گرفته که روی آن July iv mdcclxxvi  حک شده است. این متن در اصل به تاریخ استقلال آمریکا اشاره دارد. در دست راست مجمسه نیز مشعلی قرار گرفته که طراحی بسیار ظریف و زیبایی دارد و از طلای ۲۴ عیار پوشانده شده است. لباس تندیس آزادی نیز، لباسی رومی است و از نظر شمایل نیز شباهت بسیاری به مجسمه کارلو بوروموئه یکی از کشیشان ایتالیایی دارد. اما برخی معتقدند که بارتولدی شمایل تندیس آزادی را از روی صورت مادر خود ساخته است.

جزئیات مجسمه آزادی

همه ما تندیس آزادی را با مشعلی در دست راست و لوحی در دست چپ به یاد می‌آوریم، اما این مجمسه جزئیات بیشتری نیز دارد که در ادامه به آن می‌پردازیم.

یکی از پاهای مجسمه آزادی روی زنجیر قرار گرفته که نمادی از رهایی از استثمار و نماد آزادی است. فرانسه به‌عنوان سازنده تندیس آزادی همواره به عنوان کشوری آزاد بوده که در دوران گذشته مخالف سرسخت برده‌داری در آمریکا بوده است. زمانی‌که فرانسه اقدام به طراحی و ساخت تندیس آزادی کرد، از این موضوع به‌عنوان نمادی برای نشان دادن پایان دوران برده‌داری در کشور آمریکا استفاده کرد.

بارتولدی ساخت تندیس آزادی را در ژوئیه ۱۸۸۴ به پایان رساند، اما پایه مجسمه آزادی در ۲۲ آوریل سال ۱۸۸۶ توسط آرشیتکت آمریکایی یعنی ریچارد موریس هانت تکمیل شد. کل هزینه ساخت مجسمه را فرانسه پرداخت کرد، اما هزینه ساخت پایه تندیس که در آن زمان حدود ۲۰۰ هزار دلار بود، توسط دولت آمریکا پرداخت شد.

برای ارسال مجسمه آزادی به آمریکا، این تندیس بزرگ به ۳۵۰ بخش تقسیم و در تاریخ ۱۷ ژوئیه ۱۸۸۵ به‌وسیله کشتی به نیویورک فرستاده شد. نصب مجسمه روی پایه آن در جزیره آزادی نیویورک ۴ ماه زمان برد و در نهایت نیز این مجسمه در تاریخ ۲۸ اکتبر سال ۱۸۸۶ رونمایی شد. تندیس آزادی در اصل برای یکصدمین سالگرد استقلال آمریکا طراحی و ساخته شده بود، اما به دلیل هزینه‌های زیاد، ساخت آن به تعویق افتاد و مدتی نیز زمان برای ساخت پایه صرف شد. در نتیجه این تندیس ۱۰ سال پس از صدمین سالگرد استقلال آمریکا رونمایی شد.

جمع‌آوری کمک‌های مالی برای ساخت مجسمه آزادی

زمانی‌که در دهه ۱۸۶۰ میلادی جنگ‌های داخلی آمریکا تمام شد و به استقلال دست یافت، یکی از تاریخ‌شناسان فرانسوی پیشهاد کرد به افتخار دست یافتن به دموکراسی، تندیسی توسط فرانسه برای آمریکا ساخته شود.

همان‌طور که اشاره کردیم، قرار بود این تندیس دقیقا در یکصدمین سالگرد استقلال آمریکا یعنی در سال ۱۸۷۶ به این کشور اهدا شود، اما به دلیل هزینه بالای ساخت تندیس و پایه آن، پروژه تا پیش از سال ۱۸۷۵ شروع نشد. بنابراین کشور آمریکا به منظور تأمین بودجه مورد نیاز برای ساخت پایه مجسمه آزادی به فکر استفاده از کمک‌های مردمی افتاد.

در همین راستا یکی از خبرنگاران مشهور آمریکایی به‌نام جوزف پولیتزر طی خبرنامه‌ای در روزنامه The World از مردم خواست تا برای تأمین بودجه کمک مالی کنند. در نهایت نیز با کمک‌های مردمی، بودجه لازم برای ساخت پایه مجسمه فراهم و فرآیند ساخت آن آغاز شد.

گفته‌ها حاکی از آن است که به دلیل هزینه بالای ساخت مجسمه نیز ساخت آن به تعویق افتاده بود. اما برخی معتقدند که به دلیل بی‌ثباتی فرانسه پس از جنگ، کار روی مجسمه آزادی تا اوایل دهه ۱۸۷۰ آغاز نشده است. جمع‌آوری کمک‌های مالی در فرانسه و آمریکا برای ساخت مجسمه مدتی طول کشید و گفته می‌شود که بارتولدی برای تشویق مردم جهت کمک مالی، بازوی مجسمه و مشعل را به‌عنوان نمونه ساخت.

در نهایت هر دو کشور فرانسه و آمریکا برای جمع‌آوری کمک‌های مالی روش‌های مختلفی را از نمایشگاه هنری گرفته تا حراج و ساخت نمونه مجسمه آزادی انجام دادند.

آشنایی با مجسمه آزادی آمریکا

مجسمه آزادی ۴۶ متر ارتفاع و ۲۲۵ تن وزن دارد. برای رسیدن به مجسمه باید از آسانسور استفاده کنید و پس از آن می‌توانید از پله‌هایی مارپیچ برای رسیدن به تاج استفاده کنید. با توجه به ارتفاع تندیس آزادی و ارتفاع پایه‌ای که روی آن قرار گرفته، می‌توانید از داخل تاج این مجسمه شهر نیویورک و منهتن را از ارتفاع ۹۰ متری ببینید. مشعل نیز مانند تاج دارای پلکان دسترسی از داخل بازوی مجسمه بود که بنا به دلایل امنیتی در حال حاضر بسته است.

برای رسیدن به تاج مجسمه آزادی باید ۳۵۴ پله مارپیچ را طی کنید. در بخش تاج می‌توانید پنجره‌های کوچکی را ببینید که رو به سوی نیویورک دارند. تاج مجسمه دارای ۷ خوشه بزرگ است که نمایانگر ۷ اقیانوس و ۷ قاره جهان است و مشعلی که در دست بانوی آزادی قرار گرفته به‌ فراگیری آزادی در میان قاره‌ها اشاره دارد.

مشعل اصلی مجسمه در سال ۱۹۸۴ با مشعل جدید جایگزین شد که از جنس مس است و روکشی از طلای ۲۴ عیار دارد. رنگ سبز مجسمه نیز به دلیل اکسیداسیون زیرساخت آهن و نمای بیرونی است. این پوشش عملاً به‌عنوان نوعی محافظ در برابر آسیب‌های بیشتر عمل می‌کند.

ورود گردشگران به تندیس آزادی آمریکا

از زمان رونمایی از تندیس آزادی، گردشگران بسیاری طی سال‌های متمادی از این مجسمه بزرگ بازدید کرده‌اند که آثار حضور آن‌ها را می‌توان در جاهای مختلف بخش‌های داخلی مجسمه دید. به‌عنوان مثال عکس زیر در ۲۰ ژوئن سال ۱۹۴۶ منتشر شده و نشان می‌دهد که گردشگران نام خود را در بخش داخلی تاج تندیس آزادی نوشته‌اند.

اولین بار یکی بازدیدکننده ناشناس نام خود و همسرش را روی یک تیرچه داخلی یادداشت کرد و از آن زمان به بعد بازدیدکنندگان بسیاری این کار را انجام دادند. برخی از بازدیدکنندگان برای نوشتن نام خود از رژ لب نیز استفاده کرده‌اند.

علاوه‌بر بازدید از مجسمه آزادی امکان بازدید از موزه نیز فراهم است. در این موزه می‌توانید نمونه‌هایی از چندین آثار مهم را ببینید. یکی از این آثار مشعل اصلی است که در دهه ۱۹۸۰ میلادی جایگزین شده است. علاوه‌براین، یک نمونه کپی عالی از چهره مجسمه آزادی از جنس مس نیز در این موزه وجود دارد که گردشگران به‌راحتی می‌توانند به آن دسترسی داشته باشند.

بنای تاریخی مجسمه آزادی و موزه، سالانه بیش از ۴.۵ میلیون گردشگر دارد که معمولاً از داخل مجسمه نیز بازدید می‌کنند. لذت دیدن شهر بزرگ نیویورک از تاج مجسمه آزادی چیزی است که هیچ گردشگری آن را از دست نخواهد داد.

امکانات داخل مجسمه

داخل مجسمه آزادی تا تاج و همین‌طور تا مشعل، پله‌هایی تعبیه شده که گردشگران می‌توانند از آن برای بازدید از شهر نیویورک از داخل تاج استفاده کنند.  به‌طور کلی داخل مجسمه امکانات خاصی ندارد و تنها شامل یک اسکلت فلزی بزرگ با راه‌پله‌های مارپیچی است که به تاج و مشعل می‌رسند.

دانستنی‌های جالب درباره مجسمه آزادی

• بازدید از داخل مشعل مجسمه آزادی از سال ۱۹۱۶ میلادی به دلیل مسائل امنیتی ممنوع شده است.
• به دلیل کمبود بودجه، ساخت مجمسه بیش از ۱۰ سال به‌ طول انجامید.
• فرانسه و آمریکا برای ساخت مجسمه آزادی از کمک‌های مردمی استفاده کردند.
• زنجیر شکسته زیر پای چپ تندیس آزادی به مفهوم پایان دوره برده‌داری در آمریکا است.
• مجسمه آزادی تا سال ۱۹۰۱ توسط هیئت فانوس دریایی ایالات متحده آمریکا اداره می‌شد.
• از سال ۱۹۱۳ پارک ملی آمریکا از بنای ملی مجسمه آزادی نگهداری می‌کند.
• روی لوحی که در دست چپ بانوی آزادی قرار گرفته تاریخ اعلامیه استقلال آمریکا درج شده است.
• طراح تندیس، شمایل مجسمه آزادی را از شمایل مادر خود الهام گرفته است.
• سر مجسمه آزادی در سال ۱۸۸۶ در نمایشگاه جهانی پاریس به نمایش گذاشته شد.
• بانوی آزادی با ردای بلند نشان‌دهنده لیبرتاس، الهه آزادی رومی است.
• سایز کفش مجسمه آزادی ۸۷۹ است.
• دور کمر تندیس آزادی ۳۵ فوت است.
• ۲۵ پنجره در تاج مجسمه وجود دارد.
• بازدیدکنندگان برای رسیدن به تاج باید ۳۵۴ پله مارپیچی را طی کنند.
• ادوارد دو لبوله ایده مجسمه را ارائه کرد در حالی که فردریک آگوست باتولدی آن را طراحی کرد.
• برای ایجاد این سازه مسی عظیم از ۳۰۰ نوع چکش استفاده شده است.
• مجسمه آزادی در نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی به نمادی از مهاجرت تبدیل شد، چون بیش از ۹ میلیون مهاجر به آمریکا آمدند و اغلب اولین چیزی که هنگام رسیدن با قایق به آمریکا می‌دیدند، مجسمه آزادی بود.
• “آزادی روشنگر جهان” نام کامل تندیس آزادی است.
• ۷ شاخه روی تاج مجسمه نمادی از آزادی و نشانی از ۷ اقیانوس و ۷ قاره جهانی است.
• هر ساله بیش از ۴.۵ میلیون گردشگر از مجسمه آزادی بازدید می‌کنند.
• تندیس آزادی به افتخار یکصدمین سالگرد استقلال آمریکا از طرف فرانسه به این کشور اهدا شد.
• طرح مجسمه توسط فردریک بارتولدی یکی از مجسمه‌سازهای شهیر فرانسه پیشنهاد شد.
• سازه درونی مجسمه آزادی را مهندس برج ایفل یعنی الکساندر ایفل طراحی کرده است.
• در سال ۱۹۰۳ شعری از شاعر معروف اما لازاروس روی پلاکی برنزی در طبقه همکف مجسمه نصب شد.

ثبت ملی و جهانی مجسمه آزادی

این اثر جایگاهی مهم برای کلیه شهروندان آمریکایی دارد و نمادی از آزادی در این کشور است. تندیس آزادی آمریکا در سال ۱۹۲۴ به‌عنوان نماد آزادی آمریکا و یک بنای یادبود ملی به ثبت ملی رسید.

مجسه آزادی کجاست؟

مجسمه آزادی در جزیره آزادی و در بندر شهر نیویورک کشور آمریکا نصب شده است.

مجسمه آزادی نماد پایان برده‌داری

همواره در مورد ماهیت اصلی مجسمه آزادی در آمریکا بحث و جدل بوده، اینکه آیا این تندیس نمادی از آزادی آمریکا از استثمار بریتانیا است یا نمادی از پایان دوران برده‌داری در این کشور. در هر صورت تندیس آزادی به یکی از نمادهای اصلی آمریکا تبدیل شده و خود عامل مهمی برای جذب گردشگر به این کشور بزرگ است.

در این مقاله با تاریخچه، مشخصات و دلایل ساخت مجسمه آزادی آمریکا و برخی واقعیت‌های جالب اما باورنکردنی آن نیز آشنا شدید، اگر پس از خواندن این مطلب احساس می‌کنید هنوز اطلاعاتی هست که ذکر نشده، آن‌ها را با ما در میان بگذارید.