روستای شیب دراز قشم؛ پیاده روی روی ابرها

جزیره قشم در استان هرمزگان، بزرگترین جزیره خلیج فارس و دریای عمان است که به طول 130 هکتار در دهانه‌ی تنگه‌ی هرمز قرار دارد. این جزیره لبریز از مکان‌های دیدنی طبیعی است و بیشتر گردشگرانی که به قشم سفر می‌کنند با جذابیت‌های مشهور آن مانند غار نمکدان، دره ستارگان، تنگه چانکوه و… آشنایی دارند.اما این جزیره جاذبه‌های دیگری هم دارد که باوجود زیبایی‌های بسیار، چندان شناخته‌شده نیستند. از همین‌رو قصد داریم در گزارش پیش رو به معرفی روستای شیب دراز قشم بپردازیم و شما را با یکی از دل‌رباترین مقاصد گردشگری جنوب کشور آشنا کنیم. با مجله‌ی گردشگری سه‌کلیک همراه باشید:

تور ارزان قشم را رزرو کرده اید؟

موقعیت مکانی

روستای شیب دراز و جزیره هنگام در جنوبی‌ترین نقطه‌ی جزیره‌ی قشم واقع شده‌اند. روستای شیب دراز واقع در 59 کیلومتری قشم و 19 کیلومتری دهستان سوزا در بخش شهاب واقع شده و 45 کیلومتر با بندرعباس (مرکز استان هرمزگان) فاصله دارد. این روستا جزئی از ژئوپارک قشم است که در سال 2007 بخاطر ساختار تاریخی و ویژگی‌های زیست محیطی این منطقه تاسیس شده و در سال 1390 به ثبت آثار ملی ایران رسیده است. روستای شیب دراز قشم بخاطر وجود انواع گونه‌های جانوری تحت حفاظت ویژه قرار دارد.

دلیل نامگذاری

روستای شیب دراز را بخاطر شیب تندش به سمت دریا به این نام میخوانند.

پوشش جانوری

روستای شیب دراز قشم به دلیل تنوع جانوری بالا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. گونه‌های جانوری بسیاری را در این منطقه می‌توانید پیدا کنید. این منطقه زیستگاه جانوران آبزی بسیاری مثل ماهی، میگو، تلال، خرچنگ، سنگ سر، صافی، یوفو، کرفه، ماهی مرکب، کوسه و شیرماهی است. پرندگان مهاجر بسیاری را هم می‌توانید در این روستا مشاهده کنید؛ مثل کاکایی، سبزه قبا، فلامینگو، آبچلیک و پرستوی دریایی. اما مهم‌ترین علت شهرت این روستا به دلیل وجود لاکپشت‌های پوزه عقابی(Hawksbill turtle) است. اکوسیستم این منطقه و شن‌های ماسه‌ای آن، بهترین محل برای تخم‌گذاری این نوع از لاکپشت است. این لاکپشت‌ها هرساله از نیمه‌ی دوم اسفند تا نیمه‌ی دوم اردیبهشت، مسافتی طولانی را از آن سوی اقیانوس طی می‌کنند تا در سواحل روستای شیب دراز تخم‌گذاری کنند. این رویداد طبیعی یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری در روستای شیب دراز است.

در جهان 8 نوع لاکپشت شناخته شده وجود دارد که 5 نوع آن در دریای عمان و خلیج فارس زندگی می‌کنند و  فقط 2 نوع لاکپشت هستند که در سواحل ایران تخم‌گذاری میکنند. این لاکپشت‌ها جثه‌ی بزرگتری به نسبت لاکپشت‌هایی دارند که در خشکی یا برکه زندگی می‌کنند. طول این نوع لاکپشت تقریبا 70 سانتی‌متر است و به طور میانگین 40 کیلوگرم وزن دارند. لاکپشت‌های پوزه عقابی از مرجان‌های نرم  و حلزون‌های دریایی تغذیه می‌کنند؛ به همین خاطر پوزه‌ای شبیه به عقاب دارند و همین شکلِ پوزه، آنها را از سایر لاکپشت‌ها متمایز می‌کند. متاسفانه به دلایل مختلفی این لاکپشت‌ها در خطر انقراض قرار دارند. یکی از دلایل این امر می‌تواند تغذیه کردن مردم محلی از تخم‌های این لاکپشت و تغییرات زیست محیطی باشد. خوشبختانه با ثبت ژئوپارک قشم و افزایش آگاهی مردم محلی نسبت به حفظ این گونه جانوری، امروزه شرایط بهتری برای این لاکپشت‌ها ایجاد شده. حتی تعدادی از جوانان بومی با نام «ناتوران خمیس» (محافظان لاکپشت) در زمان تخم‌گذاری این لاکپشت‌ها کشیک می‌دهند و با انتقال تخم‌ها به مکانی که به محل تولد آنها شبیه‌سازی شده و امنیت بالاتری دارد در راستای حفظ نسل این نوع لاکپشت تلاش می‌کنند.

اقتصاد مردم محلی

زنان در این روستا با تولید و فروش صنایع دستی و اسکان مسافران و مردان با صید ماهی و قایقرانی در اقتصاد روستای شیب دراز نقش ایفا می‌کنند. البته نمی‌شود از نقش مهم لاکپشت‌های پوزه عقابی در اقتصاد مردم این روستا چشم‌پوشی کرد. چراکه یکی از مهم‌ترین علت‌هایی که این روستا را به یک جاذبه‌ی گردشگری تبدیل می‌کند، وجود این نوع لاکپشت است. اسکان مسافران باعث شده که اقامتگاه‌های بوم‌گردی متعددی در این منطقه ایجاد شود.

بهترین زمان سفر به روستای شیب دراز قشم

استان هرمزگان با توجه به موقعیت جغرافیایی‌اش آب و هوای گرمی دارد که این آب و هوا می‌تواند در صنعت گردشگری استان بسیار تعیین کننده باشد. اگر قصد دارید از روستای شیب دراز قشم بازدید کنید، باید با توجه به تفریحاتی که مد نظر دارید زمان سفرتان را تعیین کنید. در فصل‌های پاییز و زمستان می‌توانید گشت و گذار کنید و از مناطق دیدنی منطقه لذت ببرید اما آب دریا بسیار سرد است و برای شنا و غواصی اصلا مناسب نیست. در فصل تابستان، آب و هوای منطقه بسیار گرم است و از آنجا که بیشتر مناطق دیدنی روستای شیب دراز، مناطق طبیعی و روباز هستند در گشت و گذار، این هوای به شدت گرم میتواند بسیار آزاردهنده باشد؛ اما بهترین زمان برای شنا و تفریحات دریایی و همچنین خرید ارزان است. در فصل بهار، هم آب و هوا برای گشت و گذار مناسب است و هم امکان شنا و تفریحات دریایی وجود دارد؛ اما اگر قصد دارید به فصل تخم‌گذاری لاکپشت‌های پوزه عقابی برسید از هفته دوم اسفند تا هفته دوم اردیبهشت می‌توانید این پدیده را از نزدیک ببینید.

سوغات شیب دراز

صنایع دستی روستای شیب دراز قشم بسیار منحصر به فرد و زیبا هستند. از جمله این صنایع دستی میتوان به گلابتون‌دوزی، شک‌بافی، سیس‌بافی، گرگوربافی و تزئینات روی صدف اشاره کرد.

گلابتون دوزی

«گلابتون‌دوزی» که با نام های «زردوزی» و «کمان‌دوزی» هم شناخته می‌شود یکی از برجسته‌ترین صنایع دستی زنان جنوب کشور است که فرهنگ و آداب و رسوم مردم روستای شیب دراز قشم را به خوبی بازتاب می‌دهد. ابزار اصلی برای تولید این نوع پارچه نوعی دایره‌ی چوبی به نام «کم» یا «کمان» است و سوزنی که «قلاب» نام دارد. برای گلابتون‌دوزی، با نخ‌های طلایی یا نقره‌ای روی پارچه‌هایی به رنگ‌های مشکی، زرد، فیروزه‌ای، نارنجی یا سبز دوخت می‌زنند و گاهی از پولک و منجوق نیز استفاده می‌کنند.

گرگوربافی

«گرگور» که در زبان محلی به آن «کلگر» می‌گویند یک نوع قفس گنبدی شکل بزرگ است که در صیادی بسیار کاربرد دارد. صنعتگرانی که در زمینه گرگوربافی فعالیت میکنند باید با دقت بالایی سیم‌های مفتولی را به صورت دسته دسته به هم ببافند. عمده مراحل ساخت گرگور با دست انجام میشود فقط در مرحله‌ی آخر برای چیدن مفتول‌های اضافه از سیمچین استفاده می‌شود.

شک بافی در روستای شیب دراز قشم

«شک» یک نوع نوار زینتی باریک است که برای تزئین اطراف سجاده، مقنعه، سفره‌ی عقد و پایین دامن یا دمپای شلوار زنان کاربرد دارد. برای بافت آن از قرقره‌های طلایی و نقره‌ای که «خوس» نام دارد و از یک بالشتک مخصوص استفاده میشود که با پارچه دوخته شده و داخلش را با ماسه، آهک آرد یا گچ پر می‌کنند. به شک‌بافی، «خوس‌دوزی» هم می‌گویند. در شک‌بافی از یک هاون چوبی هم استفاده می‌شود که پایه‌ی بالشتک است و به آن «چوغن» می‌گویند.

تزئینات روی صدف

صدف‌های دریایی در سواحل خلیج فارس بسیار زیاد یافت می‌شوند. مردم روستای شیب دراز قشم با رنگ‌آمیزی و چسباندن این صدف‌ها به هم، وسایل پرکاربردی مثل لوستر، تابلوهای هنری، زیورآلات، پرده و مجسمه می‌سازند که جذابیت زیادی برای گردشگران دارد.

جاذبه های اطراف روستای شیب دراز

علاوه بر خود روستا، در فاصله‌ای نه چندان دور جاذبه‌های بسیاری وجود دارد که در سفرتان به این منطقه می‌توانید از این جاذبه‌ها هم دیدن کنید. در اینجا می‌توانید با تعدادی از پرطرفدارترین جاذبه‌های اطراف این روستا آشنا شوید.

جزیره‌ی هنگام

این جزیره که 50 هزارکیلومتر وسعت دارد، یکی از جزایر مرجانی ایران است که در جنوب شهر قشم واقع شده و دارای معادن طبیعی نمک و خاک سرب است. برای سفر به این جزیره به ناچار باید از روستای شیب دراز قشم عبور کنید. حضور دلفین‌ها در آب‌های نزدیک به ساحل و خاک قرمز رنگ جزیره هنگام، گردشگران زیادی را هرساله به این منطقه می‌کشاند. «ساحل آبی درخشان» یکی از سواحل بی‌نظیر این جزیره است که در شب مثل آسمانی پرستاره می‌درخشد. این درخشش بخاطر حضور جاندارانی گیاه مانند به نام «فیتوپلانکتون» است که حضور تعداد زیادی از آن‌ها در آب باعث می‌شود رنگ آب به سبز یا آبی روشن تغییر کند. از مناطق تفریحی دیگر در جزیره‌ی هنگام میتوان به پارک کروکودیل‌ها و آکواریوم طبیعی نیز اشاره کرد.

دره ستارگان در نزدیکی روستای شیب دراز قشم

این دره با قدمتی بیش از 2میلیون سال در فهرست عجایب هفتگانه شهر قشم قرار دارد. محلی‌ها آن را با نام «استاله کفته» یا «ستاره‌ی افتاده» میشناسند. چرا که قدیمی‌ها معتقد بودند این دره بر اثر برخورد یک شهاب‌سنگ با زمین ایجاد شده. اما زمین‌شناسان نظر دیگری دارند. آنها می‌گویند این دره بر اثر فرسایش خاک، فشار آب و باد به سطح زمین ایجاد شده. معمولا به ندرت در قشم بارندگی اتفاق می‌افتد اما بارش‌های معدودی که در این منطقه رخ می‌دهد، شدت بسیار زیادی دارند و ضربات آب باعث میشود بخش‌هایی از زمین که مقاومت کمتری دارند در طی سال‌ها تغییر شکل داده و همین امر این دره را به شکل امروزی‌اش درآورده. اگر از این دره دیدن می‌کنید از راه رفتن روی لایه‌های آن پرهیز کنید؛ چون مقاومت این لایه‌ها بسیار پایین است و اگر باعث ریزش لحظه‌ای این لایه‌ها نشود ممکن است در آینده باعث از بین رفتن بخش‌هایی از آن بشود. در مورد این دره محلی‌ها داستان‌های زیادی دارند و آن را یکی از ترسناک‌ترین مناطق ایران می‌دانند. در نیمه‌ی اول سال از ساعت 8 صبح تا 7 شب و در نیمه‌ی دوم از ساعت 8 صبح تا 8 شب می‌توانید از این دره بازدید کنید. ورودی برای هر نفر 5 هزار تومان است.

جنگل‌های حرا (مانگرو)

این جنگل‌ها که در تنگه خوران بین جزیره قشم و بندر خمیر واقع شده‌اند، جزء میراث طبیعی ایران است که شهرتی جهانی دارد. جنگل‌های حرا در آب و هوای استوایی و تالاب‌های جزر و مدی رشد می‌کنند. در زمان جزر، وقتی که آب دریا بالا می‌آید فقط قسمت بالایی درختان را می‌توانید مشاهده کنید، اما در زمان مَد و با عقب‌نشینی آب دریا، تنه و ریشه‌های درختان از آب بیرون می‌زنند. وسعت این جنگل‌ها به 85686 هکتار می‌رسد و در سال 1356 به شبکه جهانی انسان و زیست کره یونسکو ملحق شد. درباره‌ی این جنگل‌ها داستان‌های عامیانه‌ی زیادی ساخته شده. برای مثال عده‌ای بر این باورند که این درختان از اشک انسان روییده‌اند. بهترین زمان سفر برای بازدید از روستای شیب دراز قشم و این جنگل‌ها اواخر پاییز تا اوایل بهار است. ساعت بازدید به ساعت جزر و مد دریا بستگی دارد چون با عقب‌نشینی آب ممکن است در این جنگل گیر بیفتید. به همین خاطر حتما با ناخداهای باتجربه‌ای همراه شوید که ساعت جزر و مد دریا را می‌دانند.

جزایر ناز

این جزایر با وسعتی در حدود سه هکتار، در هنگام مد دریا به قشم متصل هستند اما با بالا آمدن آب دریا جزایر کوچک مستقلی می‌شوند که برای بسیاری از گردشگران دیدنی و جذاب است. فاصله‌ی این جزایر تا روستای شیب دراز قشم 20 کیلومتر است. جزایر ناز جزء ژئوپارک قشم و یکی از عجایب هفتگانه‌ی قشم است.

اقامت در روستای شیب دراز قشم

تعداد جاذبه‌های این روستا آنقدر زیاد است که به بیشتر از 24 ساعت برای دیدن تمام جاذبه‌ها وقت نیاز دارید. بنابراین باید به فکر یک راه مناسب برای گذراندن شب و استراحت کردن باشید. بخاطر رونق گردشگری، در این محل اقامتگاه‌های زیادی به وجود آمده. شما می‌توانید شب را در ویلاهای استخردار، ویلاهای جنگلی، ویلاهای ساحلی، سوئیت‌ها یا هتل‌ها بگذرانید.

مهم‌ترین مزیتی که مسافرخانه‌ها و هتل‌های اطراف روستای شیب دراز قشم دارند، این است که امکانات کاملی را در اختیارتان می‌گذارند. اگر رابطه‌ی خوبی با زندگی بدون امکانات در طبیعت ندارید، می‌توانید در این مکان‌ها ساکن شوید. این مسافرخانه‌ها تجربه‌ای مثل زندگی در خانه‌ی خودتان را برایتان فراهم می‌کنند و امکانات کاملی در اختیار مسافر قرار می‌دهند.

با زندگی در اقامتگاه‌های بوم‌گردی، شما می‌توانید برای چند روز، زندگی سنتی و بومی مردم محل را بچشید و منظره‌ی فوق العاده‌ای از دریا و طبیعت منطقه را تجربه کنید. اقامتگاه‌ها، بافت سنتی و قدیمی دارند و برای درک بهتر فرهنگ و آداب و رسوم مردم بهترین گزینه هستنند. اقامتگاه‌های زیادی را در این منطقه می‌توانید پیدا کنید. ما چند مورد از بهترین موارد را برایتان ذکر می‌کنیم تا بتوانید بهتر تصمیم بگیرید.

اقامتگاه خاله خورشید

بنای اولیه‌ی این اقامتگاه مربوط به سال 1312 است که در دوران پهلوی ساخته شده. این اقامتگاه در نزدیک ساحل روستای شیب دراز قشم است که می‌توانید برای شنا کردن به آنجا بروید. ظرفیت اسکان در اقامتگاه خاله خورشید حداکثر برای 10 نفر مناسب است اما اگر تعدادتان بیشتر باشد با هماهنگی مدیریت مجموعه میتوانید از اقامتگاه‌های اطراف هم استفاده کنید. اقامتگاه خاله خورشید دو سوئیت دارد که یکی دو خوابه و بدون آشپزخانه و سرویس بهداشتی مجزا است و باید از سرویس بهداشتی موجود در فضای باز اقامتگاه استفاده کنید؛ اما در سوئیت تک خوابه سرویس بهداشتی و آشپزخانه اختصاصی وجود دارد. این مجموعه کاملا سنتی است و برای خواب از تخت خبری نیست و باید از سرویس خواب سنتی استفاده کنید. در این مجموعه می‌توانید فعالیت‌هایی مثل طرح زدن با حنا روی دست، شک بافی و عکاسی با لباس‌های محلی را هم تجربه کنید.

اقامتگاه فین دلفین

این اقامتگاه یکی از پرطرفدارترین اقامتگاه‌های موجود است که در فاصله 50 کیلومتری شهر قشم واقع شده. در اقامتگاه فین دلفین 5 کلبه‌ی چوبی 18 متری با ظرفیت 3 نفر قرار دارد که هر کلبه دارای سرویس بهداشتی اختصاصی، حمام، تراس 6 متری، یک تخت تک نفره و یک تخت دونفره و همچنین هیتر و اسپیلیت است. فاصله‌ی اقامتگاه فین دلفین تا ساحل تخم‌گذاری لاکپشت‌های پوزه عقابی کمتر از 5 دقیقه است. در محوطه این اقامتگاه یک کافی شاپ ساحلی وجود دارد که میتوانید برای سفارش غذا به آنجا مراجعه کنید یا اینکه از باربیکیو و منقلی که در محوطه اقامتگاه تعبیه شده است، برای پخت و پز استفاده کنید.

اقامتگاه هودج

این اقامتگاه که در نزدیکی اسکله‌ی گردشگری روستای شیب دراز قشم واقع شده، دارای واحدهای سنتی و مدرن است و از سال 1395 فعالیت خود را آغاز کرده. در بخش سنتی این اقامتگاه 3 اتاق کاهگلی 5 نفره وجود دارد که دارای سرویس خواب سنتی (بدون تخت) است و سرویس بهداشتی آن خارج از واحدها است. در بخش مدرن اقامتگاه هودج یک واحد تک‌خوابه با هال هست که سرویس بهداشتی مجزا ندارد اما واحد VIP دارای سرویس بهداشتی ایرانی و فرنگی و همچنین حمام اختصاصی است. یکی از مزیت‌های این اقامتگاه این است که کارکنانش به زبان انگلیسی مسلط هستند و به همین خاطر توریست‌های خارجی زیادی را به خود جذب می‌کند. در محوطه‌ی این اقامتگاه، تخت‌هایی برای شب‌نشینی وجود دارد. شما می‌توانید از تور رایگان این اقامتگاه برای بازدید از تخم‌گذاری لاکپشت‌های پوزه عقابی هم استفاده کنید. بعلاوه با هماهنگی قبلی می‌توانید غذاهای محلی مثل ماهی، میگو، قلیه ماهی، ماهی مرکب و … را نوش جان کنید و یک راهنمای محلی برای بازدید از جاذبه‌های روستا هم وجود دارد.

اقامتگاه خانه دوست

این اقامتگاه خانه‌ای است با قدمت 80 سال و مساحت 1400 متر مربع که از سال 1396 و بعد از مرمت بنای قدیمی آن شروع به کار کرده و در 19 کیلومتری روستای شیب دراز قشم (با کمتر از 20 دقیقه فاصله) قرار دارد. ظرفیت اسکان این اقامتگاه 40 نفر می‌باشد و دارای 9 اتاق است که متناسب با اقلیم قشم و به صورت سنتی طراحی شده‌اند. در این بین فقط 2 اتاق سرویس بهداشتی و حمام اختصاصی دارند. سرویس صبحانه در اقامتگاه خانه دوست رایگان است اما برای ناهار می‌توانید غذاهای محلی مثل کلمبا، زیبون، هواری چکو میگ (پلو بچه میگو)، عنکاس (ماهی مرکب)، برنج دیشو و پودینی کوسه یا سفره ماهی را سفارش دهید که توسط محلی‌ها آماده میشوند.

سخن آخر

در روستای شیب دراز قشم علاوه بر جاذبه‌هایی که نام برده شد می‌توانید به عکاسی و ماهی‌گیری هم بپردازید. اگر به قصد کمپینگ سفر می‌کنید سعی کنید تجهیزاتتان کامل باشد و از جزر و مد دریا غافل نشوید. اگرچه اسم این روستا را کم‌تر شنیده‌اید و زیاد مشهور نیست؛ اما اگر با اطلاعات کافی سفر کنید و برنامه‌ریزی درستی داشته باشید، سفر به این منطقه می‌تواند به یکی از تجربه‌های فراموش‌نشدنی زندگیتان تبدیل شود.