راستین گشت | مجله و پایگاه گردشگری
امروز می‌خواهیم درباره یکی دیگر از جاذبه‌های طبیعی قشم صحبت کنیم. بسیاری از مسافران وقتی این جاذبه را می‌بینند، تعجب می‌کنند که چگونه ممکن است در جزیره‌ای گرم و مرطوب، برف بنشیند. در صورتی که وقتی جلوتر می‌روند، متوجه می‌شوند چیزی که دیدند برف نیست، بلکه لایه‌های سفیدی از نمک است که روی کوه را پوشانده. البته نمک‌ها، فقط مختص به دیواره‌های کوه نیستند. در دل کوه گنبدی، غاری وجود دارد به نام غار نمکدان که هنگام ورود به آن، حاضرید دو چشم دیگر نیز قرض بگیرید تا با دقت بیشتری فضای شگفت‌انگیزش را ببینید. در این مقاله به بررسی بخش‌های مختلف و علت پدید آمدن غار نمکدان قشم می‌پردازیم.
تور ارزان قشم را رزرو کرده اید؟
غار نمکدان قشم، چگونه کشف شد؟
ماجرای کشف غار نمکدان قشم را با یک داستان واقعی برایتان تعریف می‌کنیم:
حدود 20 سال پیش، سه مرد از جمهوری چک برای تحقیق و پژوهش به جنوب ایران و جزیره قشم آمدند. آن‌ها در جای جای جزیره گشت‌وگذار می‌کردند و خاک آنجا را از نظر علم زمین‌شناختی موردمطالعه قرار می‌دادند. تا اینکه یک روز در میان مشاهداتشان به یک کوه گنبدی‌شکل و غار نمکی برخوردند. وقتی وارد غار شدند، پدیده‌های آنجا شگفت‌زده‌شان کرد و بعد از بررسی و پژوهش بسیار و با کمک دانشگاه شیراز، موفق شدند غار نمکدان قشم را به عنوان طولانی‌ترین غار نمکی جهان و یک پدیده مهم زمین‌شناختی در سازمان یونسکو به ثبت برسانند.
غار سه مرد برهنه یا غار نمکدان قشم؟
گروهی از مسافران و گردشگران، وقتی نام غار «سه مرد برهنه» به گوششان می‌خورد، فکر می‌کنند مکان جدیدی است که باید از آن بازدید کنند، در صورتی که نام دیگر غار نمکدان قشم، غار سه مرد برهنه است. اما این نامگذاری از کجا آمده‌است؟
در بخش قبلی درمورد سه مردی که از جمهوری چک به ایران آمده‌بودند، صحبت کردیم. درواقع نام دیگر غار نمکدان قشم نیز به همان سه مرد برمی‌گردد. آن‌ها برای اکتشافاتشان مجبور بودند که مسیری را در غار، شنا کنند. اما نمک موجود در آب به قدری زیاد بود که اگر با لباس واردش می‌شدند، نمک‌ها روی لباس‌هایشان رسوب و آن‌ها را سنگین می‌کرد. به همین دلیل تصمیم گرفتند که لباس‌هایشان را دربیاورند و برهنه وارد غار شوند. یکی از جذابیت‌های جاذبه‌های گردشگری جزیره قشم، همین ماجراها و داستان‌هایی است که پشت آن‌ها خوابیده.
ماجراجویی داخل غار نمکدان
بیایید تصور کنیم که همراه هم قرار است که به بازدید از غار نمکدان قشم برویم. سفرمان را شروع می‌کنیم. از جاده اصلی و نوار ساحلی که دور می‌شویم و به بخش انتهایی جنوب غربی جزیره می‌رسیم، یک کوه گنبدی‌شکل که رگه‌های سفید، دورتادورش را پوشانده درنظرمان نمایان می‌شود. ممکن است کمی سختی و شیب مسیر نگرانمان کند، اما شوق تماشای غاری که در دل کوه جا خوش کرده، عبور از مسیر را برایمان آسان می‌کند.
اکنون به ورودی غار نمکدان قشم رسیده‌ایم و راه‌بلدی که همراهمان است، جلوتر از ما وارد اولین دالان غار می‌شود. به محض ورود به غار، ترکیب بوی نمک و رطوبت که بویی شبیه به خانه‌های نمور قدیمی است، به مشاممان می‌رسد. اولین چیزی که به چشممان می‌خورد، جوی‌های آب نمکی است که در امتداد طول غار، جاری هستند و قندیل‌های نمکی که مانند نیزه‌های سفید و مرمرین از سقف غار آویزان شده‌اند و فضای داخلی غار را مزین کرده‌اند. علت شکل‌گیری قندیل‌های نمک، رطوبت موجود در هوا و آبی است که در دل کوه جریان دارد و موجب چکیدن قطره‌های آب نمک از سقف و درنهایت به وجود آمدن قندیل‌ها می‌شود.
کمی نزدیک تر
هرچه جلوتر می‌رویم، علاوه بر رنگ سفید، رنگ‌های گوناگون دیگری را می‌بینیم که لایه به لایه روی هم صف‌آرایی کرده‌اند و جلوه‌ای فوق‌العاده به فضای داخلی غار نمکدان قشم بخشیده‌اند. استلاکتیت‌ها و استلاگمیت‌ها همان قندیل‌هایی هستند که در دیواره‌ها و روی زمین غار ایجاد شده‌اند و شکل‌های متفاوتی دارند. آن‌ها از نیمه‌های مسیر کم‌کم دیده می‌شوند. ممکن است که در بعضی از جاها، مانند یک ستون برافراشته شده باشند و ما مجبور باشیم برای گذر از میان آن‌ها سرمان را خم کنیم یا بدنمان را بچرخانیم.
شاید در حین حرکت، صدای حشرات و جانورانی مانند خفاش، سکوت غار را بشکند که این هم جزئی از ماجراجویی ما به حساب می‌آید. تا عمق 20 متری، همه جا تقریبا روشن است اما اگر بخواهیم که مسیر را ادامه بدهیم، باید وسایل و تجهیزات بیشتری چون چراغ‌قوه همراه خود داشته باشیم. ضمن اینکه ورود به دالان دوم و سوم غار سختی‌های خودش را دارد. اگر جزء آن دسته از افرادی هستید که شیفته ماجراجویی و کشف رازهای طبیعتید، می‌توانید مسیر را سینه‌خیز ادامه بدهید. در غیر این صورت، تا همینجای مسیر هم پر از زیبایی‌ها و جذابیت‌هایی نو است که قادر به کشف آن‌ها شده‌ایم.
درمورد آب نمکی که در غار جریان دارد گفتیم؛ آب نمکی که در طول غار مانند یک آینه، تصاویر را منعکس می‌کند و چشم‌اندازی جذاب را پدید می‌آورد. بد نیست که اشاره‌ای بکنیم به چشمه آبی که در دامنه کوه نمکدان جریان دارد. جوی‌های آب داخل غار نمکدان قشم، دائما درحال جریان هستند و یک جایی بیرون از غار، چشمهای سفیدرنگ را تشکیل داده‌اند که در تمام طول سال جاری است. نکته جالب‌تر این است که بستر اصلی این چشمه، قرمزرنگ است و می‌توان رسوبات گل اخرا (خاک نسوز) را در آن مشاهده کرد؛ رسوباتی که ترکیبات اکسید آهن و هماتیت را درونش دارد.
غار نمکدان قشم در کجا قرار دارد؟
غار نمکدان قشم جزئی از ژئوپارک قشم است. پس از گذر 60 کیلومتر از قسمت جنوب غربی شهر قشم، وارد جاده شوسه می‌شوید و بعد از طی 23 کیلومتر به غار نمکدان قشم می‌رسید. اگر از روی نقشه به این غار نگاه کنیم، تنگه خوران را می‌بینیم که در شمال آن و تنب بزرگ، کوچک و ابوموسی در جنوب آن قرار دارد.
از چه مسیرهایی به غار نمکدان قشم برویم؟
غار نمکدان قشم از دو مسیر پذیرای شما خواهد بود. مسیر اول از رمکان به سمت تنبان و سپس به طرف طبل است. وقتی در مسیر ساحل شمالی افتادید، باید از روستای درکو و چاهو گذر کنید و پس از آنکه به روستای گوری رسیدید، از جنوب آنجا به سمت روستای کانی بروید و از آنجا ده کیلومتر جاده خاکی را به سمت غار طی کنید. البته مسیر دیگری نیز برای رسیدن به غار نمکدان قشم وجود دارد؛ وقتی به روستای طبل رسیدید، به سمت جنوب بروید و از روستای سلخ وارد یک جاده خاکی شوید و بعد از 22 کیلومتر به غار برسید.
آیا نمک‌های غار نمکدان قشم خاصیت درمانی دارند؟
غار نمکدان قشم از جمله تماشایی‌ترین جاذبه‌های طبیعی جزیره است که قدمتی 500 میلیون ساله دارد. فکرش را بکنید که لایه‌های نمکی موجود در این غار، هرکدام 10 هزارسال عمر دارند و از خواص درمانی ویژه‌ای برخوردارند؛ به طوریکه اعتقاد دارند که استشمام هوای درون غار، بیماری‌هایی مانند حساسیت و آسم را تسکین می‌دهد و همین باعث شده تا متخصصان برای پاکسازی سینوس‌ها و مجاری تنفسی قطره نمکی طبی را تولید کنند.
اما خواص درمانی غار نمکدان قشم تنها به بیماری‌های تنفسی محدود نمی‌شود؛ بلکه ترکیباتی همچون منیزیوم، کلیسم، پتاسیم، روی و منگنز درون سنگ‌های نمک غار وجود دارد که مصرف آن‌ها حتی برای خانوم‌های باردار و افراد مبتلا به دیابت و فشارخون نیز ضرری ندارد.
بهترین زمان برای ماجراجویی در غار نمکدان قشم
سفر به جزیره قشم در فصل‌هایی بهتر است که دمای هوای معتدل‌تری داشته باشد تا شما با فراغت خاطر بیشتری بتوانید به بازدید از جاذبه‌های طبیعی و گردشگری این جزیره بروید. فصل پاییز، زمستان و دو ماه اول بهار، بهترین زمان برای سفر به قشم و گشت‌وگذار در جاذبه‌های آنجا است.
اما برای بازدید از غار نمکدان قشم، باید یک نکته را در نظر داشته باشید. بازدید از این غار هنگام روشنایی روز امکان‌پذیر است و نباید رفتن به آنجا را به شب موکول کنید. در ماه مهر و اسفند، طول روز بیشتر است و طبیعتا زمان بیشتری برای ماجراجویی در غار دارید. ممکن است برایتان سؤال پیش بیاید که آیا شب‌ها ورودی غار بسته است؟ در پاسخ باید بگوییم که خیر، این غار شبانه‌روزی باز است اما اگر می‌خواهید تجربه آرامشبخش‌تری برای بازدید از غار داشته باشید، بهتر است در روشنایی روز به آنجا بروید وگرنه باید پرش عقاب‌ها را تحمل کنید!
ناگفته نماند که آوازه غار نمکدان قشم حتی به گردشگران خارجی هم رسیده‌است و در بعضی اوقات بسیار شلوغ می‌شود. اگر حوصله شلوغی را ندارید و می‌خواهید سر فرصت این غار را تماشا کنید، بهتر است در روزهای تعطیل و نوروز به بازدید از غار نروید.
قبل از وارد شدن به غار نمکدان ، به این نکات توجه کنید!
- از آنجایی که غار نمکدان قشم از شهر دور است و امکانات رفاهی اطرافش نیست، قبل از سفر به آنجا خوراکی، آب‌معدنی یا تجهیزات موردنیاز را تهیه کنید.
- ورود به غار نمکدان قشم مانند ورود به یک مغازه لوسترفروشی با لوسترهای نمکی است؛ پس از دست زدن، یادگاری نوشتن و جدا کردن آن‌ها خودداری نمایید.
- به خاطر اینکه مسیر ورودی و داخل غار کمی سخت است، سعی کنید یک دست لباس اضافه با خود به همراه داشته باشید و از پوشیدن لباس‌های خیلی تنگ یا گشاد پرهیز کنید.
- بدون راهنما و لیدر، به غار وارد نشوید.
- خود را برای استقبال حشرات و خفاش‌ها آماده کنید.
- اگر قصد وارد شدن به دالان‌های دوم و سوم غار نمکدان قشم را دارید، بدون تجهیزات، چراغ‌قوه و راهنما به آنجا نروید.
- افراد با هر سن و سالی می‌توانند وارد دالان اول غار شوند. اما برای ورود به دالان‌های دوم و سوم محدودیت‌هایی وجود دارد.
چه جاذبه‌هایی در نزدیکی غار نمکدان قرار دارد؟
روستای گوران
روستای گوران، روستایی از توابع بخش شهاب است که با غار نمکدان قشم، چیزی در حدود 53.8 کیلومتر فاصله دارد. زرتشتیان در زمان‌های قدیم در این روستا ساکن بودند. روستای گوران نقش مهمی در صنعت دریانوردی خلیج فارس دارد؛ زیرا کارگاه‌های لنج‌سازی زیادی در آنجا وجود دارد که لنج‌های چوبی را به روش‌های قدیمی و سنتی می‌سازند. این روستا، سد مهم و باارزش گوران را نیز در خود گنجانده‌است.
تنگه چاهکوه
تنگه چاهکوه، یک جاذبه طبیعی و اسرارآمیز است که در فاصله 43.8 کیلومتری غار نمکدان قشم قرار دارد. صخره‌های سنگی و صیقلی که چاه‌های آب را در دل خود دارند و در دو طرف این تنگه جوری قرار گرفته‌اند که هرچه در طول مسیرشان پیش می‌روید، مسیر تنگ‌تر و صخره‌ها به هم نزدیک‌تر می‌شوند؛ به طوری که آسمان از آنجا تنها از روزنه‌هایی کوچک قابل مشاهده است.
پارک زیتون
پارک بزرگ زیتون که در نوار ساحلی جزیره واقع شده، با غار نمکدان قشم چیزی در حدود 99.7 کیلومتر فاصله دارد. این پارک امکانات رفاهی و تفریحی بسیاری برای خدمت‌رسانی به مسافران و گردشگران دارد.
کلام پایانی
وقتی به جزیره قشم فکر می‌کنیم، از تنوع جاذبه‌های آن به فکر فرو می‌رویم؛ جاذبه‌هایی که خداوند به واسطه طبیعت، دریا و تاریخ به این جزیره ارزانی کرده‌است. غار نمکدان قشم از جمله جاذبه‌های طبیعی است که چشم هر گردشگری را به زیبایی‌های خود خیره می‌کند و شما با تماشای آن، علاوه بر تجربه غارنوردی، به دستاوردهای درمانی و علمی بسیاری می‌رسید. اگر به غار نمکدان قشم رفتید، مشاهدات خود را با ما درمیان بگذارید.
همین حالا بلیط هواپیما قشم را رزرو کنید!
منبع: 3 کلیک
گنبد نمکی در میان دماغه جنوب، قدیس سلخ، دماغه شمال‌غربی و قدیس باسعیدو قرار دارد و شیب آن بسیار زیاد است.
ابعاد دالان‌های مختلف موجود در غار نمکی متفاوت است؛ در برخی از دالان‌ها، حتی اگر بپرید هم دستتان به قندیل‌های سقف نمی‌رسد. اما در برخی دیگر از دالان‌ها باید به‌حالت نشسته یا حتی سینه‌خیز پیش بروید. البته لزومی ندارد دالان‌های ناهموار را برای بازدید انتخاب کنید، بخش گردشگری غار نمکدان قشم هم زیباست و هم می‌توان در آن به‌حالت عادی قدم زد.
گنبد نمکی از سنگ‌های آذرین به وجود آمده و ترکیبی از نمک و سنگ است. در ابتدا این گنبد به‌صورت یک لایه تشکیل شده است بود؛ یعنی هیچ غار نمک و نمک‌آرایی و قندیلی در آن وجود نداشت. اما ازآنجایی‌که چگالی نمک از سنگ کمتر است، طی ده‌ها هزار سال نمک‌ها از صخره‌های سنگی بالاتر آمدند و حتی در برخی از قسمت‌ها، سنگ‌ها را هم با خود بالاتر بردند.
سه مرد برهنه سه زمین‌شناس اهل جهوری چک بودند که باید نقشه‌برداری غار نمکدان را انجام می‌دادند. آن‌ها برای پیشروی تا انتهای غار مجبور بودند در نهرهای آب‌نمک شنا کنند، زیرا در برخی از قسمت‌ها مسیر خشکی وجود نداشت.
نهرها و چشمه‌های نمک به حوضچه‌ای سفید رنگ منتهی می‌شوند که در دل گنبد نمکی قرار گرفته است. این حوضچه در همه روزهای سال پر آب است و اکثر نهرهای آب نمک درنهایت به آن می‌رسند. محیط اطراف این حوضچه به من نشان داد طبیعت برای هنرنمایی و نشان‌دادن زیبایی‌هایش به گیاهان و سرسبزی وابسته نیست و با نمک و در جایی که حتی یک برگ هم رشد نمی‌کند، باز هم می‌تواند یک منظره بی‌نظیر خلق کند.
نمک‌های غار نمکدان هم زیبا هستند و هم پرخاصیت
اگر دوست دارید هنگامی که جمعیت مسافران کمتر است به جاهای دیدنی قشم بروید، بهتر است برنامه خود را در روزهای غیرتعطیل بچینید. به‌عنوان مثال اواخر اسفند و عید نوروز زمانی است که ازدحام مسافر در جنوب کشور بسیار زیاد می‌شود و برای افرادی که خلوتی را ترجیح می‌دهند، زمان مناسبی برای سفر نیست.
کلام آخر؛ جنوب ایران یکی از هنرستان‌های طبیعت روی زمین است
