جاهای دیدنی ملایر یعنی پایتخت تمدن ایران زمین

همه جاهای دیدنی ملایر را نمی‌توانم در یک مقاله جا بدهم چون زیاد هستند. خیلی خلاصه بگویم، ملایر نماد تمدن ایران پیش از تاریخ و بهشت زمان معاصر بر روی ایران زمین است. درست است که هنوز خیلی‌ها ملایر را به عنوان مقصد گردشگری قبول ندارند و جاهای دیدنی همدان معروف‌ترند، اما واقعیت این است که تک‌تک جاهای تاریخی ملایر، دیدنی های طبیعی ملایر و جاهای تفریحی ملایر به خاطر ویژگی‌های منحصربه‌فردی که دارند برای گردشگران تجربه‌ای فراموش نشدنی از سفر به ملایر را رقم می‌زنند.

هنوز که هنوز است، خیلی‌ها از قدمت تمدن ملایر خبری ندارند. مثلا ارگ باستانی نوشیجان که از مهم‌ترین جاذبه های گردشگری ملایر است، یادگاری از دوره مادهاست. ملایر در زمان مادها پایتخت تمدن ایران بوده و حتی شواهد تاریخی نشان می‌دهد که قدمت این منطقه بیشتر از این حرف‌ها هم است و به دوره ایران پیش از تاریخ می‌رسد. خلاصه که امروز در مجله راستین گشت تصمیم گرفتم هم کمی تاریخ ملایر را برایتان ورق بزنم و هم بهترین جاهای دیدنی ملایر را به شما معرفی کنم.

جاهای دیدنی ملایر: جاذبه‌های طبیعی

طبیعت‌گردی در ملایر یکی از تجربه‌های فراموش‌نشدنی از جاهای دیدنی ملایر برای گردشگران است. خیلی‌ها جاهای دیدنی طبیعی ملایر را نمی‌شناسند و وقتی برای اولین بار سفر به ملایر را تجربه می‌کنند از دیدن طبیعت بکر و بی‌نظیر ملایر شگفت‌زده می‌شوند.

این شهر از سرانه فضای سبز بالایی برخوردار است و جاذبه های طبیعی ملایر همدان به قدری زیبا هستند که همه گردشگران را مسحور خود می‌کنند. در ادامه باهم سری به بعضی از جاهای دیدنی طبیعی ملایر می‌زنیم.

عکس از: سایت Google Maps

– منطقه حفاظت شده لشگردر ملایر

یکی از دیدنی های طبیعی ملایر، منطقه حفاظت شده لشگردر از جاهای دیدنی ملایر است. طبیعت لشگردر به قدری بکر و خاص است که با کلمات نمی‌توانم از زیبایی آن برایتان بگویم. وجود پوشش گیاهی و گونه‌های جانوری علت اصلی تبدیل لشگردر به منطقه حافظت شده است.

عکس از: سایت Google Maps

اگر شما هم مثل من از تماشای طبیعت و عکاسی از جاهای دیدنی ملایر لذت می‌برید، بازدید از لشگردر را به برنامه سفرتان به ملایر اضافه کنید. در این منطقه می‌توانید انواع زیادی از گیاهان دارویی را پیدا کنید. بعضی از این گیاهان دارویی عبارتند از: کنگر، پونه، کاسنی، شیرین بیان، ریواس و بارهنگ

عکس از: سایت Google Maps

همچنین، در منطقه حفاظت شده لشگردر ملایر درخت‌های انجیر، بادام کوهی، زالزالک، سماق و زرشک هم دیده می‌شوند. اگر خواستید به منطقه حفاظت شده لشگردر بروید حتما کفش راحت و سبک بپوشید، ضدآفتاب بزنید و از کلاه و عینک آفتابی استفاده کنید. البته این را هم بگویم چادر زدن در این منطقه ممنوع است. هنگام بازدید از لشگردر حسابی مراقب باشید تا آسیبی به طبیعت و جاهای دیدنی ملایر در این منطقه زیبا وارد نکنید.

آدرس منطقه حفاظت شده لشگردر ملایر

اگر قصد سفر به ملایر و بازدید از جاهای دیدنی ملایر را دارید می‌توانید بلیط قطار ملایر یا بلیط اتوبوس ملایر را از سایت راستین گشت تهیه کنید؛ وقتی به ملایر رسیدید باید به سمت بزرگراه ملایر اراک بروید و بعد از طی کردن حدود ۳۳ کیلومتر به منطقه حفاظت شده لشگردر ملایر می‌رسید.

لوکیشن منطقه حفاظت‌ شده لشگردر روی گوگل مپ

– غار دره فراخ

غار دره فراخ از جاهای دیدنی ملایر غاری معمولی نیست. همین معمولی نبودن باعث شده گردشگران سختی رد شدن از این غار تنگ و تاریک را تحمل کنند. اما سوال اینجاست که در انتهای غار چه چیزی در انتظارتان است؟ ابتدا اجازه دهید کمی از مشخصات غار برایتان بگویم و بعد برسیم به جواب سوال.

عکس از: سایت Google Maps

غار دره فراخ از جاهای دیدنی ملایر نزدیک روستای جوزان و در ارتفاع ۲۲۲۰ متری از سطح دریا قرار دارد. ابعاد دهانه غار دره فراخ حدود ۸۰ تا ۱۲۰ سانتی‌متر است. ارتفاع کم گلوگاه دهانه ورودی، رد شدن از غار را سخت کرده و باید به صورت خمیده از آن عبور کنید. داخل غار پر از گِل و لای و لغزنده است، چون از سقف آن آب می‌چکد.

پس حتما کفش مناسب بپوشید. بعد از پایین رفتن از پله‌ها، آنچه که در انتهای غار منظر شماست را خواهید دید؛ برکه‌ای فوق‌العاده که تماشای آن ارزش عبور سخت از غار دره فراخ را دارد.

آدرس غار دره فراخ

آدرس غار دره فراخ واقع در همدان، ۱۸ کیلومتری جنوب شرق ملایر، روستای جوزان ملایر، در جاده جوراب گماسا است.

– غار کسب؛ از جاذبه های طبیعی ملایر

یکی از جاذبه های طبیعی ملایر غار کسب است. غار کسب از جاهای دیدنی ملایر در زیر تپه‌ای بزرگ و دور از چشم پنهان شده؛ به همین دلیل است که به آن نهانگاه هم می‌گویند. چون غارها با تاریخ گره خورده‌اند، همیشه باعث تحریک حس کنجکاوی گردشگران شده‌اند. اگر عاشق طبیعت‌گردی، تاریخ و کمی هیجان هستید، این جای دیدنی ملایر مناسب شماست!

عکس از: سایت Rokna

غار کسب از جاهای دیدنی ملایر به صورت طبیعی از راهروهای طولانی و کوتاه به صورت شبکه‌ای تشکیل شده است. در میان این راهروها چند اتاقک و چند چاه منتهی به آب را می‌توانید ببینید. به محض اینکه قدم به داخل غار می‌گذارید بادی خنک از دل تاریک غار نوازش‌تان می‌کند. وجود چند هواکش و روزنه‌های ضعیفی از نور، محیط غار را مرموزتر کرده است.

آدرس غار کسب

برای بازدید از غار کسب ملایر باید به ۲۶ کیلومتری ملایر بروید و از آنجا وقتی به ۷ کیلومتری شرق روستای جوکار رسیدید وارد روستای کسب شوید.

لوکیشن غار کسب ملایر روی گوگل مپ

– تالاب آق‌گل ملایر؛ خانه‌ای امن برای مهاجران

در میان جاهای دیدنی ملایر، تالاب آق‌گل به همراه پوشش گیاهی خاص و منظره چشم نواز کت کوه جایی عالی برای عکاسی و تنفس اکسیژن خالص است. مردم محلی به تالاب آق‌گل، تالاب کرد خورد و تالاب همدان هم می‌گویند. اگر می‌خواهید از تماشای پرندگان مهاجر و پوشش گیاهی در زیباترین حالت لذت ببرید پاییز، پادشاه فصل‌ها را برای سفر انتخاب کنید.

عکس از: سایت Google Maps

این تالاب از جاهای دیدنی ملایر تقریبا پناهگاه ۵۰ گونه پرنده مهاجر از قفقاز، اسکاندیناوی، سیبری و روسیه است. تالاب آق‌گل ملایر در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌ و شکار در این منطقه ممنوع است.

بهترین زمان بازدید از تالاب آق گل ملایر اواخر پاییز تا اوایل بهار است. بهار و تابستان فصل مناسبی برای بازدید از تالاب نیست. سطح آب تالاب آق‌گل در فصول بهار و تابستان کم می‌شود و رو به خشکی می‌رود.

عکس از: سایت Google Maps

آدرس تالاب آقگل

تالاب آقگل ملایر بین استان مرکزی و همدان، در ۲۵ کیلومتری شمال غرب شهر خنداب قرار دارد. آدرس تالاب آق‌گل ملایر در شهرستان اسلامشهر آق‌گل،‌ جاده توتل، تالاب آق گل است.

لوکیشن تالاب آق گل ملایر روی گوگل مپ

– سد کلان از جاهای دیدنی ملایر

بزرگ‌ترین سد استان همدان سد کلان از جاهای دیدنی ملایر است. آب سد کلان از مناطق کوهستانی لرستان سرچشمه می‌گیرد. هدف اصلی ساخت سد کلان تأمین آب آشامیدنی شهر ملایر، آب کشاورزی روستاها و جلوگیری از طغیان آب و سیل بوده است.

عکس از: سایت Google Maps

وجه تسمیه سد کلان از جاهای دیدنی ملایر به خاطر وجود روستایی به نام کلان و رودخانه کلان در بالادست سد است. نام‌های دیگر سد کلان ملایر، سد کُلان و سد کلون است. این سد به جز اینکه آب ملایر را تامین می‌کند، تبدیل به محل تفریح گردشگران و مردم محلی شده است.

آدرس سد کلان

برای بازدید از سد کلان باید به شهرستان ملایر و جاده اراک بروید. آدرس دقیق سد کلان ملایر را می‌توانید از طریق لینک زیر بر روی نقشه ببینید.

لوکیشن سد کلان روی گوگل مپ

عکس از: سایت Google Maps

– تپه گونسپان (پاتپه)

قدمت تپه گونسپان از جاهای دیدنی ملایر به هزاره سوم قبل از میلاد می‌رسد. این تپه در دل خود یادگاری‌های زیادی از قبل مادها تا دوره قاجار دارد. گونسپان به خاطر نزدیکی به روستای پاتپه، به اسم پاتپه معروف است. متاسفانه قسمت پایینی تپه باستانی گونسپان (پاتپه) بعد از آبگیری سد کریم خان در وسط آب فرو رفت. احتمال می‌رود تپه مادی کاملا غرق شود و این اثر ارزشمند تاریخی برای همیشه از بین برود.

عکس از: سایت Google Maps

آدرس تپه گونسپان

تپه گونسپان (پاتپه) در شهرستان ملایر و جاده اراک قرار دارد.

لوکیشن تپه گونسبان روی گوگل مپ

جاهای دیدنی ملایر: جاذبه‌های تاریخی

اگر اهل تاریخ و تمدن هستید، ملایر یکی از بهترین انتخاب‌ها برای شماست.

– شهر زیر زمینی سامن؛ شهری مرموز در زیر زمین

شهر زیر زمینی سامن  از جاهای دیدنی ملایر بیش از ۳ هکتار مساحت و حدود ۳ تا ۶ متر عمق دارد. جالب است بدانید که تا قبل از سال ۱۳۸۴ هیچ کس از وجود شهر زیر زمینی سامن خبر نداشت! این شهر مرموز به طور اتفاقی وقتی که مخابرات استان همدان در حال کشیدن کابل فیبر نوری از زیر زمین بود کشف شد!

عکس از: سایت Google Maps

شهر زیر زمینی سامن از جاهای دیدنی ملایر حدود ۲۵ اتاق، چند سالن و راهرو دارد که به یکدیگر راه دارند. گروهی از باستان‌‏شناسان و کارشناسان مرمت بعد از جستجو، داخل این اتاق‌ها اسکلت‌هایی مربوط به دوره اشکانی پیدا کردند که در کنار آن‌ها هدیه‌هایی هم دیده می‌شد.

عکس از: سایت Google Maps

تمام این شهر زیرزمینی تاریخی  به شکل عجیبی با دست کنده شده و به دست انسان ساخته شده است! باستان‌شناسان می‌گویند هسته اولیه شهر متعلق به قبل از دوره اشکانیان است؛ شهر در طول چند دوره تاریخی گسترش داده شده است. شهر زیر زمینی سامن از جاهای دیدنی ملایر در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده و می‌توانید از فاز اول آن بازدید کنید.

عکس از: سایت Google Maps

سیستم امنیتی این شهر دستکند واقعا جالب است! برای بستن ورودی و خروجی شهر در مواقع اضطراری از درپوش سنگی استفاده می‌کردند. طراحی درپوش‌ها به نحوی است که وقتی روی دریچه‌ها قرار می‌گیرند نفوذ به داخل غیر ممکن می‌شود.

نکته جالب این است حتی در گذشته هم انگار مردم عادی آن دوره از وجود این شهر زیر زمینی از جاهای دیدنی ملایر بی‌خبر بودند و این مکان توسط افراد خاص استفاده می‌شد.

آدرس شهر زیرزمینی سامن

برای بازدید از شهر زیر زمینی سامن باید به استان همدان، ملایر، سامن بروید. شهر پنهان تاریخی در بلوار شهدا، رجایی و نزدیک به اقامتگاه شهر پنهان سامن قرار دارد.

لوکیشن شهر زیر زمینی سامن ملایر همدان روی گوگل مپ

– یخچال میرفتاح؛ یادگار پادشاهان قاجاری

یخچال میرفتاح از جاهای دیدنی ملایر و از آثار ملی ایران است که در گذشته برای نگهداری یخ استفاده می‌شد. چون اسم سازنده یخچال میرفتاح بود، یخدان با این اسم معروف شده است. یخدان میرفتاح بنایی گنبدی به شکل پلکانی و از جنس آجر و سنگ است. سطح خارجی بنا با خاک رُس سفید رنگ و لایه زیر آن از داخل و خارج با خشت عایق شده تا گرمای کمتری جذب کند.

عکس از: سایت Rokna

قدمت این یخچال از جاهای دیدنی ملایر به دوره قاجار می‌رسد. در آن دوره چون خبری از برق نبود، در مناطق مختلف ایران این یخچال‌ها استفاده می‌شدند. ضخامت دیوارهای یخچال میرفتاح ملایر تقریبا ۹۲ سانتیمتر می‌شود. ارتفاع یخچال از سطح تا منبع ذخیره یخ ۴ متر و از سطح زمین تا گنبد ۱۲ متر است. یخچال میرفتاح ملایر دو ورودی دارد.

عکس از: سایت Yjc

ورودی دهلیزی شکل یخچال مخصوص تخلیه یخ و ورودی دیگر با پله به محل برداشت یخ هدایت می‌شود. متاسفانه قسمتی از این بنا در اثر بارش باران در فروردین ۹۸ خراب شد که قرار بود بازسازی شود.

آدرس یخچال میرفتاح

آدرس یخچال میرفتاح در مسیر ۲ کیلومتری جاده ملایر به بروجرد و بلوار ۱۵ خرداد قرار داد.

لوکیشن یخچال میرفتاح ملایر روی گوگل مپ

– خانه و موزه لطفعلیان؛ جاهای دیدنی ملایر

خانه لطفعلیان از جاهای دیدنی ملایر در اواخر دوره قاجار ساخته شده و یکی از آثار ملی ایران است. فضای این موزه حال و هوای خاص خودش را دارد. به محض قدم گذاشتن به داخل خانه انگار به گذشته سفر کرده‌اید. از حیاط قدیمی و دل‌انگیر آن گرفته تا اندرونی، همه و همه تداعی‌گر بخشی از تاریخ ایران هستند. شیشه‌های رنگی خانه لطفعلیان با انعکاس نور خورشید مثل رنگی‌کمانی زیبا چشم‌های هر بیننده‌ای را جادو می‌کنند.

عکس از: سایت Google Maps

در دوره فتحعلیشاه قاجار، مالک خانه لطفعلیان، مصدق الممالک نام داشته است. او به خاطر فامیل بودن با دربار، از معماران حرفه‌ای قاجاری برای ساخت خانه‌اش استفاده کرده بود. به همین دلیل این بنا معماری خاصی دارد. خانه و موزه لطفعلیان ۲ طبقه است و سقف طبقه همکف با طاق‌های آجری مزین شده است.

عکس از: سایت Google Maps

حوض‌خانه جذاب‌ترین قسمت این بنای قاجاری است. حوض‌های سنگی و جریان آب قنات باعث شده خانه و موزه لطفعلیان از هوای بسیار خنک و مطبوعی در فصل‌های گرم داشته باشد. خانه لطفعلیان بازسازی شده و حالا به عنوان موزه ملایر از جاهای دیدنی ملایر با هدف آشنایی گردشگران با تاریخ و فرهنگ مردم ملایر دایر است.

بازدید از این اثر تاریخی برای عموم آزاد است. همچنین، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان ملایر در این محل قرار دارد.

آدرس خانه لطفعلیان

خانه لطفعلیان در ملایر، خیابان شهید مصطفی خمینی، کوچه شهید علیرضا شهبازیان قرار دارد.

لوکیشن خانه موزه لطفعلیان روی گوگل مپ

– قلعه پری ملایر؛ یادگار دوره زندیه

قلعه پری از جاهای دیدنی ملایر یا قلعه بلنده، منطقه‌ای باستانی در روستای پری (پیروز) است. روستای پیروز (پری) محل تولد کریم‌خان زند و یادگار دوره زندیه است. قلعه پری را اولین بار مهندس حکیمی در سال ۱۳۴۹ کشف کرد.

روی تپه پری قبرهایی وجود دارند که قدمت آن‌ها به هزاره اول میلادی می‌رسد. نوع سنگ قبرها و طرح‌های روی آن‌ها از دلایل خاص بودن این جاذبه تاریخی است. حدود ۱۵۰ قبر باستانی در قلعه پری وجود دارد که جنس سنگ آن‌ها آذرین و به شکل مستطیل هستند.

عکس از: سایت Google Maps

طرح‌های حکاکی شده روی سنگ قبرهای زنان زندیه به شکل شانه، آینه، مهر، تسبیح و جانماز هستند. روی قبرهای مردها هم طرح قلیان، خنجر، تفنگ و اسب دیده می‌شود.

سیستم آبرسانی قلعه پری یکی دیگر از شگفتی‌های این جاذبه تاریخی است. مهندسی آبرسانی قلعه پیروز ملایر شباهت زیادی به حمام فین کاشان دارد.

آدرس قلعه پری

قلعه پری ملایر در ۲۰۰ متری جاده آسفالت اراک – ملایر قرار دارد.

لوکیشن قلعه پری ملایر روی گوگل مپ

– آتشکده نوشیجان

آتشکده نوشیجان از جاهای دیدنی ملایر مهم‌ترین اثر باقی مانده از دوران حکومت مادها است. این آتشکده بالای تپه طبیعی نوشیجان قرار دارد و قدیمی‌ترین نیایشگاه خشتی ایران محسوب می‌شود.

عکس از: سایت Google Maps

آتشکده نوشیجان به سه دوره فرهنگی تقسیم شده که به ترتیب زیر هستند:

• طبقه اول متعلق به مادها
• دوم هخامنشیان
• سوم اشکانیان

علی بابا

نوشته قبلی

قنات اکبرآباد کرمان؛ شریان حیاتی کویر ایران

نوشته بعدی

قنات گوهرریز جوپار؛ یادگاری از صفویه