پارک لاله تهران؛ نیم‌قرن خاطره

پارک لاله تهران را در یک کلام خلاصه می‌کنم: پارک همه‌فن‌حریف. پارک لاله با تکیه به ضرب‌المثل آنچه خوبان همه دارند تو یک‌جا داری، توانسته تبدیل به یکی از قدیمی‌ترین و جذاب‌ترین جاهای دیدنی تهران شود. در پارک لاله، هرکسی با هر فکر و سلیقه‌ای چیزی برای دوست‌داشتن پیدا خواهد کرد و این شاید مهم‌ترین ویژگی پارک باشد.

اهل طبیعت و گردش در فضای سبزید؟ اهل بازدید از موزه و دیدن آثار هنری‌اید؟ اهل خرید و گردش در بازارچه و دیدن هنرهای دستی‌اید؟ قرار است با دوستان خود ورزش کنید و یک وقت‌هایی هم دلتان هوای دوچرخه‌سواری می‌کند؟

بیشتر از این با سوالات مختلف حوصله‌تان را سر نمی‌برم، لازم نیست برای رسیدن به جواب درست خیلی فکر کنید. جواب درست پارک لاله است. فکر می‌کنم منظورم از همه‌فن‌حریفی که اول مطلب گفتم کاملا مشخص شده باشد. در این مقاله از مجله گردشگری علی‌بابا قرار است درباره پارک لاله تهران صحبت کنم. پارکی با فضایی نوستالژیک و سن‌وسالی نزدیک ۵۰ سال که فضایی مناسب برای یک گردش بی‌دغدغه است. در ادامه درباره تاریخچه پارک لاله، جاهای دیدنی، تفریحات و سرگرمی‌های پارک با شما صحبت می‌کنم و درنهایت راه و چاه‌رسیدن به قلب تهران و پارک لاله را به شما نشان خواهم داد.

نگاهی به مشخصات و تاریخچه پارک لاله

لاله اسم همیشگی این پارک نبوده، این منطقه اوایل متعلق به ارتش بود و میدان اسب‌دوانی محسوب می‌شد که به آن باغ جلالیه می‌گفتند. باغ جلالیه محلی برای رژه و مانورهای ارتشی بود که پس از مدتی به تصرف وزارتخانه دارایی درآمد. بعدها در سال ۱۳۵۴ش به دستور و درخواست فرح دیبا پارک بزرگی در این منطقه ساخته شد که اسمش را پارک فرح یا بوستان فرح گذاشتند.

این پارک از دو بخش شمالی و جنوبی تشکیل شده بود که در بخش شمالی بناهای فرهنگی و عمومی ساخته بودند و بخش جنوبی به فضای سبز اختصاص داده شده بود. طراحی این پارک زیبا به‌عهده هنرمند فرانسوی به اسم ژوفه بود که با همکاری هنرمندان ایرانی تکمیل شد.

عکس از: سایت Ittoorg

البته اسم بوستان فرح هم خیلی دوام نیاورد؛ باتوجه‌به اینکه این پارک محلی برای تجمع معترضان به شاه بود، به پارک خسرو گل‌سرخی (شاعر، ژورنالیست، نویسنده و روشن‌فکر آن دوران) معروف شد. آخر هم بعد از انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ش، اسمش را پارک لاله یا بوستان لاله گذاشتند.

پارک لاله تهران یکی از محبوب‌ترین و قدیمی‌ترین پارک های تهران است که مساحتی نزدیک به ۳۵ هکتار دارد. این پارک از چهار جهت شمال، جنوب، شرق و غرب به‌ترتیب به خیابان دکتر فاطمی، بلوار کشاورز، خیابان کارگر شمالی و خیابان حجاب دسترسی دارد. اصلا همین دسترسی به خیابان‌های مهم خودش یکی از اصلی‌ترین دلیل‌های محبوبیت پارک لاله است.

عکس از: سایت Tripadvisor

از گونه‌های گیاهی پارک چه می‌دانید؟

مساحت زیاد و عمر طولانی پارک لاله باعث شده است که شاهد گونه‌های گیاهی متنوع و شگفت‌انگیزی در پارک باشیم. بیشتر اوقات خیلی ساده از کنار درخت‌های پارک می‌گذریم بدون اینکه واقعا توجهی به آن‌ها بکنیم، درحالی‌که همین درختان پیر، فضایی صمیمی و زیبا به پارک بخشیده‌اند.

عکس از: سایت Tripadvisor

در پارک لاله گونه‌های گیاهی مختلفی ازجمله ارغوان، درخت چنار، بید مجنون، سرو نقره‌ای، اقاقیا، صنوبر، نارون، افرا و… خواهید دید که هم آب‌وهوای پارک را خنک و دل‌نشین کرده‌اند و هم فضایی آرام و ساکت، به‌دور از شلوغی مرکز شهر ایجاد کرده‌اند.

آشنایی با جاذبه‌ها و بخش‌های مختلف پارک

همان طور که در اول این مقاله به شما گفته بودم، پارک لاله تهران پر از جاذبه و سرگرمی‌های متنوع است. این پارک بخش‌های مختلفی برای هر نوع سلیقه‌ای دارد که در ادامه به معرفی جاذبه‌های پارک لاله خواهم پرداخت:

حوض بزرگ در قلب پارک

اگر عاشق عصرهای پرانرژی هستید، مستقیم به‌سمت حوض بزرگ پارک بروید. حوضی گرد و پهناور با فواره‌های کوچک و بزرگ مختلف که صدا و موسیقی آب را به گوش‌نوازترین شکل ممکن برایتان فراهم می‌کند. دورتادور حوض نیمکت‌های دایره‌ای‌شکلی چیده شده است که به لطف آن‌ها می‌توانید بدون کمترین فاصله‌ای کنار حوض بنشینید و گذر عمر ببینید.

عکس از: سایت Tripadvisor

البته فضای باز اطراف حوض همیشه جای پیاده‌روی، اسکیت، بدمینتون، دورهمی و… است. همین موضوع باعث شده است شلوغی و هیاهوی اطراف پارک سیار زیاد باشد. به‌ویژه روزهایی که مسابقات فوتبال مهمی برقرار باشد، تلویزیون مرکزی پارک که دقیقا کنار حوض است، پاتوق فوتبال‌دوست‌ها خواهد بود.

عکس از: سایت Mapionet

ساعت آفتابی

ساعت آفتابی پارک لاله یکی از دیدنی‌های پارک است که همان اول کار با شکل عجیب‌غریبش شما را وادار می‌کند دوباره به آن نگاه کنید. دایره‌ای بزرگ که اگر دو دست خود را باز کنید شاید بتوانید دو سمتش را بگیرید. ساعت آفتابی همان طور که از اسمش مشخص است با موقعیت خورشید در آسمان، ساعت را نشان می‌دهد. البته من هم مثل شما، زبان خواندن ساعت خورشیدی را بلد نیستم اما تماشای آن برایم جالب است.

عکس از: سایت Tehranimages

آب‌نماهای جورواجور

به نظرم یکی از جذابیت‌های پارک لاله تهران، همین آب‌نماهای جورواجور آن است. آب، نمادی از روشنایی است که این روشنایی در جای‌جای پارک لاله به نمایش گذاشته شده است. در هرکدام از بخش‌های پارک می‌توانید مدل‌های مختلف آبنما،  مثل آب‌نمای سنگی، آب‌نمای بزرگ مرکزی، آب‌نمای پلکانی، آب‌نمای ابوریحان بیرونی، آب‌نمای مسجد و… را ببینید و کنارشان عکس یادگاری بگیرید.

باغ ژاپنی

باغ ژاپنی؟ آن هم درست وسط تهران؟ راستش را بخواهید بخش جنوب شرقی پارک لاله تهران با جویبارهای مارپیچی، آب‌نماهای خاص و فضای سبز متفاوتی که دارد، شبیه به باغ‌های ژاپنی طراحی شده است.

عکس از: سایت Behdashtnews

در این قسمت پارک خبری از درخت‌های بلندبالا، شاخ‌وبرگ‌های درهم‌تنیده و پیچ‌درپیچ نیست. برعکس! اینجا می‌توانید یک نظم ریاضیاتی و فضاهای خط‌کشی‌شده ببینید. درخت‌هایی با شکل‌وشمایل انسانی، پل سنگی و… که جان می‌دهد برای عکاسی و ثبت خاطره.

تندیس‌هایی که نباید به باد فراموشی سپرده شوند

تندیس‌های مختلفی در سراسر پارک لاله تهران به چشم می‌خورد که احتمالا چشمتان به دیدنشان عادت کرده و توجهی به آن‌ها ندارید. اما هرکدام از این مجسمه‌ها با تاریخچه‌ای شنیدنی و ابهتی خاص، سال‌هاست در جایگاه خود بی‌حرکت باقی مانده‌ است. فکر می‌کنم بد نباشد که کمی درباره مشهورترین تندیس‌های پارک لاله با شما حرف بزنم:

تندیس خیام

تندیس حکیم عمر خیام، شاعر رباعی‌سرای ایرانی، یکی از معروف‌ترین تندیس‌های پارک لاله است که در سال ۱۳۵۱ش به سفارش انجمن آثار ملی توسط استاد مجسمه‌ساز، ابوالحسن صدیقی در ایتالیا ساخته شد. این مجسمه بزرگ از جنس مرمر کارارا است که تصویری از خیام کتاب‌به‌دست نشان می‌دهد، درحالی‌که یک کوزه زیر پا دارد.

عکس از: سایت Mapionet

این تندیس نزدیک ۴۰ سال است که در پارک لاله قرار دارد اما مشکل اینجاست که به‌خاطر دسترسی آسان به آن ، آسیب‌های مختلفی دیده است. متاسفانه خیلی از شهروندان در این مدت به ساختار مجسمه آسیب‌های جدی رسانده‌اند که بارها مرمت و بازسازی شده است. گاهی با خودم فکر می‌کنم شاید بهتر بود این اثر ارزشمند در یک موزه نگهداری می‌شد تا جایی در میان شهر که مردم قدرش را نمی‌دانند.

تندیس ابوریحان بیرونی

تندیس ابوریحان بیرونی، ریاضی‌دان و ستاره‌شناس مشهور، در میان یکی از آب‌نماهای بزرگ پارک لاله خودنمایی می‌کند. این اثر هنری ۴.۵ متری، در میان فواره‌های پارک حسابی توجهتان را جلب خواهد کرد. تندیس ابوریحان بیرونی، اولین مجسمه بزرگی است که بعد از انقلاب، شهرداری سفارش ساختش را داد. این مجسمه توسط محمدعلی مددی از جنس برنز ساخته شد که ساخت آن حدود یک سال و نیم زمان برد.

عکس از: سایت visitiran

تندیس ابوریحان، تصویری از ابوریحان بیرونی است که به‌صورت ایستاده، مجموعه‌ای شبیه به منظومه شمسی را به‌سمت آسمان نگه داشته است. طرح این تندیس به اهمیت تاثیر ابوریحان بر علم نجوم و ستاره‌شناسی تاکید می‌کند و می‌توان گفت چهره دقیق و واضحی از او ارائه نشده است.

مجسمه از مجموعه گروه حشمت خانم، زنان غمگین

دلم نیامد از این اثر متفاوت در پارک لاله تهران حرفی نزنم. در نزدیکی نگارخانه، مجسمه برنزی از سه خانم درشت‌هیکل به‌همراه یک پسر کوچک قرار دارد که روی نیمکت نشسته‌اند. این تندیس، اثری از آذر شیخ‌بهاالدین‌زاده است که بخشی از مجموعه گروه حشمت خانم بوده است.

عکس از: سایت visitiran

سازنده این اثر هدف خود را از به‌‌تصویرکشیدن این صحنه، نشان‌دادن فشار زیادی است که روی زن‌ها وجود دارد. او معتقد است که زن‌ها حتی وقتی در کنار هم هستند باز هم احساس تنهایی می‌کنند. حشمت خانم‌ها سرهایی کوچک، بدنی هیکلی و چهره‌های غمگینی دارند. از نظر شیخ بهاالدین‌زاده این تصویر، نمادی از وضعیت زنان در زندگی و جامعه است.

نگارخانه لاله

نگارخانه لاله، مرکز بزرگی است که در سال ۱۳۷۲ش با هدف افزایش سطح فرهنگ و هنر و معرفی هنرمندان تاسیس شد. این مجموعه در ضلع شمالی پارک لاله قرار گرفته و یکی از جاذبه‌های دیدنی این پارک برای اهالی هنر به شمار می‌رود.

عکس از: سایت Ittoorg

نگارخانه لاله، مرکز تخصصی برای به‌نمایش‌گذاشتن آثار و رویدادهای هنری در حوزه‌های مختلف، نشست‌های پژوهشی هنری و کارگاه‌های هنری با حضور استادان و هنرمندان برجسته است. برای اطلاع از نمایشگاه‌های مجموعه نگارخانه لاله می‌توانید به سایت رسمی نگارخانه لاله سر بزنید.

عکس از: سایت visitiran

آمفی‌تئاتر روباز

سالن اجتماعات و آمفی‌تئاتر روباز پارک لاله یکی دیگر از بخش‌های سرگرم‌کننده پارک است. این آمفی‌تئاتر محلی برای اجرای نمایش و تئاترهای خیابانی است که در نزدیکی موزه هنرهای معاصر تهران قرار گرفته است.

امکانات رفاهی پارک لاله چیست؟

این پارک امکانات رفاهی اولیه برای یک روز گردش و تفریح بی‌عیب و نقص فراهم کرده است:

• آبخوری: در بخش‌های مختلف پارک آبخوری قرار گرفته است تا همه به‌راحتی به آن دسترسی داشته باشند.
• کتابخانه: اولین کتابخانه تخصصی کودکان و نوجوانان زیر نظر کانون پرورش فکری در پارک لاله قرار دارد. البته استفاده از این بخش نیازمند عضویت است.
• سرویس بهداشتی: در بخش‌های مختلف پارک، سرویس بهداشتی مخصوص آقایان و خانم‌ها وجود دارد.
• آلاچیق: در جاهای مختلف و فضای سبز پارک لاله، شاهد آلاچیق‌های مخصوصی هستید که بساط پیک‌نیک و دورهمی‌های دوستانه را مهیا کرده‌اند.
• مسجد: پارک لاله تهران به فکر نمازگزاران هم بوده و مسجد دارد.
• بوفه‌های غذا: قطعا اگر قرار باشد یک روز کامل در پاک خوش‌گذرانی کنید، گرسنه خواهید شد. پارک لاله بوفه‌های غذا و سوپرمارکت‌هایی دارد که می‌توانید خوراکی‌های دلخواهتان را به‌راحتی تهیه کنید. توجه داشته باشید که بوفه‌های خوراکی فقط در بازارچه پارک قرار دارد، به همین خاطر اگر قرار نیست به بازارچه سر بزنید، حتما خوراکی‌های دلخواه خود را قبل از ورود به پارک تهیه کنید.
• وسایل سرگرمی: این پارک قدیمی و زیبای تهران سراسر سرگرمی است. اگر اهل ورزش و بازی باشید، جای درست برای شما همین پارک لاله خودمان است. این پارک سرگرمی‌های مختلفی برای شما تدارک دیده است، از جاده تندرستی، پیست دوچرخه‌سواری گرفته تا زمین فوتبال و والیبال و پینگ‌پنگ.

چه تفریحاتی را می‌توان در پارک تجربه کرد؟

پارک لاله یکی از جاهای دیدنی تهران است که هیچ جوره امکان ندارد در آن حوصله‌تان سر برود. کلی سرگرمی و بازی و جاهای دیدنی هست که هر کسی با هر سلیقه و علاقه‌ای را سرگرم خواهد کرد. در ادامه کمی درباره تفریحات پارک لاله صحبت خواهم کرد تا ببینید این پارک برای شما چه در چنته دارد.

پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری

پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری در پارک لاله اولین پیشنهاد من به شماست. نیازی نیست نگران دوچرخه باشید، در پارک دوچرخه هم اجاره داده می‌شود. مسیر امن و پرپیچ‌وخمی که ویژه دوچرخه‌سواری ساخته شده است، فرصتی برای تفریح انفرادی یا دسته‌جمعی است.

عکس از: سایت Tehranimages

عکاسی

امروزه دیگر عکاسی جزو واجبات هر گردش و دورهمی شده است. فضای پارک لاله موقعیت مناسبی برای عکس‌های یادگاری است.

ورزش با لوازم بدن‌سازی

وسایل مخصوص ورزش و بدن‌سازی در بخش‌های مختلف پارک لاله قرار گرفته است که پس از یک پیاده‌روی مفصل برای عضله‌سازی می‌توانید به سراغ آن‌ها بروید. البته اگر ورزشکار حرفه‌ای نیستید بهتر است از راهنمای کتبی دستگاه‌ها استفاده کنید و به بدن خود بیش از حد فشار نیاورید.

شطرنج

در بخش‌های مختلف پارک لاله، میزهای ثابت شطرنج با صندلی و نیمکت‌های مخصوص ساخته شده است تا شطرنج‌بازان ساعت‌ها در هوای خوش پارک، سرگرم بازی شوند. مهم نیست شطرنج‌باز حرفه‌ای باشید یا مبتدی، فقط مهره‌های شطرنجتان همراه خود به پارک بیاورید و چند ساعتی در فضای آزاد، ذهنتان را درگیر این بازی فکری دل‌نشین کنید.

عکس از: سایت Tehranimages

پینگ‌پنگ، والیبال و بدمینتون

پینگ پنگ، والیبال و بدمینتون جزو ورزش‌ها و تفریحات دسته‌جمعی‌اند که در پارک های تهران طرفداران زیادی دارند. پارک لاله با این عظمت جان می‌دهد برای این بازی‌ها. اگر از ورودی خیابان حجاب وارد پارک شوید، میزهای پینگ‌پنگ و فضای باز مناسب والیبال و بدمینتون را خواهید دید. البته توجه داشته باشید که آوردن راکت و توپ به‌عهده خودتان است.

عکس از: سایت Tehranimages

علاوه بر در ورودی خیابان حجاب، در ضلع موازی خیابان کارگر شمالی، زمین‌های بزرگ خط‌کشی شده است با قابلیت نصب تور برای والیبال و بدمینتون وجود دارد که پاتوق والیبالی‌ها و ورزشکاران حرفه‌ای است. جالب است بدانید که خانه والیبال تهران هم در همین حوالی، به موازات خیابان حجاب است.

اسکیت‌سواری

پارک لاله یک پیست اسکیت خوب هم برای اسکیت‌سواران دارد که تمامی سنین می‌توانند از آن استفاده کنند. برای اطلاع از ساعت کاری پیست، حتما از قبل با شماره تلفن ۸۸۹۸۶۰۱۷-۰۲۱  تماس بگیرید تا یک وقت به زمان تعطیلی پیست برنخورید.

پیک‌نیک دوستانه و خانوادگی

فضای دلگشای پارک لاله با آلاچیق‌هایش، گزینه مناسبی برای پیک‌نیک دوستانه و خانوادگی است. این‌طوری هم می‌توانید در فضای سبز پارک استراحت کنید و هم از امکانات تفریحی و بازی‌های پارک بهره‌مند شوید.

عکس از: سایت Mapionet

زمین بازی کودکان

پارک که بدون زمین بازی مخصوص کودکان پارک نمی‌شود. من هم معتقدم هر پارکی باید یک فضای مخصوص و مناسب کودکان داشته باشد. این زمین بازی ساعت‌ها کودکان شما را سرگرم خواهد کرد.

فوتبال در زمین چمن مصنوعی

زمین چمن مصنوعی مخصوص فوتبال در ضلع شمالی پارک لاله تهران و اوایل خیابان فاطمی قرار گرفته است که امکانات دلخواه برای یک دست فوتبال درست‌وحسابی برای بزرگ‌سالان فراهم کرده است. توجه داشته باشید که حتما باید از قبل زمین را از طریق شماره تلفن ۰۹۳۶۹۳۲۸۱۱۵ رزرو کنید.

عکس از: سایت Mapionet

کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، تماشای تئاتر عروسکی و چند داستان دیگر

اگر شما هم مثل من از قدیم‌الایام یکی از اعضای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بوده باشید، با شنیدن اسمش چشمتان برق خواهد زد. اولین کتابخانه کودک در بخش شرقی پارک لاله، توسط کانون پرورش فکری ساخته شد. علاوه بر این، مرکز تئاتر کودکان وابسته به کانون نیز در پارک لاله قرار گرفته است.

عکس از: سایت visitiran

فعالیت تخصصی مرکز تئاتر کودک و نوجوان کانون پرورش فکری طی سال‌های سال نمایش‌های عروسکی و تئاترهای مختلفی برای کودکان و نوجوانان تدارک دیده است و یکی از قطب‌های هنری پرورش استعدادها به شمار می‌رود.

بازارگردی و شکم‌گردی در بازارچه پارک

سردر ورودی این بازار تابلویی نصب شده است که روی آن نوشته «بازارچه خوداشتغالی لاله و گذر فرهنگ و هنر»

واقعا هم همین‌طور است، بازارچه پارک لاله، بازاری خودمان و صمیمی با غرفه‌های کوچک و بزرگ است که فرهنگ و هنر جوانان ایرانی در آن حکم‌فرماست. بازارچه پارک لاله که در ضلع غربی پارک لاله قرار گرفته، در سال ۱۳۶۷ تاسیس شده است؛ این بازارچه نه زیادی بزرگ است که حوصله‌تان را سر ببرد و نه زیادی کوچک است.

عکس از: سایت Tripadvisor

غرفه‌های مختلف بازارچه پر از جوان‌هایی است که هنرهای دستی خود را به نمایش گذاشته‌اند؛ سفالگری، نقاشی، دست‌سازه‌های سنگی، چوبی و… بازارچه لاله الزاما محلی برای خرید نیست، می‌توانید فقط از آن بازدید کنید و با تماشای جنب‌وجوش بازار به شوق بیاید اما خب معمولا کم پیش می‌آید کسی دست خالی از بازارچه خارج شود.

علاوه بر غرفه‌های هنرهای دستی، بخشی از بازارچه به بوفه‌های فروش خوراکی و کافه اختصاص داده شده است. در این قسمت غذاهای خانگی متنوع محلی، با انواع قهوه و چای در محیطی صمیمی و با چند میز و نیمکت خودمانی سرو می‌شود.

علی بابا