تالاب گندمان؛ بهشت گمشده چهارمحال و بختیاری

یک سوال عجیب بپرسم؟ به جادو اعتقاد دارید؟ اصلا باور دارید بعضی جاها خودبه‌خود جادویی و پر از آرامشی فراموش‌نشدنی هستند؟ تا به حال شده به جایی سفر کنید و بوها و رنگ‌ها و صداها چنان شما را محصور کنند که حتی نتوانید دوربینتان را برای عکاسی درآورید؟ برای من که با کتاب‌های فانتزی و جادویی بزرگ شدم، تالاب گندمان حکم همین مکان را داشت.

لک‌لک‌ها، اردک‌ها، لویی‌ها، بوی نم و صدای آب و گاهی جیغ یک پرنده آنقدر آرامش‌بخش و زیبا بود که انگار در دنیای دیگری بودم. دوست دارید در تجربه سفر به تالاب گندمان با من شریک باشید و شما هم آن را ببینید؟ پس همین حالا آماده سفر به تالاب گندمان شوید.

تالاب گندمان را بشناسید

تالاب گندمان بروجن بهترین جایی است که می‌توانید این حس را تجربه کنید. آرامش و زیبایی تالاب شما را غرق می‌کند. اگر دوست دارید تجربه‌ای متفاوت از طبیعت‌گردی داشته باشید، حتما به دیدن آن بروید. حالا می‌خواهید بدانید تالاب گندمان کجاست و چرا باید قبل از مرگ یک بارهم که شده آن را ببیند؟ پس این مطلب برای شما است.

عکس از: سایت Google Maps

تالاب گندمان در استان چهارمحال و بختیاری، شهر بروجن و نزدیک شهری به اسم گندمان واقع شده است. این تالاب ۹۸۰ هکتاری حدود ۲۲۱۹ متر از سطح آب ارتفاع دارد و میزبان پرندگان و گیاهانی است که طبیعت اینجا را به زیبایی آراسته‌اند.

تالاب گندمان بروجن در فصول بارانی سال به مساحتی حدود ۷۰۰ هکتار آب میزبان پرندگانی چون عقاب، لک‌لک خاکستری، بالکان، ماهی‌هایی مانند ماهی سیاه و ماهی گورخری … است.

گیاهان منطقه آن دسته از گیاهانی هستند که به آب زیاد علاقه دارند. بنابراین بیشتر می‌توانید گیاهان آبدوستی مانند لویی، زنبق، آلاله آبی، هزار نی و … را ببینید.

عکس از: سایت Google Maps

تالاب گندمان یکی از ۱۰ تالاب مهم و دیدنی ایران است و جزو محبوب‌ترین دیدنی‌های بروجن به حساب می‌آید. این تالاب قدیمی که روزگاری جایگاه شکار بهرام گور بود، حالا محل زندگی پرنده‌هایی است که گاهی به ندرت می‌توان در جاهای دیگر ایران آن‌ها را پیدا کرد. همین تنوع زیستی و گیاهی که در این مساحت جای گرفته، اهمیت آن را دوچندان کرده است.

تالابی که از آتش‌سوزی سال ۸۸ و خشکسالی‌های چند سال اخیر جان سالم به‌در برده و سرسبز‌تر و زیباتر از همیشه آماده بازیدکنندگانی است که می‌خواهند ساعاتی را از هیاهوی زندگی دور شوند.

تالاب گندمان کجاست؟

تالاب بین المللی گندمان در استان چهار محال و بختیاری شهر بروجن و در نزدیکی شهر گندمان قرار گرفته است. اگر می‌خواهید سری به جاهای دیدنی چهار محال بزنید، دید و بازدید از تالاب گندمان خالی از لطف نیست؛ اما این سوال پیش می‌آید که اصلا تالاب گندمان کجاست؟

عکس از: سایت Google Maps

رفتن به آنجا بسیار ساده است می‌توانید از تهران به چهار محال و بختیاری رفته و سپس به شهر بروجن بروید و از آنجا هم به شهر گندمان سفر کنید. تالاب و شهر گندمان تنها ۴ کیلومتر با هم فاصله دارند و از دو مسیر می‌توانید به آنجا بروید.

عکس از: سایت Google Maps

مسیر اول از راه جاده آسفالت شده گندمان به حسین آباد است. راه دوم یک جاده خاکی است که به اشکفت زلیخا رفته و از آنجا به تالاب می‌رود. در شرق تالاب جاده دیگری از حسین‌آباد وجود دارد که تالاب را دور می‌زند. اگر می‌خواهید گذری آن را ببینید این جاده عالی است. این راه به ضلع جنوبی تالاب رسیده و در انتها هم به روستا سفیدآباد می‌‌رسد.

لوکیشن تالاب گندمان روی گوگل مپ

بهترین مسیر دسترسی به تالاب گندمان

در هر شهری از ایران که باشید، اولین جایی که برای رسیدن به تالاب گندمان باید بروید، استان چهار محال و بختیاری است. بهترین مسیر برای دسترسی به تالاب گندمان هم از جاده بلداجی گذشته و وارد بروجن می‌شود.

عکس از: سایت Google Maps

در شهر بروجن می‌توانید تابلوی ورود به شهر گندمان را هم پیدا کنید. وقتی وارد شهر گندمان شدید، به خیابان مطهری بروید و تا زمانی برانید که به تابلوی جاده تالاب گندمان در سمت راست خود برسید. خیلی ساده و آسان وارد تالاب می‌‌شوید.

اگر می‌خواهید از تهران به تالاب گندمان سفر کنید، می‌توانید از مسیر بزرگراه چراغی استفاده کنید. بعد وارد بزرگراه کاظمی می‌شوید. وارد آزادراه خلیج‌فارس شده و همه مسیر را تا آزادراه امیرکبیر رانندگی می‌کنید. بعد از آن باید وارد آزادراه کنارگذر غربی اصفهان شوید.

عکس از: سایت Google Maps

از جاده اصفهان _ مبارکه _ بروجن عبور کرده و وارد بلوار امام رضا شوید. در ادامه مسیر از آن وارد شهر بروجن می‌شوید. جاده بروجن _ لردگان _ خوزستان را پیدا کرده و تا بلوار ولیعصر برانید. وارد بلوار آزادی شده و مستقیم به شهر گندمان بعد تالاب گندمان خواهید رسید.

شرایط آب و هوای تالاب گندمان

اگر عزمتان را جزم کرده‌اید و همین حالا می‌خواهید کوله‌پشتی‌ها را ببندید تا سری به تالاب گندمان بروجن بزنید، دست نگهدارید. بابا جان بی‌گدار که به آب نمی‌زنند. کمی صبور باشید. بگذارید از آب‌و‌هوای این منطقه حرف بزنم.

عکس از: سایت Google Maps

از بخت خوب تالاب گندمان چهار محال و بختیاری در یک منطقه سرد و کوهستانی قرار گرفته و دورتادور تالاب‌ گندمان را هم رشته کوه کلار گرفته است. توده‌های هوای سرد خود را به اینجا می‌رسانند و زمستان‌های سرد و بارش‌های سنگین به ارمغان می‌آورند.

روزهایی هست که حتی آب تالاب یخ می‌زند و پرنده‌ها همگی آواره می‌شوند. این سرمای زمستانی گاهی به ۳۰ درجه زیر صفر هم می‌رسد، اما غمتان نباشد که این سرمای سخت بهاری فوق‌العاده به ارمغان می‌آورد.

عکس از: سایت Google Maps

بارش برف در این منطقه بسیار سنگین است، اما متاسفانه طی سالیان گذشته، بارش باران کمی کمتر شده و همین هم باعث شده تا تابستان‌ها گرم‌تر از ده سال گذشته باشند. به طوری که بهار هوای خنک و مطبوع در انتظارتان است، اما امان از تابستان‌های گرم که دمای هوا به ۳۰ درجه بالای صفر می‌رود.

می‌ماند پاییز دوست داشتنی که اوایل پاییز تماشای برگ‌های زرد و پرندگان پاییزی منطقه خالی از لطف نیست. البته بارش‌های پاییزی معمولا باران هستند، ولی اگر اوایل یا نیمه‌های آذر شاهد بارش برف در ارتفاعات بودید، اصلا تعجب نکنید.

پوشش گیاهی و جانوری تالاب گندمان

اصلا مگر می‌شود بحث تالاب گندمان شود و در مورد جانوران و گیاهان منحصربه‌فرد آن صحبت نکنیم. قرن‌ها این تالاب شاهد هیاهوی پرندگانی است که از سرما به گرمای تالاب مهاجرت می‌کنند.

هرسال ۸ تا ۳۰ هزار پرنده به تالاب گندمان مهاجرت و در آنجا برای مدتی زندگی می‌کنند. پرندگانی مانند اردک، خوتگا، آگرت، حواصیل، فلامینگو، کشیم‌های کوچک و بزرگ، بوتیمار، خروس کولی، پرستوی دریایی، لک‌لک‌های کمیاب خاکستری و جغد تالابی از جمله معروف‌ترین پرندگانی هستند که در این تالاب زندگی می‌کنند.

عکس از: سایت Google Maps

بیشتر این پرنده‌ها از آسیای میانه یا از شمال اروپا و کشورهایی مانند فنلاند، نروژ، سوئد، روسیه و… به تالاب مهاجرت می‌کنند. کمیاب‌ترین گونه‌ای که تا به حال در آنجا بوده، لک‌لک‌های خاکستری، جغد تالابی و غاز پیشانی سفید بوده است.

گندمان و تالابش بخشنده‌تر از آن‌ هستند که تنها از پرندگان مراقبت کند. تالاب گندمان بروجن اقامتگاه حیوانات وحشی دیگری مثل شغال، گرگ، خرگوش و… است. در تالاب مارها، قورباغه‌ها، لاک‌پشت‌ها و وزغ‌ها هم زندگی می‌کنند.

عکس از: سایت Google Maps

اما صاحبان اصلی تالاب ماهی‌هایی هستند که به دور از هیاهوی سطح آب، زیر آب با دمای ملایم زندگی می‌کنند. بیشتر این ماهی‌ها از نوع ماهی گورخری، سفید کولی، ماهی پوزه دار و سیاه‌ماهی هستند.

مگر می‌شود در مورد تالاب گندمان برایتان پرچانگی کنم، ولی از گیاهان و گل‌های نم‌پسند و رطوبت‌دوستش حرف نزنم؟ اینجا بهشت گیاهانی است که عاشق آب زیاد هستند. تا چشم کار می‌کند زنبق‌های بنفش این طرف و آن طرف رویده‌اند.

عکس از: سایت Google Maps

لویی‌های بلند و نی‌ها اطراف تالاب و در بخش‌های کم‌ آب‌تر بلند بالا و پر از زیبایی ایستاده‌اند و بیدها محیط را دوست‌داشتنی کرده‌اند. این تالاب میزبان گیاهان و گل‌هایی مثل گیاهانی مثل بید، مرغ، جگن، ساز، نی، لویی، زنبق، آلاله آبی، هزار نی، بارهنگ آبی، نخل مرداب، عدسک آبی و بزواش است. مردم بومی و محلی منطقه از بسیاری از این گیاهان استفاده می‌کنند. مثلا جوشانده زنبق می‌تواند التهاب پوستی را کم کند.

عکس از: سایت Google Maps

بیشتر گل‌ها و گیاهان اینجا خاصیت تزیینی دارند و گیاهان متاسفانه خوراک دام مردم می‌شوند. در طی سالیان اخیر سعی کرده‌اند مرغزار زیبای کنار تالاب را حفظ کنند تا زیست‌بوم جانوران وحشی مثل روباه و شغال، خرگوش و پرنده‌های مهاجر از بین نرود.

منبع آب تالاب گندمان

در تالاب گندمان تا چشم کار می‌کند آبی زلال آب است. اصلا همین زلالی و زیبایی آب تلاب بود که آن را به یکی از جذاب‌ترین جاهای دیدنی چهار محال تبدیل کرد.

تمام شکوه، آبادانی و زیبایی تالاب در آبی خلاصه شده که در آن جریان دارد. تالاب در حوزه آبگیر آق‌بلاغ قرار گرفته و بخشی از برف و بارانی که در طول سال در این منطقه می‌بارد، وارد این تالاب می‌شود.

عکس از: سایت Google Maps

چندین چشمه به نام‌های گل کوچک، گل بزرگ، مرادان و نصیرآباد هم در حاشیه تالاب قرار دارند که تا حد زیادی آب تالاب را تامین می‌کنند. رودخانه آق‌بلاغ و بخشی از خروجی آب تالاب چغاخور نزدیک تالاب گندمان هم از منابع تامین آب به حساب می‌آیند.

تفریحات نزدیک تالاب گندمان

این همه آسمان و ریسمان بافتم و از این تالاب گفتم تا به اینجا برسم که آقا جان اگر مجرد هستید و دنبال تفریح تنهایی تالاب گندمان را در لیست سفرتان بگذارید. یک خانواده پرجمعیت دارید؟ باز تالاب گندمان همان جایی است که باید خانوادگی به آن سفر کنید.

عکس از: سایت Google Maps

شاید هم عاشق طبیعت‌گردی و ماهیگیری باشید و کلی دوست عاشق کمپینگ دارید. مهم نیست که چند نفر هستید و چرا به تالاب گندمان بروجن آمده‌اید، کلی تفریح به هیجان‌انگیزی دوچرخه‌سواری و به آرامی ماهی‌گیری در یک عصر طولانی در انتظارتان خواهد بود.

اما در ادامه به چند تفریح این تالاب اشاره می‌کنم.

– پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری

اولین و سالم‌ترین تفریح تالاب گندمان پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری است. بوی ملایم آب همراه باد تمام سلول‌های بینیتان را پر کرده و در آرامش و سکوت تالاب غرق می‌شوید. اگر دوچرخه‌سواری را برای این منطقه انتخاب کردید، حتما از دوچرخه حرفه‌ای استفاده کنید و کلاه ایمنی همراه داشته باشید.

عکس از: سایت Google Maps

– پیک‌نیک در تالاب گندمان

آماده یک پیک‌نیک لذت‌بخش و به‌یادماندنی هستید؟ تالاب گندمان بهترین جا برای این است که یک زیرانداز بگذارید و دور هم جمع شوید و حرف بزنید و کنار طبیعت شگفت‌انگیز روستای گندمان و تالاب زیبایش از هوای عالی لذت ببرید. اگر برای تفریح خود چیزی نیاز داشتید، اول تالاب می‌توانید از سرویس بهداشتی آن استفاده کرده و چیزهای مورد نیاز خود را خریداری کنید.

عکس از: سایت Google Maps

– کوهنوردی

کوه کلار و چرو، نزدیک‌ترین کوه‌ها برای کوه‌نوردی در منطقه هستند. کوه‌ها ۳۲۰۰ متری دارند. اگر می‌خواهید از آن‌ها بالا بروید، با یک فرد بومی همراه باشید. چه چیزی لذت‌بخش‌تر از تماشای کل تلاب از بالای کوهی بلند. همه چیز زیر پایتان کوچک است. صدای باد و نور مستقیم خورشید بالای کوه، تجربه‌ای شگفت‌انگیز برایتان به ارمغان خواهد آورد.

عکس از: سایت Google Maps

– ماهی‌گیری

برویم سراغ جذاب‌ترین تفریح این اطراف یعنی ماهی‌گیری. بعد از اواخر خرداد مجاز به ماهگیری در این منطقه هستید. چند ماهی تازه بگیرید و همان‌جا آن را کباب کنید. قول می‌دهم لذتش را هیچوقت فراموش نمی‌کنید.

عکس از: سایت Irna

– گشت‌وگذار در طبیعت زیبای اطراف تالاب

کمی دوربین‌ها را کنار بگذارید و از زیبایی تالاب لذت ببرید. بگذارید طبیعت و رنگ سبز آن همه سلول‌های تشخیص رنگ چشمانتان را پر کند. بگذارید بوی ماهی و گیاهان سبز و آب تالاب سلول‌های مشامتان را پر کند و گشت‌وگذاری در طبیعت اطراف داشته باشید. مطمئنم از آن پشیمان نمی‌شوید. اگر فکر می‌کنید گم می‌شوید، حتما چند نفری بروید.

عکس از: سایت Google Maps

– تماشای پرندگان مهاجر تالاب

اصلا اصلی‌ترین تفریح این منطقه همین تماشای پرندگان است. حالا که این همه پرنده شگفت‌انگیز آنجا جمع شده‌اند، فرصت را غنیمت بشمارید و نگاهی به آن‌ها بندازید. زیبایی اعجازانگیزشان را ستایش کنید و از صدایشان لذت ببرید. شاید روزی تالاب برای همیشه خشک شده و دیگر این پرندگان شگفت‌انگیز را نتوانید جایی ببینید.

عکس از: سایت Google Maps

جاهای تفریحی و دیدنی نزدیک به تالاب گندمان

مگر طبیعت زیبای منطقه و شگفتی‌هایش به همین تالاب گندمان بروجن خلاصه می‌شود؟ خیر طبیعت برای شما کلی سورپرایز و جاهای دیدنی دیگر دارد. چند نمونه از آن‌ها را در ادامه معرفی می‌کنم.

– تالاب چغاخور

نزدیک تالاب گندمان، تالاب بین‌المللی چغاخور از جاهای دیدنی شهرکرد قرار دارد. تالابی که از نظر شگفتی و جذابیت در رقابت تنگاتگی با تالاب دوست‌داشتنی چغاخور است. اگر عاشق پرنده‌ها، طبیعت زیبا و پرنده‌نگری هستید، تالاب چغاخور مقصدی ایده‌آل برایتان خواهد بود. هر تفریحی که می‌توانستید در تالاب زیبای گندمان انجام دهید، در این تالاب هم وجود دارد.

عکس از: سایت Google Maps

– آبشار تنگ زندان

آبشار تنگ زندان یا کردی کن با ارتفاع ۱۲۰ متر و دره‌ای به همین نام، از جذاب‌ترین جاذبه‌های گردشگری چهارمحال‌وبختیاری است. در دل یک صخره آب از این آبشار پایین آمده و به رودخانه‌های کره بس و سبزکوه وارد می‌شوند.