محله های معروف شیراز؛ از عفیف اباد تا محله ارمنی ها!

شیراز یکی از جذاب‌ترین و تاریخی‌ترین شهرهای ایران است که از اماکن دیدنی و مراکز تفریحی بسیاری میزبانی می‌کند. اما آیا تجربه‌ی بازدید از شیراز را می‌شود فقط به اماکن دیدنی آن محدود کرد؟ هنگام سفر به شهر بهارنارنج‌ها، پیاده‌روی و تماشای خیابان‌ها، معماری شهری و محله های معروف شیراز لذت وصف ناپذیری دارد؛ به شرط آن‌که بدانید باید کجا بروید و چه‌کارهای انجام بدهید. به‌همین دلیل تصمیم گرفتیم در این گزارش شما را با محله های معروف شیراز و خیابان‌هایی که حتما باید ببینید آشنا کنیم.

تور شیراز با راستین گشت خوبه! 

خیابان ارم شیراز

یکی از دیدنی‌ترین محله های معروف شیراز خیابان یا بلوار ارم نام دارد که با وجود مراکز گردشگری بسیار، جذابیت‌های طبیعی و درختان سرسبز، حرف‌های فراوانی برای گفتن دارد. یکی از زیباترین باغ‌های ایران در بلوار ارم واقع شده و اصلاً دلیل اصلی نام‌گذاری این خیابان به ارم، میزبانی از همین باغ بسیار زیباست. 

از جذابیت‌های دیگر خیابان ارم شیراز، می‌توان به پارک آزادی اشاره‌کرد که از پارک‌های وسیع شیراز است و دیدنی‌های زیادی در قلب خود جای داده‌است. همچنین این خیابان مراکز باکیفیت و زیادی برای شکم‌گردی دارد که به‌عنوان نمونه می‌توان از رستوران پُرآوازه‌ی شاطر عباس نام برد.

بیشتر املاک موجود در این بلوار زیبا، ویلایی هستند و از متراژ بالایی برخوردارند. بدنیست بدانید که بلوار ارم شیراز یکی از گران قیمت‌ترین خیابان‌های شیراز است.

خیابان زند شیراز 

خیابان زند شیراز یکی از محله های معروف شیراز است که به نوعی نقش آلبوم خاطرات را برای این شهر زیبا بازی می‌کند. از مجموعه وکیل شیراز تا کافه‌های شلوغ و ساندویچی‌های نوستالژیک، همه و همه در حافظه‌ی تاریخی مردم شیراز تاهمیشه نقش بسته‌اند. 

این خیابان چکیده‌ای از تمام جذابیت‌های شیراز است. اینجا همه‌چیز دارد و انقدر حال‌و‌هوایش دوست‌داشتنی‌ست که هنگام عبور از آن دل‌تان نمی‌آید به مقصد برسید و قدمها را آهسته‌تر برمی‌دارید. جالب است بدانید که بر خلاف خیابان‌های مختلف در گوشه‌کنار کشور، نام خیابان زند از ابتدا تا امروز بدون تغییر مانده است. 

این منطقه در گذشته قلب اقتصادی شهر شیراز محسوب می‌شد و پاساژها و سینماهای قدیمی که از آن دوران به یادگار مانده‌اند در خیابان زند به چشم می‌خورند. به عبارت دیگر ساختمان‌ها و بنا‌های تاریخی زیادی از دوران پیش از انقلاب و قبل‌تر از آن هنوز در این خیابان حضور دارند که دیگر برخی از آنها به نماد تبدیل شده‌اند! به‌عنوان مثال می‌توان از ساختمان گاراژ ایران پیما نام برد که جزو قدیمی‌ترین سازه‌های این خیابان است. 

خیابان زند شیراز قصه زیاد دارد. هنگام سفر به شیراز حتما در پیاده‌روهایش قدم بزنید و داستان‌ها را از زبان خودش بشنوید! اینجا تاریخ زنده و همیشگی شیراز است؛ مخصوصا مجموعه‌ی بسیار دیدنی وکیل شیراز (بازار وکیل شیراز، حمام وکیل و مسجد وکیل) که در همین منطقه واقع شده و برای‌تان روایت‌های عجیبی بازگو می‌کند.

 عفیف‌آباد

عفیف آباد یکی دیگر از محله ‌های معروف شیراز است که با رستوران‌ها و کافه‌های متعددش از لوکس‌ترین خیابان‌های شهر شیراز محسوب می‌شود. باغ محبوب عفیف‌آباد نقش زیادی در حسن شهرت این محله ایفا کرده‌است، تا آنجا که نام محله را از همین باغ گرفته‌اند. بد نیست بدانید این خیابان در روزگاران دور محلی برای اقامت توریست‌های خارجی بود که به عشق آب‌وهوای همیشه آفتابی شیراز به عفیف‌آباد می‌آمدند. 

در جغرافیای آن زمان این منطقه در شمال‌غربی شیراز قرار داشت اما حالا تقریبا در مرکز شیراز واقع شده‌است. خیابان عفیف‌آباد جزو مناطق مرفه‌نشین شیراز دسته‌بندی می‌شود و از ستارخان تا قصرالدشت امتداد دارد. البته این خیابان خیلی هم طولانی نیست و درازایش حداکثر به یک کیلومتر می‌رسد.

هرچند این خیابان در گذشته یکی از خلوت‌ترین نقاط شهر به‌حساب می‌آمد، امروزه با هجوم شهروندان دچار رشد جمعیت زیادی شده و تقریبا در تمام ساعت‌های روز شلوغ و پرترافیک است. مهم‌ترین دلیل اقبال مردم به عفیف‌آباد، رستوران‌ها و مراکز تجاری-تفریحی جذابی‌ست که در این منطقه وجود دارند.

شما می توانید با پیاده‌روی در عفیف‌آباد شیراز از مراکز خرید بازدید کنید و در یکی از رستوران‌های باکیفیت اینجا غذا بخورید. اگر گذرتان به شیراز افتاد، گشت‌وگذار درعفیف‌آباد را فراموش نکنید.

خیابان چمران

یکی از طولانی‌ترین و زیباترین محله های معروف شیراز خیابان چمران است که میدان دانشجو را به پل معالی آباد متصل می‌کند. این خیابان برای مردمان شیراز کاملا آشناست و بیشتر مراسم‌، جشن‌ها و اعیاد خود را آنجا برگزار می‌کنند. به عبارت دیگر خیابان چمران محلی برای گردهمایی‌ و حضور دسته‌جمعی مردم است.

درختان و پوشش گیاهی باصفای این خیابان سبب شده تا قدم‌زدن اینجا واقعا لذت‌بخش و خاطره‌انگیز باشد. جدای از این، آب‌نماها و بناهای موجود در خیابان چمران چهره‌‌ی این خیابان را بسیار باشکوه و تماشایی کرده‌اند.

خیابان چمران برای شکموها هم مکان دل‌انگیزی‌ست! اینجا تا بخواهید کافی‌شاپ‌ و رستوران‌ باکیفیت وجود دارد که با مراجعه به آن‌ها می‌توانید غذاهای ایرانی و فرنگی را امتحان کنید و از شیرازگردی خود حسابی لذت ببرید.

خیابان ستارخان

در ادامه بررسی محله های معروف شیراز به یکی دیگر از محله‌هایی می‌رسیم که برای پیاده‌روی و گشت‌و‌گذار بسیار مناسب است. خیابان ستارخان از میدان بعثت شروع شده و تا بلوار مطهری امتداد دارد. با قدم‌زدن در این خیابان قبل‌از هرچیز با خودروهای لوکس، رستوران‌ها وکافه‌های شیک و مراکز خرید جذابی مواجه می‌شویم که از اعیان‌نشین بودن این منطقه خبر می‌دهند.

اگر قصد دارید از باغ هیجان‌انگیز عفیف‌آباد بازید کنید، می‌توانید با عبور از خیابان ستارخان و تنفس در هوای دل‌انگیز آن به این باغ برسید؛ نکته این‌که باغ عفیف‌آباد هم در همسایگی این خیابان قرار دارد. 

کافه‌ها و رستوران‌های منطقه ستارخان منتظرند تا احیاناً اگر از پیاده‌روی در این خیابان خسته شدید، با انواع نوشیدنی‌های سرد و گرم و غذاهای خوش‌مزه از شما پذیرایی کنند. کافه‌های درجه اولی مانند کافه بال،  ‌دلسه، کافه برکه، ژو و کافه کاوانی از کافه‌های معروف خیابان ستارخان شیراز هستند.

پرسه در محله‌های قدیمی شیراز

همان‌طور که در ابتدا گفتیم، شهر زیبای شیراز یکی از تاریخی‌ترین نقاط ایران به‎ شمار می‌رود که علی‌رغم گذر بی‌رحمانه‌ی زمان، هنوز هم تاحدودی بافت‌ تاریخی‌اش را حفظ کرده‌است. سازه‌های تاریخی و دیدنی شیراز اکثراً در ناحیه مرکزی شهر قرار گرفته‌اند و با قدم زدن در این نقاط با خانه‌های قدیمی زیادی مواجه می‌شوید که لجوجانه اصالت خود را حفظ کرده‌اند.

بد نیست بدانید که در قدیم‌الایام محله‌های شیراز به دو دسته‌ی حیدری و نعمتی تقسیم می‌شدند و هر کدام به طرفداران قطب‌الدین حیدر و شاه نعمت الله -عارفین معروف آن زمان،-اختصاص داشت.

در این دسته‌بندی محله‌های‌ (اسحاق بیگ، درب شاهزاده، بالا کفت، میدان شاه و بالامرغ) به‌عنوان محله‌های حیدری به‌حساب می‌آمدند و محلات (سر باغ، سنگ سیاه، درب مسجد، لب آب و سر دزدک) هم به‌عنوان محله حیدری‌ها شمرده می‌شدند. این میان محله‌های ارمنی‌ها و کلیمی‌ها هم با وجود همسایگی، نقش بی‌طرفانه‌ای ایفا می‌کردند.

در ادامه‌ی این گزارش محله های معروف شیراز در زمان قدیم را به اختصار معرفی خواهیم کرد: 

گذر تاریخی سنگ سیاه

گذر تاریخی سنگ سیاه بی‌تردید یکی از محله های معروف شیراز و حتی قدیمی‌ترین آنان به‌شمار می‌رود که آثار تاریخی زیادی را درون خود جای داده‌است. بد نیست بدانید قسمت زیادی از بافت قدیمی و تاریخی شیراز در این محله 80 هکتاری قرار دارد. اما چرا سنگ سیاه؟ دلیل این نامگذاری به وجود آرامگاه شیخ سیبویه در این محله برمی‌گردد و سنگ سیاه بزرگی که از فاصله‌های دور هم بر مزار این شیخ خودنمایی می‌کند.

امامزاده بی‌بی دختران، مسجد تاریخی مشیر الملک،‌ موزه هنر مشکین فام و خانه‌های تاریخی سعادت و ضیائیان از جمله برجسته‌ترین سازه‌های تاریخی این محله هستند.

توصیه می‌کنیم هنگام سفر به شیراز، بازدید از گذر تاریخی سنگ سیاه را در اولویت قرار دهید.

محله بالا کفت شیراز

محله قدیمی بالا کفت از محله های معروف شیراز است که در جنوب این شهر تماشایی قرار دارد. در گویش شیرازی کفت به‌معنای باغ بزرگ است؛ در زمان‌های قدیم باغستان‌های متعددی در این منطقه وجود داشته و همین موضوع دلیل انتخاب چنین نامی برای اینجا را توجیه می‌کند. بد نیست بدانید که این محله‌ی تاریخی به نام درب آستانه نیز معروف است.

آثار تاریخی زیادی از گذشته‌ی شیراز در این محله به‌جا مانده که هویت اصیل محله بالا کفت شیراز را اثبات می‌کند. از مهم‌ترین این آثار می‌توان به نارنجستان قوام اشاره کرد که یکی از مشهورترین دیدنی‌های تاریخی شهر بهار نارنج‌هاست.

محله‌ی بالا مرغ

محله‌ی بالا مرغ هم مانند بالا کفت از محله های معروف شیراز است و دقیقا در هسته مرکزی این شهر قرار گرفته است. قبلاً شاهچراغ و بالا مرغ از یک‌دیگر سوا بودند اما با ادغام در هم حالا آرامگاه شاهچراغ در این محله‌ی قدیمی قرار دارد و یکی از مهم‌ترین دیدنی‌های این منطقه به‌شمار می‌رود. بد نیست بدانید در زمان‌های قدیم محله‌ی بالا مرغ از پرآوازه‌ترین مناطق تجاری شیراز محسوب می شد. 

شاهچراغ (ع)، مسجد جامع عتیق، بازار مسگران، قیصریه و مدرسه‌ی حکیم از برجسته‌ترین آثار تاریخی به‌جا مانده در محله بالا مرغ هستند.

محله لب آب

لب آب یکی از خوش‌ آب‌ وهواترین محله‌های شیراز است که با دسترسی به قنات‌های متعدد از آب‌وهوای فوق‌العاده‌ای بهره می‌برد. به دلیل همین قنات‌های فراوانی که در مجاورت این‌جا قرار داشتند، این محله‌ی قدیمی به لب آب معروف شده است. هنگام بازدید از این منطقه جذاب با باغ‌های سرسبزی مواجه می‌شوید که حال دل‌تان را تازه خواهند کرد.

متاسفانه با گذشت زمان مقدار زیادی از بافت تاریخی لب آب از بین رفته و به‌جای آن‌ها آپارتمان‌های بدقواره سبز شده‌اند. اما با این تفاسیر هنوز هم این‌جا از دیدنی‌ترین محله های معروف شیراز به‌حساب می‌آید که بناهای تاریخی زیبایی را در دل خود جای داده‌است.

محله قدیمی سر دزک

در قدیم‌الایام محله‌های سر دزک و دشتک دو منطقه کاملاً جدا بودند که با مروز زمان به یکدیگر پیوستند و سر دزک فعلی را تشکیا دادند. این منطقه در گذشته مکان امنی برای زندگی نبود و توسط راهزنان برای چندین مرتبه مورد دستبرد قرار گرفت. به همین دلیل نام آن را سر دزک گذاشته‌اند.

از جاذبه‌های تاریخی مشهور سر دزک می‌توان به مسجد حاج باقر، مسجد بغدادی و بقعه‌ی سیّد میر آخور اشاره کرد.

محله میدان شاه

یکی از محله های معروف شیراز که درزمان‌های قدیم به زیبایی و چشم‌نوازی شهرت داشت، محله‌ی میدان شاه بود. جالب است بدانید بیشتر عمارت‌های پادشاهی دوران صفویه و قاجار در اینجا ساخته شدند. تا آنجا که بسیاری از آثار برجسته‌‌ی تاریخی که کریم‌خان زند دستور ساخت‌‌شان را صادر کرد، در محله میدان شاه قرار داشتند. اما با تاسف بسیار بخش‌های زیادی از آن‌ها در گذر زمان تخریب شده و تقریباً اثری از گذشته‌ی باشکوه این محله باقی نمانده است. 

از جمله مهم‌ترین بناهای تاریخی این محله می‌توان به مسجد سپهسالار، کنیسه یهودیان و مسجد آقا احمد اشاره کرد.

محله درب شاهزاده 

محله درب شاهزاده یکی از محله های معروف شیراز است که به‌علت میزبانی از آرامگاه شاهزاده منصور، به این نام خوانده می‌شود. قبلاً مسیر دسترسی به آرامگاه شیخ اجل سعدی از این محله می‌گذشت و به‌همین دلیل شهرت زیادی در میان مردم داشت.

محله درب شاهزاده آثار تاریخی مشهوری دارد که از میان آن‌ها می‌توان به مسجد وکیل، حمام وکیل، بازار وکیل و کاروانسرای تاریخی احمدی اشاره کرد.

محله قدیمی اسحاق بیگ شیراز

محله قدیمی اسحاق بیگ شیراز در مرکز شیراز واقع‌شده و دسترسی راحتی به محله‌های دیگر شهر دارد. نام این منطقه را از شاه جمال الدین ابو اسحاق گرفته‌اند که با عدالت و توانایی‌اش نقش موثری در رونق شیراز ایفا کرد.

بناهای تاریخی مشهوری چون مسجد نصیر‌الملک، مدرسه خان و مسجد رمضان خان در محله اسحاق بیگ شیراز قرار دارند.

محله ارمنی ها 

محله ارمنی‌ها که به نام‌های محله عیسویون و نصرانی هم شناخته می‌شود، یکی از محله های معروف شیراز است. کلیسای ارامنه معروف‌ترین جاذبه این محله، تا دوران صفویان قدمت دارد و تالار نمازگاه زیباترین سازه‌ی تاریخی محله‌ ارمنی‌های شیراز است. این مکان به‌حدی زیباست که در نگاه اول محو گچکاری‌ها و نقاشی سقف آن می‌شوید.

بد نیست بدانید که بازارچه ارامنه -یکی از معروف‌ترین بازارهای محلی شیراز- در این منطقه قرار دارد و با گذشت سال‌های متمادی هنوز هم به فعالیت خود ادامه می‌دهد.

کلام آخر

در این گزارش تلاش کردیم تا حد ممکن محله های معروف شیراز را معرفی کنیم تا هنگام سفر به این شهر، بازدید بهتر و مفیدتری داشته باشید. فراموش نکنید که قسمت زیادی از لذت شیرازگردی، به تماشای جاذبه‌های شهری هیجان‌انگیز آن برمی‌گردد.

اگر می‌خواهید یک سفر بهاری به شیراز زیبا داشته باشید بلیط هواپیما شیراز را با راستین گشت راحت‌تر از همیشه تهیه کنید.