فرهنگ بومی کرمان؛ چقدر با جشن سده آشنایین؟

هر شهر و استان قصه‌ای برای خودش دارد. قصه جماعتی که سنگ بنای این شهر را گذاشتند و داستانی که در پس هر ساختمان و بنا و قوم و طایفه‌ای پنهان است، سر نخی است از آب و گل و باورها و اعتقادات مردم آن خطه. امروز می‌خواهیم به فرهنگ بومی کرمان بپردازیم و قصه مردمان این خطه را مرور کنیم.

جایگاه کرمان در ایران باستان چه بود؟

در گذشته کرمان یک شهر قلعه‌ای بود که امنیت مسافران را در مسیر شرق به غرب یعنی هند تا بین النهرین تامین می‌کرد. درواقع کرمان یک خط اتصال برای تمدن هند به تمدن سومری ایجاد می‌کرد. در همین حول و حوش بود که بازار این شهر اهمیت بیشتری پیدا کرد و طولی نکشید که به یکی از نقاط مهم اقتصادی در ایران تبدیل شد. اهمیت این شهر از نظر اقتصادی روی طراحی شهر هم تاثیر گذاشت و شهر کرمان را بر اساس خطوط تجاری بنا نهادند.

چرا به کرمان شهر شش دروازه می‌گفتند؟

این شهر شش دروازه داشت که از بازار کوهان به بازار آزاد متصل می‌شد و از طرف دیگر دروازه آباد را به دروازه گابری متصل می‌کرد و از شرق به غرب دروازه مسجد را به دروازه ارگ متصل می‌نمود. جنب‌وجوش تجارت‌های پویا و زنده آن زمان کم کم کرمان را شکل داد و آن را به یک شهر زنده و پررونق با مردمان سخت کوش تبدیل کرد. در ادامه به آداب و رسوم و فرهنگ بومی کرمان خواهیم پرداخت.

صنایع دستی معروف کرمان کدام است؟

استان کرمان یک منطقه باستانی با خورشید سوزان و مردمی قانع و بی آلایش. این شهر به قالی‌بافان و بافندگانش با هنر دست زیبا و ماندگارشان معروف است. مردم کرمان طبع هنری را با سخت‌کوشی ادغام کردند. آن‌ها اول مس را از دل سنگ بیرون کشیدند و بعد آثار هنری جذابی خلق کردند. به جز قالیبافی و صنایع دستی مسی، عریض بافی، شال بافی و پته دوزی هم در بین اهالی این استان و فرهنگ بومی کرمان جایگاه ویژه‌ای دارد.

مراسمات در فرهنگ بومی کرمان

جشن سده

در فرهنگ بومی کرمان مراسم مختلفی وجود دارد که هر کدام ریشه دینی خاص خودش را دارد. مثلا یکی از جشن‌های مخصوص استان کرمان، جشن سده است که مختص اقلیت زرتشتی است که در آن 50 روز مانده به عید نوروز بزرگان و عابدان زرتشتی و پیروان عامی این مذهب کنار هم جمع می‌شوند و با خواندن اوراد و روشن کردن آتش به استقبال عید نوروز می‌روند.

اگر می خواهید در این جشن شرکت کنید؛ بلیط هواپیما کرمان را هرچه سریعتر تهیه کنید.

محرم در کرمان

یکی دیگر از مراسم‌های کرمان که جایگاه ویژهای در فرهنگ استان کرمان دارد، مراسم شب محرم است که در آن مسلمانان در مساجد جمع می‌شوند و 40 شمع روشن می‌کند و کنار ان شیرینی و نقل می‌ریزند و جاجتشان را می‌گویند.

فرهنگ بومی کرمان و ماه مبارک رمضان

یکی از آداب و رسوم کرمان که هنوز هم می‌توان ردی از آن دید، مراسم مخصوص ماه رمضان است. در شب 27 ماه مبارک دختران دم بخت یا زنان بیوه یا بدون فرزند درحالی که صورت‌شان را پوشانده‌اند، با یک کمو که داخل آن یک آیینه و یک سرمه دان و مقداری نبات است از خانه بیرون می‌روند. سپس به در خانه‌ها می‌روند تا زنان خانه در را برایشان باز کنند و بدون اینکه حرفی بزنند، زنان مقداری نبات می‌خورند و با سرمه‌دان چشم‌هایشان را آرایش می‌کنند و در آینه به خودشان نگاه می‌کنند تا گره بخت این دختران هم باز شود. این مراسم هنوز هم به قوت خودش در فرهنگ بومی کرمان باقی است و در برخی از مناطق اجرا می‌شود.

عید نوروز در فرهنگ بومی کرمان

سال نو و تکریم عید نوروز در کرمان اهمیت زیادی دارد. از قدیم اگر خانه‌ها به خاطر آتشدان‌هایی که در زمستان روشن می‌کردند، دوده داشت، حتما باید نزدیک عید خانه تکانی کرده و خانه را کاملا تمیز می‌کردند. در اتاق‌های کاهگلی که با دوده کاملا سیاه شده بود، حتما دوباره کاهگل می‌گرفتند. آن‌ها اعتقاد داشتند که اگر این کار را نکنند، تا پایان سال زندگی‌شان به شکل نامطلوبی پیش می‌رود.

سوالات متداول