راستین گشت | مجله و پایگاه گردشگری
وقتی به باغ دولت آباد یزد فکر می‌کنیم، شگفت‌زده می‌شویم که چگونه ممکن است باغی به این زیبایی و سرسبزی از دل کویر بیرون آمده باشد. این باغ یکی از قدیمی‌ترین باغ‌های یزد است که در میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت رسیده. در میان این باغ عمارتی زیبا وجود دارد که در گذشته محل زندگی یکی از حکمرانان یزد و جایی برای رسیدگی به کارهای حکومتی بود. اگر به یزد رفتید، حتما سری به باغ دولت‌آباد بزنید. در ادامه این مقاله همراه ما باشید تا شما را با این باغ زیبا آشنا کنیم. نخست اطلاعاتی درباره تاریخچه باغ به شما منتقل می‌کنیم.
رزرو بلیط هواپیما با راستین گشت خوبه!
باغ دولت آباد یزد چه روزهایی به خود دیده است؟
همانطور که گفتیم، باغ دولت آباد یزد، باغی با درختان سرسبز و خرم است. شاید برایتان سوال پیش بیاید که این سرسبزی از کجا آمده؟ در پاسخ باید بگوییم که در زمان حکومت نادرشاه، یک قنات 65 کیلومتری حفر کردند و آب را به این باغ رساندند. سپس ساختمان دارالحکومه را در آنجا بنا کردند. این قنات در مسیر خود به باغ، چندین آسیاب آبی را نیز به‌کار می‌اندازد و قناتی پربرکت و یکی از مهم‌ترین و طولانی‌ترین قنات‌های یزد است. لازم به ذکر است که معمار قنات شخصی به نام محمد تقی خان بافقی است. بعد از کشته شدن نادرشاه، کریم خان زند و شاهرخ میرزا از خانواده سلطنتی افشاریه در آنجا ساکن شدند. جالب است بدانید باغ دولت‌آباد یزد در ابتدا خارج از شهر بوده‌است و حکم دروازه شهر را داشته، اما در زمان پهلوی، ساخت‌وسازها گسترش یافت و باغ دولت آباد یزد در آغوش شهر جای گرفت. این باغ هنگام شهر با روشن شدن چراغ‌هایش جلوه‌ای رویایی و زیبا پیدا می‌کند.
بخش‌های مختلف و معماری باغ دولت آباد
به نوع معماری باغ دولت آباد یزد به اصطلاح باغ – حیاط می‌گویند. وقتی به این باغ قدم می‌گذارید، در دو طرف خود مسیرهای پیاده‌روی را می‌بینید که اطرافش را درختان سرسبز پوشانده‌است. در موازات مسیر، حوض آبی قرار دارد که زیبایی باغ دولت اباد یزد را دوچندان کرده‌است. هرچه پیش می‌روید، به عمارت و ساختمان‌ها نزدیک‌تر می‌شوید. چهار بنای اصلی در این مکان وجود دارد؛ از جمله تالار طنبی، سردر، هشتی و اتاق‌های زمستانی. ناگفته نماند که پنج بنای فرعی نیز در آنجا واقع شده‌است. اما مهم‌ترین چیزی که در باغ به چشم می‌خورد و آن را برجسته می‌سازد، وجود بلندترین بادگیر ایران و جهان است. در ادامه به هرکدام از بخش‌های ذکرشده اشاره می‌کنیم.
بلندترین بادگیر جهان
بادگیر باغ دولت آباد یزد خشتی است و 33 متر ارتفاع دارد. بیایید تا بادگیر را درکنار هم بررسی کنیم. بادگیر هشت ضلع دارد؛ این یعنی از هر طرف که باد بوزد، هوا به داخل بادگیر هدایت می‌شود. هوا از بادگیر پایین می‌رود و به حوض می‌رسد. وقتی به حوض برخورد می‌کند، هوایی خنک و مطبوع ایجاد می‌شود. این هوای خنک از آنجا به تالارهای عمارت و بخش شاه‌نشین منتقل می‌شود. فکرش را بکنید! در عصری که تکنولوژی‌های الکتریکی نبود، انسان‌ها چگونه توانستند چنین چیز فوق‌العاده‌ای بنا کنند.
تالار طنبی باغ دولت آباد یزد
کاربری تالار طنبی اقامتگاه تابستانه بود. بالای این تالار نیز یک بادگیر وجود دارد که نقش خنک‌کنندگی تالار را ایفا می‌کرد. این تالار بسیار باشکوه است و شبستان‌ها، صفه و تالارش در یک طبقه جداگانه ساخته شده. زیرزمینی نیز در زیر تالار طنبی باغ دولت آباد یزد وجود دارد که از طریق چند پله به باغ می‌رسد. موقعیت قرارگیری این تالار در سمت غرب عمارت هشتی است.
عمارت سردر
اولین چیزی که در فضای باغ دولت آباد یزد می‌بینید، عمارت سردر است. سردر عمارتی دوطبقه است که از چند اتاق بزرگ و کوچک، یک سردر و هشتی تشکیل شده‌است که همه‌شان از طریق راهرو به یکدیگر متصل می‌شوند. فکرش را بکنید که چه فضای جذابی است؛ مانند هزارتویی که هر سمتش تو را به یک مکان دلنشین منتقل می‌کند. از این عمارت برای پذیرایی از مهمانان استفاده می‌کردند.
عمارت هشتی
از عمارت هشتی به‌عنوان اصلی‌ترین بخش باغ دولت آباد یزد یاد می‌شود؛ چراکه بادگیر بلند هشت‌ضلعی روی آن قرار دارد و خنک‌کنندگی اصلی در آنجا انجام و به قسمت‌های دیگر منتقل می‌شود. عمارت هشتی که در قسمت جنوبی باغ واقع شده، دارای دو طبقه شامل یک حوض مرمر، سه اتاق، تالار، صفه و منظر است. ایوان طبقه بالا و شیشه‌های رنگی، جلوه‌ای رویایی به عمارت بخشیده‌است.
مطبخ
در باغ دولت آباد یزد فضایی را به مطبخ اختصاص داده‌بودند. جالب است بدانید امروزه این فضا با همان کاربری و تحت‌عنوان کافه سنتی به کار خود ادامه می‌دهد. تصور کنید گوشه‌ای در کافه بنشینید و همانطور که خوراکی میل می‌کنید، به فضای زیبا و دل‌انگیز باغ خیره می‌شوید. یادتان نرود که جای ما را خالی کنید!
بهشت آیین باغ دولت آباد یزد
این ساختمان مقابل ساختمان هشتی قرار دارد. دلیل ساخت بنا هم جالب است؛ چراکه رو به آفتاب ساخته‌شده تا در روزهای زمستانی گرمابخش محفل ساکنین باشد. واقعا هم تابش آفتاب روی پوست سرد زمستان، احساسی بهشتی به آدم منتقل می‌کند. درحدفاصل بین عمارت بهشت و ساختمان هشتی باغ دولت آباد یزد درختان گیلاس و گیاه شبدر وجود دارد که به فضا را بیش از پیش بهشتی کرده‌است.
بخش اندرونی باغ
بخش اندرونی باغ که در گذشته محل اقامت حاکم و خانواده‌اش بود، از ساختمان‌های هشتی، استخر، حرم‌سرا، بهشت آیین، اتاق‌های خادمان، اتاق زندانیان، اصطبل، درشکه‌خانه، برج دیده‌بانی، آب‌انبار خصوصی و مطبخ تشکیل شده‌است. از آنجایی که باغ دولت آباد یزد هم سکونتگاه بود و هم جایی برای کارهای حکومتی، برای بخش اندرونی دربان می‌گذاشتند.
ساعت و روزهای بازدید از باغ
برای بازدید از باغ دولت آباد یزد و گشت‌وگذار در آن می‌توانید همه‌روزه به جز روز عاشورا از ساعت 7 تا 22:30 به آنجا بروید.
جاذبه‌های نزدیک باغ دولت آباد یزد
میدان و مسجد امیر چخماق
میدان امیر جخماق که در بافت تاریخی شهر یزد قرار دارد، از چند جاذبه ازجمله مسجد، تکیه، بازار، آب‌انبار و بقعه تشکیل شده‌است. این میدان که از قرن نهم هجری بنا شده‌است، امروزه از نظر فرهنگی و اجتماعی نیز برای مردم حائز اهمیت است. معماری بناهای موجود در این میدان چشم هر گردشگری را به خود خیره می‌کند. گشت‌وگذار در آنجا مانند ماجراجویی در دل تاریخ یزد است. این میدان ازجمله جاذبه‌های نزدیک به باغ دولت آباد یزد است.
خانه لاری‌ها
خانه لاری‌ها را لارها 270 سال پیش برای تجارت بنا کردند. این خانه که از خشت و گل ساخته شده، دارای معماری چشم‌نوازی است. خانه لاری‌ها که در نزدیکی باغ دولت آباد یزد قرار دارد، دارای بخش‌هایی چون حیاط‌های مختلف، ایوان‌ها، تالارها، اتاق‌ها، بادگیر و سرداب است.
آتشکده در نزدیکی باغ دولت آباد یزد
در شهر یزد آتشکده زرتشتیان وجود دارد که برای 1500 سال است که آتش آن خاموش نشده. همین موضوع و البته بخش‌های مختلف آتشکده، گردشگران را کنجکاو می‌کند تا به آنجا بروند و سر از کار آتش دربیاورند. آتشکده نیز یکی از بناهای نزدیک باغ دولت آباد یزد است.
هتل‌های اطراف باغ دولت آباد یزد
در این قسمت به معرفی هتل‌هایی می‌پردازیم که در فاصله کمی از باغ دولت آباد یزد قرارگرفته‌اند.
- هتل 3ستاره الزهرا (1.17 کیلومتر فاصله تا باغ)
- هتل کاروانسرای 2ستاره مشیر (1.68 کیلومتر فاصله تا باغ)
- هتل 3ستاره مظفر (1.91 کیلومتر فاصله تا باغ)
- هتل 3ستاره لب خندق (2.06 کیلومتر فاصله تا باغ)
- هتل 4ستاره ملک‌التجار (2.27 کیلومتر فاصله تا باغ)
- هتل 2ستاره رز (2.28 کیلومتر فاصله تا باغ)
- هتل 4ستاره داد (2.47 کیلومتر فاصله تا باغ)
- هتل 2ستاره اطلس (2.53 کیلومتر فاصله تا باغ)
جمع‌بندی
در این مقاله باغ دولت آباد یزد را از نظر تاریخچه، معماری، بخش‌های مختلف و هتل‌های نزدیک به آن بررسی کردیم. همانطور که خواندیم، بازدید از این باغ حس طراوت و سرزندگی را برای هر گردشگری به ارمغان می‌آورد. در این باغ گشت‌وگذار کنید و به بخش‌های مختلفش که هرکدام کاربری‌های خاصی دارد، سر بزنید. اگر تجربه بازدید از باغ دولت آباد یزد را دارید، در قسمت نظرات مقاله با ما درمیان بگذارید.
منبع: 3 کلیک
مجموعه باغ دولت آباد از دوره‌های افشاریه و زندیه به یادگار مانده است که بخش‌هایی مانند عمارت سردر، ساختمان هشتی و بادگیر، عمارت بهشت آئین و تالار آینه، عمارت تهرانی، آب انبار دو دهانه و باغ ناصر را شامل می‌شود.
دیدنی‌های شگفت‌انگیز باغ زیبای یزد
آبنمای باغ دولت آباد
بناهای مختلف باغ دولت آباد 
عمارت هشتی ساختمان، دو طبقه دارد با شاه‌نشین با درهای مشبک و حوض مرمری، اتاقک بادگیر، هشتی و دو اتاق پستو. سقف این بخش از باغ هنر دست معمار است و مانند ساختمان‌های دیگر یزد از ماسه، خاک رس، کاه و گچ ساخته شده است.
بخش بیرونی باغ
باغ دولت آباد کجاست؟
