موزه نان مشهد؛ یادآور سنت‌های قدیمی

در سراسر جهان نان جزء جدایی‌ناپذیر سفره غذا است. حالا تصور کنید گروهی از افراد که با نان و غلات سر و کار دارند تصمیم گرفته‌اند نان را طور دیگری معرفی کنند و نه فقط به اهمیت تغذیه‌ای آن بلکه از دیدگاه فرهنگی و اجتماعی به اهمیت ویژه نان بپردازند. در موزه نان مشهد نان را بهتر خواهید شناخت. این موزه برای تمام اعضای خانواده مناسب است. برای بزرگترها یادآور دوران خوش گذشته است که مادربزرگ در تنور داخل حیاط نان می‌پخت و برای کوچکترها تداعی‌گر خاطراتی که از بزرگترها شنیده‌اند.

از طرفی سفر به مشهد فقط محدود به زیارت حرم مطهر امام رضا (ع) نمی‌شود. طبیعت زیبای طرقبه، خانه‌های تاریخی و موزه‌ها تنها گوشه‌ای از سفر به مشهد را تشکیل می‌دهند. موزه‌های مشهد متعدد است و تنوع بالایی دارد. از موزه حمام شاه تا موزه آستان قدس رضوی و موزه‌های انگاریوم دانشگاه فردوسی، موزه آیین‌های پهلوانی، پارک موزه علوم زمین مشهد، موزه بزرگ خراسان و موزه جالب نان مشهد. در این مقاله با موزه نان مشهد آشنا می‌شویم تا این موزه جالب را به فهرست مشهدگردی خود بیفزایید.

خرید بلیط هواپیما مشهدهم با راستین گشت آسان‌تر از همیشه است. 

داستان شکل‌گیری موزه نان مشهد 

یافته‌ها نشان می‌دهد نان از اواخر عصر حجر تا به امروز تهیه و مصرف می‌شود. در یونان نیز تهیه نان بیشترین سهم را از آشپزی داشت. نان‌های برش زده به شکل امروزی در اوایل دهه 1930 توسط مردم استفاده شد. در ایران اما تنوع نان بالا است. این موزه توسط بخش خصوصی و یکی از شرکت‌های تهیه و پخش نان مشهد ساخته شده‌است. برای دسترسی به موزه نان مشهد نیز باید خودتان را به کارخانه گندم دشت برسانید.

هدف از راه‌اندازی این موزه چه بود؟

هدف از ساخت این موزه در مشهد شناساندن تمام مراحل تهیه نان به نسل جدید و تداعی کردن خاطرات ارزنده سنت پخت نان برای بزرگسالان است. به این منظور در موزه نان مشهد شاهد بخش‌های مختلفی خواهید بود از مجسمه‌هایی که مراحل بذرافشانی تا برداشت گندم را نمایش می‌دهد تا آسیاب کردن گندم، پخت نان و نانوایی و زنانی که در حال تهیه نان پای تنور نشسته‌اند. همه این‌ها موزه نان مشهد را دیدنی‌تر می‌کند.

 معماری ساختمان موزه نان

موزه نان مشهد با معماری سنتی و ساده دیدنی‌تر است. آجر، کاهگل، چوب، گچ و پنجره‌های ارسی رنگی خاص‌ترین و در عین حال ساده‌ترین نوع معماری سنتی ایرانی را به نمایش می‌گذارد. در موزه نان مشهد نه تنها با فرهنگ نان آشنا می‌شوید بلکه با تماشای معماری ساده و دلنشین این موزه به یاد گذشته می‌افتید که مادربزرگ در حیاط و کنار تنور نان تازه می‌پخت.

بخش‌های مختلف موزه 

در موزه نان مشهد با مراحل مختلف تهیه نان همچون مراحل کاشت تا برداشت گندم؛ بذرافشانی، برداشت و خرمن‌کوبی، آرد کردن گندم و ابزار آن مانند آسیاب‌های آبی و بادی و نمایش مراحل تهیه خمیر و پخت نان‌های سنگک، ساج، سفال، انواع تنور همچون تنورهای عشایری و انواع نانوایی همچون نانوایی سنگکی قدیمی با جزئیات فراوان به چشم می‌خورد. همچنین در موزه نان مشهد رقص اپر که یکی از آیین‌های شهر مشهد است دیده می‌شود. در ضمن یکی از جذاب‌ترین بخش‌های گردش در موزه فرهنگی نان تماشای مجسمه‌هایی است که شاطر، زنان عشایری در حال پخت نان و مردان و زنانی که برای تهیه نان سنگک در صف می‌مانند را به نمایش می‌گذارد. 

موزه‌های نان در جهان؛ همتایان موزه نان مشهد

موزه نان مشهد تنها نمونه از این دست موزه‌های جالب در جهان نیست. در آلمان، روسیه، برزیل، اسپانیا، لیتوانی و سوئیس چند موزه‌ی نان احداث شده است تا فرهنگ و تاریخچه نان را به مردم جهان نشان دهد. موزه‌ی نان آلمان را یک پدر و پسر به نام ویلی و هرمان راه انداخته‌اند. این موزه به تاریخ شش هزار ساله نان در جهان می‌پردازد و یکی از پربارترین موزه‌های نان این فهرست است زیرا یک کتابخانه مخصوص تاریخ و فرآیند تولید نان را هم در خود جای داده است. موزه‌ی نان بعدی در شهر سن پترزبورگ در کشور روسیه قرار دارد. فضای این موزه چوبی است و مانند سایر همتایانش تلاش می‌کند تا گوشه‌ای از فرهنگ پخت و مصرف نان در روسیه و جهان را به نمایش بگذارد. اگر به این موزه بروید با ابزار شیرینی‌پزی سنتی روسیه نیز آشنا می‌شوید. 

موزه‌ی نان و گندم سوئیس در نزدیکی شهر لوزان قرار دارد. لوزان به سبد نان سوئیس مشهور است زیرا وقتی مزارع غلات آن پربار می‌شود منظره زیبایی خلق می‌شود. این موزه داستان تولید نان را روایت می‌کند از غله تا خمیر و بعد پخت نان. در این موزه با مجسمه‌های نانوایان در حال کار روبرو می‌شوید که یک نان بافته شده به شکل گیسو را در تنور قرار می‌دهند. نان گیسویی معروف‌ترین نان سوئیس است. یکی دیگر از موزه‌های نان در جهان در کشور آذربایجان قرار داشت که در جریان درگیری‌ این کشور با جنگ بر اثر آتش سوزی و بمباران از بین رفت. نام این موزه‌ی نان آغدام بوده و در شهر آغدام جمهوری آذربایجان قرار دارد. حالا بقایای این موزه در شهر آغدام موجود است.

رستوران‌های نزدیک موزه نان

موزه نان مشهد در منطقه‌ای صنعتی و در کنار یک کارخانه واقع شده است اما با این حال چند رستوران در نزدیکی موزه وجود دارد که با کمک برنامه‌های مسیریاب می‌توانید آن‌ها را پیدا کنید: 

• رستوران باغسرای رویا
• رستوران ترنج
• رستوران سید و پسران

در صورتی که می‌خواهید برای وعده ناهار به مشهد بازگردید رستوران‌های زیر را به شما پیشنهاد می‌کنیم:

• رستوران پسران کریم مشهد
• رستوران‌ ترنم 
• رستوران ارم شاندیز
• رستوران ارکیده سیاه

هتل‌های نزدیک به موزه نان

در نزدیکی موزه نان مشهد هتل وجود ندارد به همین منظور باید در شهر مشهد اقامت داشته باشید و برای تماشای این موزه به خارج از مشهد بروید. بهترین هتل‌های مشهد که منظره آن‌ها حرم امام رضا (ع)است را در فهرست زیر برای شما آورده‌ایم:

• هتل درویشی مشهد
• هتل قصر طلایی
• هتل پردیسان

جاهای دیدنی مشهد نزدیک به موزه‌ 

در نزدیکی موزه چند دیدنی وجود دارد که خالی از لطف نیست که در کنار برنامه‌ریزی برای تماشای موزه سنتی نان به این جاهای دیدنی هم سر بزنید:

• موزه ژوراسیک 
• روستای چهار برج
• بنای هارونیه
• آرامگاه فردوسی
• آرامگاه استاد محمدرضا شجریان
• موزه فردوسی
• آرامگاه امام محمد غزالی

آدرس موزه نان مشهد

مشهد، بزرگراه پیامبر اعظم، جاده قوچان، کارخانه نان مزرعه ناب.

ساعت کاری موزه نان مشهد

اگر تا اینجا تصمیم گرفته‌اید موزه نان مشهد را هم به فهرست مشهدگردی خود بیفزایید یادتان باشد که ساعت کاری موزه از 7 تا 14:30 است. بنابراین برای برنامه تماشای موزه سنتی نان را به صبح زود یا ظهر موکول کنید. 

سخن پایانی

امروز دیگر موزه‌ها تنها برای نمایش اشیای عتیقه و زیرخاکی ساخته نمی‌شوند. بعضی از موزه‌ها با هدف ترویج علم راه‌اندازی می‌شود بعضی دیگر برای ترویج فرهنگی که شاید به دست فراموشی سپرده شده‌است. موزه نان مشهد یکی از موزه‌های فهرست بلندبالای جاهای دیدنی مشهد است که هدف آن ترویج فرهنگ نان و یادآوری سنت‌های گذشته مردم ایران است.

در هنگام رزرو تور ارزان مشهد و برنامه‌ریزی برای سفر به این شهر مقدس، یک روز را به موزه نان اختصاص دهید.