جاهای دیدنی پکن؛ پایتخت چین را بهتر بشناسیم

هرچند که پس از اتفاقات اخیر و گسترش بیماری کرونا کمی سخت به نظر می‌رسد که به جز تجار، قشر دیگری به طور گسترده قصد سفر به چین را داشته باشد؛ اما به هر حال، چین از نظر گردشگری کشوری شگفت‌انگیز است و اگر در آینده‌ای دور یا نزدیک به پایتخت این کشور می‌روید ما را تا انتهای سطرهای پیش رو همراهی کنید؛ زیرا هم از تاریخ و فرهنگ آن‌ها می‌گوییم و هم جاهای دیدنی پکن را از نظر می‌گذارنیم.

آشنایی مقدماتی با کشور چین

اگر به تاریخ چین نگاه کنیم، مشابهت‌های فراوانی را با سرگذشت وطن خودمان ایران خواهیم یافت. قدمت این کشور به دوران انسان نخستین و تمدن‌های ابتدایی باز می‌گردد. پس از آن در طی یک سری جنگ داخلی، سلسله‌ای سایرین را از میان برده و امپراتوری چین به دست آمده است. این امپراتوری با هجوم مغول زیرخاکستر پنهان شده و پس از چندین قرن دوباره سربرآورده است.

اما در قرن نوزده میلادی، قدرت‌های بزرگ استعماری هر یک گوشه‌ای از آن را به اختیار خود درآورده‌اند و دست آخر، در جریان یک انقلاب بزرگ، حکومت این کشور واقع در آسیای شرقی به جمهوری تبدیل شده است. با این تفاسیر، می‌توان اینگونه نتیجه گرفت که هر دو کشور باستانی هستند، در بازه‌ای از تاریخ امپراتوری‌های عظیمی بوده‌اند، به دست قوم مغول افتاده‌اند، به دست انگلیس استعمار شده‌اند و سپس با انقلابی بزرگ خود را جمهوری اعلام کرده‌اند.

از تاریخ که بگذریم، به جغرافیا، تنوع زیستی، اقتصاد و علم می‌رسیم. چین از نظر مساحت نزدیک به روسیه، کانادا و آمریکا است. چهارده کشور با چین مرز مشترک دارند و این کشور به دریاهای آزاد نیز راه دارد. بیش از یک میلیارد شهروند چینی این شانس را داشته‌اند تا در کنار برزیل و کلمبیا غنی و متنوع‌ترین تنوع زیستی جهان را تجربه کنند. مجال تشریح اقتصاد کمونیستی چین در این نوشته نمی‌گنجد اما آن‌ها امروزه بیش از هر چیز، به برنامه‌های فضایی و علم کامپیوتری خود افتخار می‌کنند.

با این مقدمه کوتاه از کشور تاریخی چین، نوبت به معرفی مهم‌ترین جاهای دیدنی پکن می‌رسد. به خاطر داشته باشید پکن نه تنها پایتخت سیاسی، که قلب تپنده اقتصاد، فرهنگ و علم چین به شمار می‌آید.

قصر سلطتنی و شهر ممنوعه (The Imperial Palace and the Forbidden City)

قصر سلطنتی یا شهر ممنوعه پکن یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های توریستی چین است که ریشه‌های آن در قرن سیزده میلادی قرار دارند. بد نیست بدانید که در حال صحبت از قصری هستیم که میزبانی از بیست و چهار امپراتور چین را عهده‌دار بوده و در زمان خود، شهروندان عادی اجازه ورود به آن را نداشته‌اند.

در توصیف عظمت این مجموعه همین بس که هفتاد هکتار مساحت دارد، دور تا دور آن با دیوارهای ده متری محافظت می‌شود و چهار برج نگهبانی تمامی تحرکات اطراف آن را زیر نظر می‌گیرند. در این محیط، مدرسه سلطنتی، خانه شاهزادگان، دیوان ارتش، خلوت امپراتور و تالار هارمونی قرار دارند و آنقدر زیبا، دلفریب و دوست داشتنی بوده‌اند که نه تنها امپراتورهای چین از آن دل نکنده‌اند، بلکه امروزه نیز مردم از سراسر دنیا برای دیدن آن‌ها صف می‌کشند.

دیوار چین (The Great Wall of China)

دیوار چین یکی از مهم‌ترین پروژه‌های سیاسی، دفاعی و عمرانی دنیا است که ساختنش قرن‌های متمادی طول کشیده و در آخر، شاهکاری بی‌بدیل و مثال‌زدنی را خلق کرده است.

قصه ساخت این دیوار در قرن شش میلادی کلید می‌خورد. جایی که چینی‌ها دوست داشتند پایتخت خود را به طور کامل از هجوم نیروهای متخاصم در امان دارند و تدبیر آن‌ها این بود که در دل کوه و جنگل، دیواری مرتفع را حایل قرار دهند و در میان آن، برج‌هایی بگنجانند تا علاوه بر دیده‌بانی، میزبان تجهیزات سبک و سنگین جنگی باشد و هر ارتشی را به زانو درآورد.

این پروژه بلندپروازانه که امروزه یکی از عجایب دنیا به حساب می‌آید، توسط کین شی هوانگ آغاز شد و سایر امپراتورها ادامه آن را پی گرفتند. البته، باید اشاره کنیم که علی‌رغم افسانه‌ای بودن دیوار، در نظامی‌گری عیار چندانی نداشته و سربازان مغول به راحتی از آن عبور کرده‌اند؛ چیزی شبیه به ابتکارات نظامی آلمان نازی نظیر تانک‌های غول پیکر و سنگرهای بتنی نرماندی که تنها زیبا بودند و در میدان جنگ عملکرد چندانی نشان ندادند.

به هر حال، امروزه هم می‌توانید روی دیوار قدم بزنید و هم سوار بر تله کابین منظره آن را از ارتفاع تماشا کنید، اگر عازم پکن بودید، شانس سفر به تاریخ و نشستن در چشم یک سرباز باستانی چینی را از دست ندهید.

میدان تیان آنمن (Tiananmen Square)

اگرچه ساخت میادین در فرهنگ‌های یونانی، رومی، ایتالیایی و اسپانیایی با عناوینی نظیر پلازا، به منظور گردهم آوردن خیل عظیم جمعیت انسانی آغاز شد، اما بزرگ‌ترین میدان را جمهوری خلق چین به مناسبت دهمین سالگرد پیروزی خود ساخت و امکان حضور یک میلیون نفر شهروند چینی را در پایتخت سیاسی خود فراهم آورد.

به هر حال، اگر دوست داشته باشید با تاریخ معاصر چین و ساختار کمونیستی آن آشنا شوید، در بین جاهای دیدنی پکن هیچ جاذبه‌ای ظرفیت میدان تیان آنمن را ندارد. زیرا علاوه بر خود میدان، مقبره مائو رهبر انقلابی چین (Mausoleum of Mao Zedong) و موزه انقلاب چین (Museum of the Chinese Revolution) در همان حوالی قرار دارند.

در ضمن، آن تصویر معروفی که یک شهروند چینی، یکه و تنها در برابر تانک ارتش ایستاده متعلق به همین میدان است. اگر نام میدان را گوگل کنید بیش از هر چیز با همان عکس مواجه خواهید شد.

موزه ملی چین (National Museum of China)

در ضلع شرقی میدان تیان آنمن موزه ملی چین قرار گرفته که دومین موزه پربازدید دنیا، پس لوور پاریس (Louvre in Paris) است. این موزه از سال ۲۰۰۳ میلادی آغاز به کار کرده و در سال ۲۰۱۱ تغییراتی داشته است.

فضای کلی موزه تمرکز به تاریخ غنی چین دارد و اشاراتی به فرهنگ و آثار هنری این کشور باستانی شده است. موزه ملی چین در حدود پنجاه گالری و تالار مجزا دارد، پس شاید بهتر باشد بخش اعظمی از یک روز سفر خود را به گردش در آن اختصاص دهید. مجسمه‌های برنزی، زیورآلات طلا، تمثال‌های بودا، ظروف چینی و هرآنچه که فکرش را بکنید، از ابتدای تشکیل کشور چین تا انقلاب کمونیستی و شرایط فعلی کشور در این موزه نمایش داده می‌شود.

نکته آخر اینکه به خاطر داشته باشید تقریبا امکان عکاسی و ورود تجهیزات، حتی در حد پایه گوشی همراه وجود ندارد و بلیط فروشی تنها تا ساعت سه و نیم بعد از ظهر ادامه دارد.

منطقه هنری پکن (۷۹۸ Art Zone)

هنر شهری تنها مختص نیویورک و بروکلین نیست؛ بلکه پکن نیز در منطقه‌ای موسوم به ۷۹۸ حال و هوای یک گالری هنری فضای باز را فراهم آورده است. چیزی که این جاذبه را به فهرست جاهای دیدنی پکن می‌فرستد، علاوه بر تنوع آثار هنری، برپایی منطقه در یک کارخانه سابقا نظامی است.

چینی‌ها برای نمایش حسن نیت خود به دنیا، یکی از پایگاه‌های تولید ادوات نظامی خود در شهر پکن را برچیده‌اند و با انضمام زمین‌های اطراف آن، منطقه‌ای مملو از آثار هنری خیابانی پدید آورده‌اند. حتی با تماشای تصاویر مربوط به این ناحیه متوجه می‌شویم که رنگ و زندگی جاری در آن شباهتی به شهرهای بی‌روح کمونیستی ندارد و بیشتر متمایل به فرهنگ پویای آن‌سوی دنیا است.

حضور انبوه کافی‌شاپ‌ها، غذاخوری‌ها، فروشگاه‌ها و امکان خرید آثار هنری در مقیاس‌های گوناگون مهر تاییدی بر صحت این گزاره است. به هر حال، اگر در سفر چین بیش از معبد و موزه به دنبال زندگی روزمره، گرافیتی، مجسمه، پوستر و فستیوال‌های خیابانی هستید، نام منطقه ۷۹۸ را به خاطر بسپارید.

قصر تابستانی (The Old Summer Palace)

آنچه امروزه از قصر تابستانی چین باقیمانده، ویرانه‌ای است از جواهری که معماران چیره دست چینی در ۱۷۰۰ میلادی بنا کردند. اما همین مقدار که باقیمانده خرابی‌های ناشی از جنگ دوم تریاک به سال ۱۸۶۰ می‌باشد، به خوبی نشان می‌دهد که فرهنگ و هنر تا چه اندازه در چشم امپراتورهای چینی عزیز بوده است.

اینطور که در کتب تاریخی آمده، زمانی که قوای انگلیس و فرانسه در جنگ دوم تریاک امپراتوری چین را شکست دادند و تجارت این مخدر را به دولت شکست خورده وقت آن کشور تحمیل ساختند، تصمیم بر ویران ساختن قصر تابستانی گرفته شد. اما در آن زمان کسی پیشبینی نمی‌کرد که سوزاندن و تخریب آثار هنری و سازه‌های فرهنگی قصر برای صدها سرباز سه روز مداوم به طول انجامد. بگذریم، امروزه سعی شده تا قصر تا حد امکان بازسازی شود و موزه‌ای کوچک نیز در آن بنا شده تا بازدیدکنندگان به دوران شکوه امپراتوری چین سفر کنند. به خصوص اگر اهل تاریخ هستید، در بین تمامی جاهای دیدنی پکن این قصر تابستانی انتخابی ویژه خواهد بود.

باغ وحش پکن (Beijing Zoo)

در شمال غربی شهر پکن، ناحیه‌ای به وسعت دویست هکتار وجود دارد که میزبانی بیش از هزار گونه جانوری را به عهده گرفته است. در میان این حیوانات، پاندا، ببرهای چینی و میمون‌های طلایی در کمتر باغ وحش دیگری یافت می‌شوند. اما نکته مهم درباره باغ وحش پکن، شبیه سازی دقیق زیستگاه طبیعی برای حیوانات اسیر قفس است.

این امر سبب شده تا برخلاف باغ وحش‌های ما، زمانی که به صورت این حیوانات نگاه می‌کنیم، شادی، سرزندگی و طراوت هویدا باشد. شبیه سازی رود، دره، آبشار، درخت و حتی سرزمین‌های قطبی برای خرس‌های سردسیری نکات و ویژگی‌های برجسته باغ وحش پکن هستند. در ضمن علاوه بر شیر، زرافه، فیل، جگوار و بسیاری دیگر، این باغ وحش برای بازدیدکنندگان خود، آکواریومی قابل توجه را نیز تدارک دیده است.

معبد کنفسیوس در پکن (The Beijing Temple of Confucius)

کنفسیوس که پیش از این نام او را در زیر و بالای جملات حکیمانه فراوان دیده‌ایم، یک فیلسوف و سیاستمدار چینی بوده که در باب زندگی فردی و اجتماعی بیانات متعددی داشته است. به پاس احترام و قدردانی از او، معابد مختلفی در آسیای شرقی برایش ساخته شده؛ اما مهم‌ترین آن‌ها، معبدی است که به سال ۱۳۰۲ میلادی در پکن برای او بنا می‌شود.

از آن تاریخ تا امروز، این معبد میزبان اجرای مراسم عرفانی فراوانی بوده و بازدیدکنندگان می‌توانند با حضور در آن، علاوه بر آشنایی با یک معماری باستانی، سیر فعالیت‌های روحانی، آثار مکتوب به جا مانده از کنفسیوس و مراسم و مسالک غریب چینی را از نزدیک مشاهده کنند.

تمثال کنفسیوس، درخت چوبین هفتصد ساله معبد و حال و هوای عرفانی جاری در آن، می‌توانند مهم‌ترین دلایل سفر شما به این جاذبه دیدنی شهر پکن باشند. در ضمن، اگر به معبد کنفسیوس رفتید، در همان نزدیکی سراغ Niu Jie Qingzhen Si Mosque را نیز بگیرید. این بنا مسجدی است که هزار سال پس از میلاد مسیح برپا شده و معماری آن تلفیقی از آموزه‌های باستانی چینی و عربی می‌باشد.

موزه پایتخت (Beijing Capital Museum)

موزه پایتخت یا کاپیتال یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی پکن به حساب می‌آید. اهمیت این موزه در جمع‌آوری حداکثری آثار هنری از سراسر امپراتوری چین است. موزه پایتخت پکن در سال ۱۹۸۱ میلادی افتتاح شده و با میزبانی از دویست هزار اثر هنری، گنجینه‌ای گران‌بها برای چین و فرهنگ آسیای شرقی شناخته می‌شود.

مهم‌ترین اثری که در این موزه قرار دارد، لوح یادگاری امپراتور Qian Long با چهل تن وزن و هفت متر ارتفاع است. محتوای این لوح چیزی شبیه به کتیبه و سنگ‌نوشته‌های تخت جمشید خود ماست.

اگر خوش‌شانس باشید و در زمان مسافرت شما به چین اجرای هنری برپا شود، تجربه حضور در تالار Guójia dà jùyuàn نیز خاطره‌ای فراموش نشدنی خواهد بود. به هر حال، در سفر به چین، اهل فرهنگ و هنر باید نام موزه کاپیتال پکن را به خاطر بسپارند.

استادیوم آشیانه پرنده (Beijing National Stadium)

زمانی که مشخص شد میزبان المپیک ۲۰۰۸ چین خواهد بود، دولت این کشور پروژه‌های عمرانی فراوانی را کلید زد و یکی از مهم‌ترین آن‌ها، استادیوم آشیانه پرنده بود.

این ورزشگاه با الهام از طرح و نقش معماری باستانی چین، اما در اوج کیفیت مهندسی ساخته شده و در جریان افتتاحیه مسابقات، عیار اجرایی خود را با میزبانی از اپرا، آواز، کنسرت و صد البته مسابقات فوتبال، نشان داده است.

امکان بازدید از استادیوم در ساعات نه صبح الی نه و سی دقیقه شب مهیا است و اگرچه امکانات برپایی سی ورزش گوناگون در آن وجود دارد، اما تماشای فوتبال در آشیانه پرنده چیز دیگری است. زیرا به لطف هنر طراحان، مدیریت صوت در فضای استادیوم به شکلی انجام شده که نویز و خراش به شکل حداقلی به گوش افراد برسد. اگر کرونا اجازه دهد، مسابقات المپیک زمستانی آتی نیز در همین ورزشگاه برقرار خواهد شد.

معبد بهشت (The Temple of Heaven)

معبد بهشت در سال ۱۴۲۰ میلادی ساخته شده و یکی از مقدس‌ترین ساختمان‌های چین به شمار می‌آید. در آمیختن حالت کروی و مکعبی بیرونی و درونی معبد به نوعی بازتاب زمین و بهشت بوده و امپراتور همه ساله با حضور در این فضا از خدایگان طلب صلح و محصول فراوان می‌کرده است.

در ساخت سقف یا گنبد بنا از پنجاه هزار کاشی آبی استفاده شده و چوب‌های نما، از مرغوب‌ترین نمونه‌های موجود در چین هستند. اگر برای بازدید از معبد بهشت راهی پکن شدید، حتما به دیوار اکو Echo Wall سر بزنید. این دیوار کوچک‌ترین صداها را نیز باز می‌گرداند.

پارک بی‌های (Beihai Park)

قصر سلطتنی و شهر ممنوعه که در ابتدای همین نوشته معرفی شد را به خاطر دارید؟ در همان حوالی، یکی از قدیمی‌ترین پارک‌های چین به نام بی‌های قرار دارد. این پارک در قرن ده میلادی ساخته شده و نام خود را از دریاچه‌ای به همین نام گرفته است. به جز زیبایی‌های طبیعی، پارک سلطنتی بی‌های بنا و سازه‌‌های متنوعی از قرن‌های دوازده تا هفده میلادی را میزبانی می‌کند. به عنوان مثال، می‌توان به تالار روشنایی (Hall of Enlightenment)، مجسمه یک و نیم متری بودا و دیوارهای سنگی اشاره کرد. اگر با حضور یک لیدر قوی به این پارک بروید، به خوبی با سیر فرهنگی هزار سال اخیر چین، باورهای دینی و مناسک عرفانی آن‌ها آشنا خواهید شد.

جمع‌بندی و کلام آخر درباره جاهای دیدنی پکن

در این نوشته، به مجموعه‌ای از مهم‌ترین جاهای دیدنی پکن اشاره کردیم. مانند تمامی نوشته‌های اینچنینی، نمی‌توان ادعا کرد که فهرست ارائه شده خالی از اشکال است و کاملا جامع کار شده؛ پس از اگر پیش از این به پکن سفر کرده‌اید یا احساس می‌کنید نکته مهمی را از قلم انداخته‌ایم، لطفا آن را با ما در میان بگذارید تا نوشته به نفع مسافران آینده بهینه گردد. منتظر نظرات ارزشمند شما هستیم.