درباره خیابان باب همایون تهران چه چیزهایی می دانید؟

تهران به عنوان پایتخت ایران خیابان‌های قدیمی بسیاری دارد که بعضی از آنها به جاذبه‌ی گردشگری تبدیل شده و گردشگران بسیاری را به خود جذب می‌کنند. بسیاری از این خیابان‌های معروف و قدیمی در مرکز شهر قرار دارند. خیابان باب همایون تهران یکی از همین خیابان‌های قدیمی است که امروزه به عنوان بورس فروش کت و شلوار مردانه شناخته می‌شود. این خیابان در محدوده‌ی میدان توپخانه‌ی فعلی قرار داد و قدمت آن به بیش از 150 سال می‌رسد. بافت سنتی و معماری قدیمی مغازه‌ها و ساختمان‌های اطراف در کنار زیست شبانه و غذاخوری‌های سیار آن را به یکی از جاذبه‌های گردشگری شهر تهران تبدیل کرده است. علاوه بر مغازه‌های پر زرق و برق در کوچه پس کوچه‌های این خیابان قدیمی می‌توانید ساختمان‌های قدیمی و تاریخی مثل بقعه‌ی امامزاده روح‌الله یا گرمابه‌ی قدیمی را ببینید.

اگر در سفر به پایتخت قصد دارید از باب همایون تهران دیدن کنید با ما همراه باشید تا با این خیابان قدیمی و دیدنی بیشتر آشنا شویم.

رزرو بلیط هواپیما تهرانبا راستین گشت خوبه!

تاریخچه‌ی باب همایون تهران

در زمان حکومت صفوی و همزمان با تصرف تهران توسط افغان‌ها در منطقه‌ای که امروزه به نام باب همایون می‌شناسیم دروازه‌ای ساختند که به نام «دروازه دولت» یا «دروازه ارگ» شناخته می‌شد. بعدها به دستور محمدشاه قاجار این دروازه را مرمت کردند و نامش را «سر در الماسیه» گذاشتند. اولین سازه‌ی صنعتی ایران به نام ساختمان مجمع‌الصنایع در زمان ناصرالدین شاه در خیابان باب همایون تهران ساخته شد. در آن زمان چند مغازه در اطراف این ساختمان وجود داشت که اجناسی مثل میز و صندلی، ابزار جراحی، ساعت و پارچه می‌فروختند. خیابان باب همایون تهران در سال 1288 و به دستور ناصرالدین‌شاه سنگ فرش شد و به مرور دکان‌ها و حجره‌هایی در اطراف آن ساختند و کمی بعد دو طرف خیابان را درختکاری کردند.

در سال 1310 و همزمان با ورود ملک عبدالعزیز پادشاه عربستان باب همایون تهران آسفالت شد. اما به دلیل لغزنده بودن آن برای اسب‌ها و درشکه‌ها تصمیم گرفتند مجدد آن را سنگ‌فرش کنند. این خیابان در دوره‌های مختلف با اسامی متفاوتی مثل خیابان دولت یا دالان بهشت نیز شناخته می‌شد.

امروز!

این خیابان در حال حاضر در محدوده‌ی منطقه‌ی 12 تهران قرار دارد و از میدان امام خمینی تا خیابان صور اسرافیل امتداد می‌یابد. ساختمان‌هایی مثل مدرسه‌ نظام، قورخانه، انبار غله و دو امامزاده در این خیابان واقع شده‌اند. این دو امامزاده روح‌الله از نوادگان امام حسن (ع) است و در ابتدای خیابان و در قسمت جنوبی ساختمان مخابرات (تلگراف قدیم) قرار دارد و امامزاده نورالله نیز از نوادگان امام هفتم شیعیان است و در کوچه‌ی قنات قرار دارد. از دیگر بناهای قدیمی در خیابان باب همایون تهران گرمابه یا حمام باب همایون است که در قدیم مخصوص استفاده‌ی شاهزادگان بود.

این گرمابه هنوز هم کار می کند. اولین کافه‌ی ایران به سبک اروپایی نیز در سال 1285 در خیابان باب همایون تاسیس شد. این کافه لقانطه نام داشت و بعدها در سال 1300 شعبه‌ی دوم و سوم آن در میدان بهارستان و باغ نظامیه (باغ موزه قصر فعلی) افتتاح شد. امروزه تنها شعبه‌ی باغ موزه قصر مشغول به کار است و سعی دارد حال و هوای کافه لقانطه‌ی قدیمی را زنده کند.

خرید در باب همایون تهران

در کنار بافت تاریخی و دیدنی این خیابان و بعد از کوچه‌ی قنات مغازه‌ها و دکان‌های کوچک و بزرگ را می‌بینید که در کنار هم ردیف شده‌اند. ویترین تمام این مغازه‌ها با پوشاک و البسه‌ی مردانه و مانکن‌های کت و شلوارپوش پر شده‌اند. باب همایون تهران یکی از بزرگ‌ترین مراکز فروش لباس و کت و شلوار مردانه و احتمالا اولین مرکز خریدی است که هیچ جنسی مناسب بانوان در آن به فروش نمی‌رسد. تمام کالاهای این خیابان به آقایان اختصاص دارد و از دکمه‌ی سر آستین و کراوات گرفته تا کت و شلوار و پالتو و بارانی را می‌توانید در آن پیدا کنید. حین قدم زدن در این خیابان و تماشای ویترین مغازه‌ها احتمالا زوج‌های جوان بسیاری را می‌بینید که برای خرید عروسی به باب همایون آمده‌اند.

قیمت‌ها در باب همایون تهران مناسب و به صرفه است و اگر در روزهای پایانی فصل به این خیابان سر بزنید می‌توانید از حراج‌ها و تخفیفات ویژه نیز استفاده کنید. در کنار مغازه‌هایی که کت و شلوار و لباس آماده ارائه می‌کنند چندین خیاطی قدیمی هم وجود دارد و بسیاری از افرادی که در پیدا کردن سایز مناسب خود دچار مشکل می‌شوند به این خیاطی‌ها مراجعه می‌کنند و کت و شلوار مناسب خود را با بهترین منسوجات سفارش می‌دهند.

در باب همایون با هر سلیقه و بودجه‌‌ای می‌توانید لباس مناسب خود را پیدا کنید. جالب است بدانید که بسیاری از اجناسی که در این خیابان می‌‌بینید دوخت داخل هستند و تنها تعداد کمی از مغازه‌ها اجناس و برندهای خارجی را می‌فروشند. در سال‌های اخیر چند مرکز تجاری مدرن نیز در این محدوده ساخته شده‌اند که انواع لباس‌ها و ملزومات مردانه از قبیل کیف و کفش نیز در آنها به فروش می‌رسد. 

شکم‌گردی در باب همایون تهران

از ایستگاه متروی امام خمینی که خارج شوید از ابتدای خیابان صوراسرافیل می‌توانید غرفه‌های متعدد غذاهای خیابانی را ببینید. در این بازارچه‌ی کوچک می‌توانید انواع غذاهای متفاوت ایرانی و فست فودها را امتحان کنید. اگر برای خرید یا گردش به باب همایون رفتید راسته‌ی غذافروش‌ها بهترین مکان برای استراحت و تجدید قواست. بسیاری از مردم پایتخت نیز برای گردش شبانه خودشان را به خیابان باب همایون تهران می‌رسانند. بلال ذغالی و سمبوسه‌های سنتی از غذاهای پرطرفدار این راسته هستند. در این بخش از باب همایون تهران علاوه بر غرفه‌های غذا فروشی چندین فروشگاه صنایع دستی و آجیل و سوغات شهرهای دیگر نیز وجود دارد.

چند قدم که پایین‌تر بروید زورخانه‌ و یک سالن نمایش قدیمی را هم می‌توانید ببینید. علاوه بر غرفه‌های ثابت بسیاری از غذافروشی‌های سیار نیز عصرها خودشان را به باب همایون می‌رسانند و تا پاسی از شب پذیرای گردشگران هستند و با غذاها و نوشیدنی‌های لذیذ از آنها پذیرایی می‌کنند. 

اماکن دیدنی در خیابان باب همایون

قورخانه

کمی پایین‌تر از کافه لقانطه در خیابان باب همایون اداره‌ی قورخانه یا اسلحه‌خانه قرار داشت. کار اداره‌ی قورخانه ساخت اسلحه و مهمات جنگی بود اما در آن زمان چندان هم به این کار مشغول نبود و بیشتر برای جشن‌های ملی و شب‌های عید لوازم آتشبازی تهیه می‌کرد. این ساختمان در حال حاضر محلی برای استقرار تجهیزات مترو است و تنها از بیرون می‌توانید ساختمان آن را تماشا کنید.

تلگرافخانه، مخابرات فعلی

ساختمان تلگرافخانه در سال 1307 در میدان توپخانه‌ و در نزدیکی خیابان باب همایون تهران ساخته شد. در سال 1349 ساختمان قدیمی آن را تخریب و یک ساختمان 14 طبقه به جای آن ساختند. این ساختمان یکی از قدیمی‌ترین مخابرات‌های ایران است و در قدیم برای فرستادن تلگراف از آن استفاده می‌شد.

امامزاده روح‌الله (ع) در باب همایون تهران

یکی دیگر از جاذبه‌های دیدنی خیابان باب همایون تهران بقعه‌ی امامزاده روح‌الله است که در ضلع جنوبی میدان امام خمینی قرار داد. کتیبه‌ی سردر قدیمی بقعه نشان می‌دهد که در سال 1311 هجری قمری ساخته شده است. با ساخت ساختمان مخابرات در سال 1349 این بقعه به دلایل امنیتی جزئی از این مجموعه شد و به زائران اجازه‌ی تردد نمی‌دادند. در سال 1393 با تلاش سازمان اوقاف و امور خیریه این بقعه مرمت شد و زائران می‌توانند از آن بازدید کنند. بقعه‌ی امامزاده نورالله نیز در فاصله‌ی 150 متری از بقعه‌ی امامزاده روح‌الله قرار دارد. اما به دلیل قرار گرفتن در یک ملک شخصی درهای آن به روی زائران بسته است.

گرمابه‌ی باب همایون

ساختمان گرمابه‌ی باب همایون در کوچه‌ی قنات قرار دارد و قدمت آن به حدود 300 سال پیش می‌رسد. این گرمابه‌ی قدیمی مساحتی نزدیک به هزار مترمربع دارد و آب آن از قناتی به نام قنات حاج علیرضا تامین می‌شود. این گرمابه در زمان قدیم مخصوص شاهزادگان و درباریان بود و مردم عادی از آن استفاده نمی‌کردند. سال‌ها بعد و در دوره‌ی پهلوی مردم و بازاریان نیز به آن راه پیدا کردند. بازاریان علاوه بر حمام کردن بسیاری از معاملات خود را با هم صنف‌های خود در همین مکان جوش می‌دادند. بعدها این گرمابه به لوکیشن فیلمبرداری بسیاری از فیلم‌های قدیمی قبل از انقلاب تبدیل شد. گرمابه‌ی خیابان باب همایون تهران هنوز هم به همان شکل قدیمی پذیرای مشتریان و بازدیدکنندگان است.

سخن پایانی

خیابان باب همایون تهران به عنوان یکی از قدیمی‌ترین خیابان‌های تهران امروزه به یکی از جاذبه‌های دیدنی و گردشگری پایتخت تبدیل شده است. غرفه‌های غذافروشی تا پاسی از شب پذیرای گردشگرانی هستند که برای شکم‌گردی به این خیابان می‌روند. در این مطلب کوتاه سعی کردیم به طور مختصر این خیابان دیدنی را به شما معرفی کنیم. امیدواریم با استفاده از این راهنمای کوتاه هنگام گردش در یکی از قدیمی‌ترین خیابان‌های تهران اوقات خوبی را سپری کنید.