سفری به جاهای دیدنی اطراف مشهد

اگرچه مشهد همواره برای ایرانیان به‌عنوان یک مقصد مذهبی شناخته شده است؛ اما ییلاقات و جاذبه‌هایی دارد که هریک می‌توانند شورونشاط سیاحت را در جان و جهان سفر، جاری و ساری سازند. در این نوشته، نگاهی می‌اندازیم به جاهای دیدنی اطراف مشهد. کار را با ییلاقات قرارگرفته در غرب مشهد و دل رشته‌کوه بینالود آغاز می‌کنیم و سپس به مشرق متمایل می‌شویم و سری به ارتفاعات هزارمسجد می‌زنیم.

زیبایی طرقبه را نظاره می‌کنیم و شیشلیک شاندیز را مزه می‌کنیم. به زیبایی آبشار اخلمد خیره می‌شویم و روی بام مشهد آرام می‌گیریم. به‌خصوص اگر قصد سفر به مشهد را کرده‌اید. همراهی ما تا انتهای این نوشته خالی از لطف نیست.

۱- روستای کنگ کهن؛ جاذبه‌ای دنج و دوست‌داشتنی

حدفاصل بلندی‌های بینالود و دشت مشهد، با دنیایی از دیدنی و جاذبه‌ی گردشگری پر شده است. اما گل سرسبد آن‌ها، روستایی است چندهزارساله به نام کنگ کهن. برای آن‌هایی که ایرانگردی را به‌طور حرفه‌ای دنبال می‌کنند. می‌توان این روستا را هم‌سنگ ماسوله در گیلان معرفی کرد. جایی که روی دامنه کوهی سرسبز، روستایی به‌شکل طبقاتی به‌سمت آسمان قد کشیده است و در پایین دست  آن، رودی خروشان جاری است.

مردمان باصفا و مهمان‌دوست و معماری چشم‌نواز و منحصربه‌فرد، کوچه‌هایی باریک، پلکانی و تودرتو، غذاهای سنتی خوشمزه، آثار باستانی سه‌هزارساله متعلق به پیش‌وپس از اسلام و انبوهی از جاهای دنج برای قدم‌زدن و خلوت‌کردن، گوشه‌ای از هدایایی است که روستای کنگ کهن به بازدیدکنندگان خود پیشنهاد می‌دهد.

عکس از محمد رجبیان

اگر در مشهدالرضا بودید و قصد بازدید از جاهای دیدنی اطراف مشهد را کردید، حتما یک روز کامل را به کنگ اختصاص دهید. با ماشین شخصی از مشهد به‌سمت ییلاقات غربی حرکت کنید و در دوراهی طرقبه و شاندیز، به‌سمت چپ، یعنی طرقبه بپیچید. می‌توانید صبحانه را آنجا در یکی از سفره‌خانه‌های سنتی طرقبه صرف کنید و سپس دوباره راه خود را پی بگیرید. این مسیر تا کنگ مجموعا کمتر از دو ساعت طول می‌کشد و پس از رسیدن، بسته به سلیقه می‌توانید سراغ جاذبه‌های زیر بروید.

کارهایی که باید در کنگ کهن انجام داد

• اگر اهل کوه‌نوردی هستید، به‌سمت ارتفاعات بینالود حرکت کنید،
• اگر طبیعت‌گردی را دوست دارید، سراغ دره ارغوان، آبشار و رودخانه کنگ را بگیرید،
• اگر بناهای تاریخی را می‌پسندید، مزار شیخ عبدالله، قلعه حصار، قلعه تیغ میان و قبرستان کنگ پاسخگوی شما خواهند بود،
• اگر به‌دنبال خلوتی دنج هستید، کافی است تک، دو یا چند نفره با دوستان خود در پیچ و خم روستا از قیل و قال دنیا فرار کنید،
• اگر مشتری خوراکی‌های سنتی هستید، شله، آش و کوکوهای کنگ را امتحان کنید،
• و در آخر اگر عکاس‌اید، هر زاویه، بلندی و چشم‌انداز این روستا، قابی است آماده برای ثبت هنر شما

۲- طرقبه مشهد؛ شور و صفا در دل طبیعت

همان طور که در بالا اشاره کردیم؛ در مسیر رسیدن به روستای کنگ، از شهری کوچک به نام طرقبه عبور می‌کنیم. این شهر، از دو قسمت ییلاقی با جاذبه‌های طبیعی و بافت شهری، با جاذبه بازار و صنایع‌دستی تشکیل شده است. در نتیجه، با هر سلیقه‌ای، می‌توانید حداقل یک روز کامل را به حضور در طرقبه مشهد اختصاص دهید. جالب اینکه برای بازدید از طرقبه حتما نیازی نیست که خودروی شخصی را به جاده بیاندازید؛ بلکه کافی است با خط مترو خود را از هر جای مشهد به انتهای خیابان وکیل‌آباد برسانید و از آنجا با اتوبوس‌های شهرداری‌ مسیر طرقبه را پی بگیرید.

بافت طبیعی طرقبه

دلیل اصلی شهرت طرقبه به‌عنوان یکی از جاهای دیدنی اطراف مشهد بیشتر مرهون درختان گردوی بلندقامت، رود جاری کنار جاده، رستوران‌های لوکس و باکیفیت، هوای کوهستانی لطیف، شور و هیجان جاری در مسیر و در یک کلام؛ طبیعت زیبا و منحصربه‌فرد آن است.

تفاوتی نمی‌کند که اهل نشستن روی یک زیرانداز در کنار جوی آب و برپاکردن بساط کباب و جوجه باشید یا اینکه بخواهید صبحانه، ناهار و شام را روی تخت یک رستوران سنتی، با شنیدن نوای آب جاری در بستر کوه و چه‌چه پرندگان صرف کنید؛ درهرصورت، طرقبه انتخابی فوق‌العاده خواهد بود.

در گوشه‌وکنار طرقبه نیز، جاذبه‌های طبیعی و گردشگری فراوانی وجود دارد که هم برای گروه‌های دوچرخه و موتورسواری، هم برای تورهای گردشگری و هم برای آن‌هایی که با اتومبیل شخصی سفر می‌کنند جالب توجه است. در عناوین زیر، به برخی از آن‌ها اشاره‌ای مختصر می‌کنیم.

همچنین بخوانید: بهترین سوغات مشهد چیست؟ ۱۰ سوغاتی به جز زرشک و زعفران

کمر مقبولا طرقبه

در ابتدای جاده طرقبه، اگر پس از اولین پمپ بنزین راه یکی از فرعی‌ها را به‌سمت راست پیش بگیرید، به بلندی‌های کمر مقبولا می‌رسید. تکه سنگ‌هایی خاص و منحصربه‌فرد، روی بلندی کوه، هم برای عکاسی و هم برای کمپ‌زدن، جلوه‌هایی بی‌نظیر را در اختیار شما قرار می‌دهند. برای رسیدن به بلندترین قله نیز، هم راه ماشین‌رو و هم مسیر کوه‌نوردی در دسترس شماست.

پارک جنگلی وکیل‌آباد

مشابه کمر مقبولا، اما سمت چپ جاده طرقبه (به‌سمت مشهد)، شما را به پارک جنگلی وکیل‌آباد، یکی از زیباترین جاهای دیدنی اطراف مشهد می‌رساند. این پارک به‌صورت پلکانی طراحی شده است و با آلاچیق و منقل‌های ازپیش‌تعبیه‌شده، می‌تواند در فضایی تمیز و زیبا میزبانی از شما را به عهده گیرد.

تله‌کابین چالی‌دره

اگر حال و هوای نمک آبرود و تله‌کابین‌ افسانه‌ای آن را کردید؛ می‌توانید موقعیت مشابه را در چالی‌دره مشهد تجربه کنید. به‌خصوص اگر گذر شما در فصل بهار به چالی‌دره بیفتد، رودخانه جاغرق به‌طور کامل دره را پر از آب کرده و سبزه‌ها بر دامنه کوه روییده‌اند؛ در این شرایط منظره کابین شما علاوه بر طبیعت زیبای کوهستان، شور و هیجان ماهی‌گیری و قایق‌سواری پایین است. بلیط ورودی به این مرکز تفریحی کمتر از بیست هزارتومان است و در آن مراکز ماساژ، رستوران، لمکده، عکاس‌خانه سنتی، مراکز تفریح کودکان و امکانات فوق‌العاده دیگری نیز وجود دارد.

رزرو تور مشهد از راستین گشت را می توانید به‌راحتی انجام دهید و سفر لذت‌بخشی داشته باشید.

طبیعت‌گردی در جاغرق

اگر از طرقبه به جاده عنبران وارد شوید، به روستایی کهن می‌رسید که حول یک درخت دو متری چند صد ساله توسعه یافته است. اگرچه مانند تمامی ییلاقات طرقبه اماکن فراوانی برای سرویس‌دهی به گردشگران در حاشیه مسیر این روستا تدارک دیده است؛ اما جاغرق بیشتر به‌خاطر باغ‌ها و طبیعتی که به بازدیدکنندگان امکان پیاده‌روی و کمپ‌زدن می‌دهد محبوب است. در نتیجه، اگر به‌صورت گروهی سفر می‌کنید یا اینکه دوست دارید ماشین را در کناری قفل کنید و در دل طبیعت قدم بزنید؛ حتما جاغرق را در برنامه سفر خود به مشهد قرار دهید.

روستای نغندر

نغندر در فاصله ۱۰ کیلومتری طرقبه قرار دارد و در شش ماه ابتدایی سال آب‌وهوایی فوق‌العاده مطبوع دارد. گرده‌افشانی درختان توت و ابریشم بازدیدکنندگان را سرمست می‌کند و تولیدات لبنی روستا به‌صورت تازه و تمیز در اختیار گردشگران قرار دارد.

در مقایسه با سایر جاذبه‌های حوالی طرقبه، نغندر از زیبایی چیزی کم ندارد؛ اما به‌دلیل شهرت پایین‌تر، معمولا چندان شلوغ نیست. با این تفاسیر، اگر به‌دنبال مکانی خلوت و دنج در بین جاهای دیدنی اطراف مشهدید؛ روی نغندر حساب باز کنید.

شهر و صنایع‌دستی طرقبه

جاذبه‌های طبیعی طرقبه به موارد بالا محدود نمی‌شود، اما برای اینکه به صنایع‌دستی شهر نیز بپردازیم؛ باید از روستاه‌های ده بار، کلاته آهن، ازغذ، مایان، حصار و گلستان گذر کنیم و به فرش و گلیم و نمد بپردازیم. زمانی که از حریم مشهد وارد جاده طرقبه شوید؛ پس از چند کیلومتر راه به دو شاخه تقسیم می‌شود. سمت راست شما را مستقیم به ییلاقات و جاذبه‌های طبیعی راهنمایی می‌کند؛ اما  سمت چپ ابتدا بافت شهری، خیابان‌های سرزنده، فروشگاه‌های کوچک و بزرگ را نمایش می‌دهد و سپس شما را راهی دل طبیعت می‌سازد.

برای خرید پوستین، فرش، گلیم، سبد، نمد، سماور، فیروزه و البته هنرهای کارشده روی سنگ و چوب، کافی است در خیابان‌های شهر طرقبه قدم بزنید. مغازه‌ها پر است از کار دست ساکنان طرقبه. در انتها اینکه به‌خاطر داشته باشید بستنی‌های سنتی طرقبه در جای دیگری یافت نمی‌شود.

۳- شاندیز مشهد؛ شهر غذاهای خوشمزه

زمانی که از یک خراسانی درباره جاهای دیدنی اطراف مشهد بپرسید؛ طرقبه و شاندیز را یکجا، در کنار هم معرفی می‌کند. اما واقعیت این است که برای بازدید و لذت‌بردن از طبیعت و زیبایی هریک، باید روزهای مختلفی را در نظر بگیرید؛ زیرا مسیر رسیدن و حضور در آن‌ها کاملا متفاوت است.

اگر خاطرتان باشد برای رفتن به روستای کنگ کهن و طرقبه، در انتهای بلوار وکیل‌آباد به یک دوراهی می‌رسیدیم و سمت چپ را پیش می‌گرفتیم، اما برای شاندیز، باید از سمت راست این دوراهی برویم.

از آنجا، مسیر رسیدن به ییلاق شاندیز نسبتا طولانی است (چیزی در حدود ۲۰ کیلومتر)؛ اما غم و غصه‌ای نداشته باشید زیرا تمامی طول راه پر شده از فروشگاه، مراکز تفریحی و دست‌فروشانی که چای زغالی، بلال، میوه و تنقلات عرضه می‌کنند. در ابتدای مسیر با سرزمین موج‌های خروشان روبه‌رو می‌شوید و در ادامه مراکز تجاری و خدماتی پدیده شاندیز را مشاهده می‌کنید.

از جایی که سرسبزی شاندیز شروع شود، قدم‌به‌قدم با رستوران و غذاخوری‌هایی روبه‌رو می‌شوید که هریک با صدایی شما را به خود می‌خواند؛ ازنظر کیفی معمولا همه در یک حد و اندازه‌اند و خیلی مهم نیست که کدام را انتخاب کنید؛ اما اگر تا اینجا آمده‌اید، حتما شیشلیک شاندیز را در یکی از آن‌ها امتحان کنید.

همانند طرقبه، در دوروبَر شاندیز نیز جاذبه و روستاهای ریز و درشتی وجود دارد که شناخت آنها برای افرادی که به‌طور حرفه‌ای و با دقت بیشتری به جاهای دیدنی اطراف مشهد سفر می‌کنند خالی از لطف نیست. در این قسمت به‌صورت گذرا به دو جا اشاره می‌کنیم.

روستای ابرده شاندیز

کافی است پس از شهر شاندیز، تنها پنج یا شش کیلومتر ادامه مسیر دهید؛ آنجا با روستایی به نام ابرده روبه‌رو می‌شوید که زیبایی دلربایی دارد. در ابرده آب‌وهوای کوهستانی شاندیز تقویت می‌شود، درختان بلند، جوی پرآب و زمین سرسبزتر به نظر می‌رسد. به‌دلیل فعالیت بی‌واسطه روستانشینان در زمینه دامداری، زراعت و باغداری؛ علاوه بر استفاده از طبیعت بکر، می‌توانید خرید محصولات لبنی، میوه، لواشک و بسیاری دیگر را در دستور کار خود قرار دهید.

روستای زشک شاندیز

اگر زیبایی طبیعی ابرده شما را وسوسه کرد و دوست داشتید نسخه تقویت‌شده آن را ببینید؛ باید راهی که آمده‌اید را ده کیلومتر دیگر ادامه دهید. شاید مسیر برای هر اتومبیلی مناسب نباشد، باریک شود و خاکی داشته باشد؛ اما ارزشش را دارد. زشک آخرین آبادی، پیش از مواجهه با رشته‌کوه بینالود است و طبیعت آن تقریبا بکر و دست‌نخورده باقی مانده است. چه برای کوه‌نوردی، چه برای کمپ‌زدن، چه برای طبیعت‌گردی، روستای زشک شاندیز یکی از قوی‌ترین جاهای دیدنی اطراف مشهد است.

اگر تا زشک رفتید، علاوه بر کباب و غذاهای محلی، بسته به سلیقه، چشمه قلقلی، قله شیرباد، دره نهل و قله چمن را در برنامه بازدید داشته باشید.

همچنین بخوانید: آشنایی با مهم ترین مراکز خرید مشهد + آدرس

۴- نیشابور؛ همسایه تاریخی مشهد

درصورتی‌که با اتومبیل شخصی از سمت تهران یا شمال ایران به مشهد می‌آیید؛ حتما پس از شاهرود و سبزه‌وار در نیشابور توقفی کنید و سفر خود را از این ایستگاه آغاز کنید. اما اگر از مسیر دیگری به مشهد رسیده‌اید؛ می‌ارزد تا صدوسی کیلومتر به‌سمت غرب مشهد حرکت کنید و با شهر خیام و عطار آشنا شوید.

بین تمامی جاهای دیدنی اطراف مشهد، نیشابور حال و هوایی ویژه دارد و بسته به اینکه چه میزان زمان را در نظر گرفته باشید؛ برنامه سفر تغییر می‌کند. اما به فرض اقامتی یک روزه، چند تا از مهم‌ترین دیدنی‌های این شهر زیبا و تاریخی را به‌شکل زیر فهرست می‌کنیم.

مقبره خیام

خیام از آن دسته شخصیت‌هایی است که نه‌تنها در ایران که در سایر نقاط دنیا طرفداران بی‌شماری دارد. در نتیجه، اگر در فصل‌های گرم سال به‌ویژه بهار مهمان نیشابور بودید؛ از حضور انبوه توریست‌های خارجی حاضر در مقبره خیام تعجب نکنید. همه آن‌ها آمده‌اند تا از رازهای نهفته در سینه این مرد آسمانی پرده بردارند و در اشعار فلسفی و عمیق او غرق شوند.

معماری خاص مقبره در کنار درختان، حوض و کتبیه‌های منقش به اشعار خیام، حال و هوایی انسانی خلق می‌کند که وصف آن از توان کلمات خارج است و تنها باید حضور داشت و این احساسات را تجربه کرد. برای ملاقات با خیام، باید به منتهی الیه شرقی خیابان عرفان نیشابور بروید. در ضمن، آرامگاه کمال الملک، نقاش مشهور دوره قاجار و پهلوی نیز به فاصله دو کیلومتر از مقبره خیام بنا شده است؛ آنقدر نزدیک که با حضور در یکی، دیگری را به چشم خواهید دید.

آرامگاه عطار

اگر خیام فیلسوف است و دانش آمیخته با منطق را در قالب شعر ارائه می‌دهد؛ همتای او عطار، عارف است و احساس عمیق آدمی را در شعر تعریف می‌کند. این تفاوت دیدگاه در معماری مقبره و باغ منتهی به آرامگاه نیز مشهود است. گبندی قرارگرفته روی یک هشت ضلعی، ساده و در عین حال زیبا، میعادگاه شما با عطار نیشابوری است. برای این ملاقات کافی است خود را به ابتدای خیابان عرفان نیشابور برسانید.

جاذبه‌های طبیعی نیشابور

ازنظر بافت طبیعی، نیشابور فوق‌العاده غنی است و یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی اطراف مشهد به شمار می‌آید. اما برای بازدید از این جاذبه‌ها شاید نیاز باشد یک روز به سفر خود بیفزایید یا اینکه زمان حضور در آرامگاه‌های معرفی‌شده را به حداقل برسانید. تصمیم شما هرچه که بود؛ بسته به سلیقه می‌توانید به جاذبه‌های طبیعی زیر سر بزنید.

• اگر به‌دنبال منطقه‌ای آرام و زیبا در دل طبیعت هستید؛ به باغرود رفته و در کنار رودخانه کمپ بزنید؛
• اگر دوست دارید صدای آبشار گوشتان را نوازش دهد و زیبایی فرود آب روحتان را صیقل بخشد؛ سراغ آبشار گرینه در چهل کیلومتری شمال شرقی و آبشار بار در ۵۵ کیلومتری شمال غربی نیشابور را بگیرید؛
• برای روستاگردی، باید به دامنه جنوبی رشته‌کوه بینالود بروید و خود را به روستای بوژان بسپارید؛
• اگر با کوه، غار، سنگ و طبیعت تاریخی ارتباط برقرار می‌کنید؛ در جاده نیشابور به قوچان سری به غار سر نی بزنید؛
• در آخر اگر به حضور در یک سازه چوبی مستحکم، زیبا و کاربردی تمایل دارید؛ باید به دهکده چوبین بروید و سراغ مسجد معروف چوبی، ساخته دست مهندس مجتهدی را بگیرید.

همچنین بخوانید: پس از زیارت، جاهای دیدنی مشهد را از دست ندهید

۵- قله زو؛ بام مشهد

معمولا هر شهری یک بام دارد و قله زو، بام مشهد است. به‌خصوص اگر در تاریکی شب خود را به انتهای خیابان هاشمیه برسانید و سراغ پارک خورشید را بگیرید؛ فرصتی برای قراردادن ماشین در پارکینگ و صعود به قله زو پیدا خواهید کرد. از آنجا تماشای حیات شبانه مشهد یک منظره است و دره و کوه‌های اطراف نمای دیگر دید شما را می‌سازد.

اما درصورتی‌که به همراه تیم کوه‌نوردی، تور گردشگری یا حتی خانوادگی سفر می‌کنید؛ شاید بهتر باشد روشنایی روز و اول صبح را برای صعود به قله انتخاب کنید. در این زمان، شورونشاط نشئت‌گرفته از حضور سایر بازدیدکنندگان فوق‌العاده بالاست و لحظات شادی را برای شما پدید می‌آورد. برای افرادی با وقت و ورزیدگی بیشتر، این امکان وجود دارد که قله زو را ادامه دهندظ و خود را به حصار گلستان و ییلاقات طرقبه برسانند؛ همان جاهای دیدنی اطراف مشهد که در ابتدای نوشته به آن‌ها اشاره کردیم.

در نظر داشته باشید ساخت‌وساز روی این ارتفاعات آغاز شده و تضمینی نیست که سالهای آتی قله زو را به‌شکل امروزی ملاقات کنید؛ در نتیجه اگر عازم مشهدید، وقت خالی دارید و به کوه علاقه دارید، لذت حضور روی بام مشهد را به‌راحتی از دست ندهید.

۶- آبشار اخلمد؛ هدیه دره‌ای زیبا

برای مشاهده زیبایی آبشارهای خروشان، حتما نیازی نیست که به مازندران و لرستان سفر کنید؛ بلکه می‌توان از مشهد چیزی در حدود ۸۰ کیلومتر به‌سمت چناران حرکت کرد و به‌سمت روستای اخلمد منحرف شد. جاذبه‌ای که در دو کیلومتری این روستا انتظار ما را می‌کشد در نوع خود بی‌نظیر است.

منبع: علی بابا